ایستگاه جمکران؛ ثروتی که خاک می‌خورد

فاطمه امامی| قم- خبرنگار:


 ضرورت استفاده بهینه از ایستگاه قطار در جمکران،  چالش جمع‌آوری ریل از داخل شهر و مسأله جانمایی ایستگاه قطار پرسرعت قم-تهران-اصفهان از مسائلی بود که مدیر عامل راه‌آهن در گفت‌وگو با خبرنگاران راجع به آن صحبت کرد.

شاید کمتر کسی خبر داشته باشد که ایستگاه قطاری در جمکران وجود دارد که فقط هفته‌ای یک قطار به آن وارد و از آن خارج می‌شود. این ایستگاه با احتساب بلیت مسافران از تهران حتی هزینه‌های خودش را هم تأمین نمی‌کند.


جمع‌آوری ریل بلوار امام رضا(ع)

مدیر عامل شرکت راه‌آهن ایران در سفر خود به قم در پاسخ به سوالی درباره استفاده نکردن از ایستگاه جمکران گفت: نگاه ما به راه‌آهن باید به عنوان یک ثروت باشد و ضرورت دارد که از این ثروت درست استفاده کنیم.
«سعید رسولی» افزود: راه‌آهن سراسری در سال 1306 کلنگ‌زنی و 1391 بهره‌برداری شده است. امروز 13 هزار کیلومتر در ایران خط داریم. ناوگان بسیار عظیمی در بخش باری و مسافری و کشنده داریم. این یک سرمایه بسیار بزرگ است. اگر با کشورهای دیگر مقایسه کنیم قدر داشته‌هایمان را بهتر متوجه می‌شویم.

به گفته وی، در منطقه خاورمیانه راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران یکی از راه آهن‌های بزرگ و معتبر است که البته باید استفاده بهتری از آن صورت بگیرد.
مدیر عامل شرکت راه‌آهن ایران اضافه کرد: همان اندازه که به دنبال توسعه راه‌آهن و خرید قطارهای جدید هستیم، پیش از آن باید استفاده حداکثری از امکانات موجود را در دستور کار قرار دهیم.

وی درباره تصمیم سفر خود به قم برای گفت‌وگو و مذاکره با مسئولان اظهار کرد: برخی درخواست‌ها از قبل توسط مسئولان شهر قم مطرح شده بود. ما امروز با جمع‌آوری ریل بلوار امام رضا(ع) موافقت کردیم. در مورد بهسازی خطوط و ساختمان ایستگاه مرکزی قم هم منتظر تصویب طرح جامع ایستگاه بودیم. برای این ایستگاه هرکاری می‌خواهیم انجام دهیم باید نگاهمان درازمدت باشد و این کار را با اولویت پیگیری خواهیم کرد.

رسولی ادامه داد: یکی دیگر از موضوعات دیوار حریم است که در قم از نوع بتونی کار شده است. مقداری نسبت به دیوارهای بتنی معمولی زیباتر است، اما به هر صورت جنس سختی است و شاید بهتر باشد روش‌های بهتری به کار ببریم.
وی اظهار کرد: سعی می‌کنیم کار زیبایی با همکاری استان در محدوده استان قم انجام دهیم. مدیر عامل شرکت راه‌آهن ایران در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره تصمیم نهایی در جانمایی ایستگاه و مسیر ورود و خروج راه‌آهن پرسرعت به قم عنوان کرد که نمی‌تواند پاسخ شفافی بدهد. وی در این زمینه گفت: درباره قطار پرسرعت هر بار این مطلب را به مسئولان استان قم گفتم که باید توجه داشته باشیم هرکدام از موردهای حمل‌و‌نقل مختصات فنی و ذاتی خودشان را دارند. قطار وقتی اسمش را گذاشته‌ایم «پرسرعت» نمی‌تواند در هر ایستگاهی توقف کند و نباید مسیر آنتنی داشته باشد.

مدیر عامل شرکت راه‌آهن ایران ادامه داد: شما سوار قطار سریع‌السیر می‌شوید که مسیر 7 ساعته را 2 ساعته طی کنید. اگر قرار باشد این قطار از شهرها و روستاهای زیادی طی مسیر کند، با توجه به لزوم تقلیل سرعت در محدوده شهرها، متوسط سرعت مشابه قطارهای معمولی می‌شود. پس این همه سرمایه‌گذاری برای چه صورت گرفته است؟
وی افزود: رسانه‌ها باید کمک کنند تا طراحی این شبکه که شروع ورود راه‌آهن ایران به عرصه تکنولوژی‌های جدید است زودتر راه بیفتد و در مسیر کارشناسی خودش قرار بگیرد، نه تصمیم‌های مدیریتی.

رسولی با بیان این‌که اگر می‌شد صریح راجع به این‌ها اظهارنظر کرد من کوتاهی نمی‌کردم، ادامه داد: با این حال، درکل قطار سریع السیر را باید شبیه به هواپیما تصور کرد. نمی‌شود اگر قرار است از تهران به اصفهان برود در بین راه چندجا متوقف شود.

وی در عین حال تأکید کرد که در مسیر این قطار قطعا باید قم دیده شود، اما نه با تصمیم‌های مدیریتی بلکه با محاسبات کارشناسی.

