نامیرایی نخبه آرام

اشکان خسروپور/خبر‌نگار

امروز سالگرد سفر مریم‌ میرزاخانی به دیار ابدی است؛ از این نظر درگذشت او به سفر شباهت دارد که تأثیر بانوی ریاضیدان و دستاوردهایش هنوز در ایران و حتی جهان حس می‌شود. او در زمان حیاتش مدالی را به دست آورد که تمام ریاضیدانان جهان در تاریخ، آرزوی به‌دست آوردنش را دارند؛ فارغ از اینها اما او به‌خاطر زن و ایرانی بودنش در جهان مطرح شد و مورد توجه قرار گرفت.
به دست آوردن این جایزه، بانوی نخبه را تا حدی از شهرت رساند که می‌توانست برای او موقعیت‌های ممتاز غیرعلمی نیز به ارمغان بیاورد اما هم‌دوره‌ای‌هایش و کسانی که او را از نزدیک می‌شناختند، می‌گویند او حتی بعد از دریافت جایزه «فیلدز» (مشهور به نوبل ریاضیات جهان) از گوشه‌ای بیرون رفت تا از دیدرس خبرنگاران در امان باشد؛ به جایش به محل کارش برگشت و به حل کردن مسائلی پرداخت که ذهن عادی بشر را سال‌ها درگیر کرده بود.
او پس از مرگش همچنان هم اثرات جدی در دنیای ما به جا می‌گذارد؛ چه در جهان دانش، چه حقوق و قانون یا حتی در شرایط زنان جهان. ماجرای تابعیت فرزندانی که از مادران ایرانی به دنیا می‌آیند، بعد از مرگ مریم و بر زبان افتادن شرایط مشابه آناهیتا، دخترش در ایران مطرح شد و تا مجلس شورای اسلامی نیز پیش رفت.
همین یک سال پیش بود که اتحادیه بین‌المللی انجمن‌های ریاضی جهان، زادروز مریم میرزاخانی (22اردیبهشت- 12مه) را به‌عنوان روز جهانی زنان در ریاضیات نام گذاشت. بنیاد مریم میرزاخانی که هدفش کشف و پرورش استعدادهای درخشان حوزه ریاضیات در جهان است، ایده‌ای است که در ذهن «نخبه آرام» در جریان بود و حالا به نتیجه رسیده است.