مدیر عامل شرکت راه‌آهن ایران با تأکید بر این‌که مسائل ال سی قطار پرسرعت حل و فصل شده است گفت: شرکت راه‌آهن دستگاه اجرایی طرح بود. با تدبیر وزیر مقرر شد شرکت ساخت زیربنای حمل‌و‌نقل را اجرا کند. به دلیل این‌که همه مجوزهای قانونی به نام راه‌آهن جمهوری اسلامی است کماکان شرکت راه‌آهن در قانون مجری است، اما شرکت زیرساخت را به عنوان نماینده خودمان انتخاب کردیم.

وی ادامه داد: عملیات اجرایی از قبل شروع شده و قدری هم پیشرفت وجود داشته، اما بعد از این‌که مسأله دستگاه مجری حل شد قدرت اجرا بیشتر می‌شود.
مدیر عامل شرکت راه‌آهن ایران در پاسخ به سوالی درباره جمع‌آوری خطوط و ایستگاه مرکزی از داخل شهر بیان کرد: جمع کردن خطوط راه‌آهن داخل شهرها از گذشته وجود داشته و در دولت نهم و دهم شدت داشته که نتیجه‌اش شکل‌گیری ایستگاه راه‌آهن شیراز در شهر صدراست. یا در همدان اکنون ایستگاهی که مسافران پیاده می‌شوند 14 کیلومتر با شهر فاصله دارد یا در رشت همین مسأله را داریم.

وی افزود: اگر مقایسه‌ای میان شهرهای بزرگ دنیا مثل پاریس و توکیو با شهرهای خودمان داشته باشیم متوجه می‌شویم که شهرهای بزرگ دنیا هر کدام بیش از 3 ایستگاه اصلی راه‌آهن داخل شهر دارند.

رسولی اضافه کرد: در پاریس 8 ایستگاه اصلی راه‌آهن دارند. همه مسیرها روی زمین است. از تونل و پل هوایی و... کمتر استفاده شده و قطار روی زمین است. اما ما در تهران و مشهد فقط یک ایستگاه داریم. شهر اهواز تنها شهری است که در آن در رینگ مرکزی شهر 3 ایستگاه داریم. به همین دلیل هم ریل‌باس به اهواز برای جابه‌جایی مراکز درون شهری اختصاص دادیم.
وی ابراز کرد: ایستگاه راه‌آهن تهران بر اساس همین فکر به ایستگاه متروی راه‌آهن از طریق یک گالری زیرزمینی متصل خواهد شد. در ایستگاه مشهد هم همین اتفاق خواهد افتاد و بنا داریم در هرجایی که امکان ارتباط سیستم حمل‌و‌نقل درون شهری با راه‌آهن وجود دارد این کار را انجام دهیم.


جمع‌آوری ریل‌هایی که کاربری ندارند

مدیر عامل شرکت راه‌آهن ایران با تاکید بر این‌که اگر سفر راحت و ارزانی را بخواهیم طراحی کنیم نمی‌توانیم ایستگاه را از شهر خارج کنیم اظهار کرد: این کار از نظر کارشناسی بسیار اشتباه است. در دستور کار داریم همه تاسیسات سنگین راه‌آهن را به بیرون منتقل کنیم، اما ایستگاه مسافری جایی است که مسافر باید به راحتی دسترسی داشته باشد.

وی افزود: در طرح‌هایی بنا داریم در محل ایستگاه‌ها محل تفریحی و اقامتی و... با مشارکت بخش غیردولتی ایجاد کنیم و مثل همه دنیا ایستگاه‌های راه‌آهن یک المان هویت‌بخش به شهر محسوب شود. رسولی گفت: مسیرهایی که قطار در درون شهر جا به جا می‌شود حتما باید بهسازی و زیباسازی و ایمن‌سازی شود. در مورد خطوطی که در شهر قم وجود دارد یک قطعه خط هست که به طور کامل و قطعی بی‌فایده است. بخشی قبلا جمع‌آوری شده و بخش باقیمانده برای کمک به شهر جمع می‌شود. این‌ها مسائل حقوقی و قانونی دارد، اما تصویب کردیم که باقیمانده خط را جمع‌آوری کنیم و در اختیار شهر قرار دهیم. وی افزود: با وجود تصمیم‌گیری برای جمع‌آوری بخشی از ریل در بلوار امام رضا(ع)، اما به مسئولان شهر قم گفتم که امروز اگر تصمیم بگیریم خطی بسازیم با هزینه گزاف و زمان طولانی باید ساخته شود. 

رسولی ادامه داد: خیلی از شهرهای ایران به دنبال راه‌آهن‌دار شدن هستند. باید در نظر داشته باشیم که تخریب بسیار راحت است، اما ساختن این گونه نیست. وی گفت: اگر در بررسی‌هایمان به این نتیجه برسیم که خطی به هیچ عنوان کاربری ندارد آن را جمع می‌کنیم. اما اگر بنا داشته باشیم که خدمات ریلی درون شهری را توسعه دهیم، آن را با شرایط ایمن و زیبا حفظ خواهیم کرد. مدیر عامل شرکت راه‌آهن ایران بیان کرد: برای جمع‌آوری مسیرهای دیگر ریل به جز بلوار امام رضا(ع) هم درخواست‌هایی وجود داشته که باید در شورای فنی راه‌آهن مطرح و تصمیم‌گیری شود.