تعطیلات تابستانی؛ فرصتی که تهدید می‌شود

بدون شک عدم برنامه‌‌ریزی صحیح توسط متولیان امر اوقات فراغت کودکان، نوجوانان و حتی جوانان شامل آموزش و پرورش، فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی، شهرداری‌ها و کانون‌های مساجد، و روی آوردن این قشر به تلفن همراه، ناخواسته آنها را به سمت سمی خطرناک به نام شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی می‌بریم، در حالی که سواد رسانه‌ای درست و حسابی‌ای ندارند.

با تعطیل‌شدن مدارس و شروع فصل تابستان، پدیده اوقات فراغت کودکان و نوجوانان مورد توجه مسئولان آموزش و پرورش قرار می‌گیرد و در تمام نقاط مختلف کشور به فراخور امکانات و شرایط آب و هوایی، مدیران تلاش می‌کنند برنامه‌ها و کلاس‌های بسیار خوبی برای نسل نوجوان طرح‌ریزی کنند.

بدون تردید، دانش‌آموزان هر جامعه سرمایه‌های گران‌بهایی هستند که اگر مورد بی‌توجهی قرار گیرند، برای جامعه مشکلات عدیده‌ای به وجود می‌آورند و باید سال‌ها تاوان ضرر و زیان آنها پرداخته شود.


شاخصه‌های اصلی اوقات فراغت

یک روان‌شناس و کارشناس سلامت روان شبکه بهداشت و درمان شهرستان کهگیلویه گفت: روان‌شناسان در تعریف و تعیین محدوده‌های اوقات فراغت و تمایز آن از سایر فعالیت‌ها 3 معیار را به‌ عنوان شاخصه‌های اصلی اوقات فراغت ذکر کرده‌اند و این شاخص‌ها شامل داشتن یک حالت ذهنی پذیرا برای فعالیت‌های اوقات فراغت، داوطلبانه بودن مشارکت و انجام دادن آن فعالیت‌ها و وجود نوعی انگیزش درونی پس از فعالیت‌ها است.

«سید مجید گنجی» افزود: چنانچه شاخص‌های ذکرشده را به‌ عنوان شاخص‌های عمده اوقات فراغت در نظر بگیریم، می‌توانیم بگوییم فعالیت‌هایی که یک ‌فرد در وقت آزاد به صرف تمایل، آمادگی و انگیزه درونی و فارغ از سود و نفع مالی انجام می‌دهد فعالیت‌های اوقات فراغت هستند.

وی با اشاره به نقش آموزش و پرورش در پر کردن اوقات فراغت برای نسل کودک و نوجوان گفت: پر کردن اوقات ‌فراغت دانش‌آموزان و برنامه‌ریزی صحیح، اصولی و هدفمند برای هدایت رفتاری و شکوفا کردن استعدادهای خدادادی دانش‌آموزان از مهم‌ترین وظایف فلسفه وجودی نظام تعلیم‌ و ‌تربیت است و فضای مدرسه هرچند از امکانات پرورش و مربیان کارآمد برخوردار باشد، به‌تنهایی نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای روانی و تربیتی کودکان، نوجوانان و جوانان باشد.

کارشناس سلامت روان شبکه بهداشت و درمان کهگیلویه ادامه داد: تفریح و چگونگی گذراندن اوقات فراغت وسیله مؤثری برای پرورش قوای فکری، جسمی، اخلاقی، رشد شخصیت و بروز خلاقیت افراد و نیز عامل مهمی برای جلوگیری از رفتارهای ناپسند اجتماعی است.

گنجی با اشاره به اهمیت پدیده اوقات فراغت برای تمامی کشورهای دنیا تصریح کرد: گسترش سریع فناوری‌های جدید و به ‌دنبال آن تغییر روش‌های زندگی در جوامع صنعتی امروز و از سوی دیگر، ماشینی‌ شدن کارها فرصت بسیاری از فعالیت‌ها را که در گذشته با صرف انرژی زیاد انجام می‌شد، از انسان‌ها سلب کرده و همین عامل باعث شده است که پدیده اوقات فراغت در تمام دنیا به‌خصوص در کشورهایی که جمعیت آنها نوجوان است مورد توجه قرار بگیرد.


اهمیت اوقات فراغت

 رئیس کانون پرورش فکری کودک و نوجوان شهرستان کهگیلویه اظهار کرد: فراغت در لغت به معنای آسودگی و آسایش است و در برابر اشتغال و درگیری‌های روزمره که نوعأ موجب خستگی می‌شوند، مطرح می‌شود.

 «فرحناز رحیمی» افزود: اهمیت اوقات فراغت زمانی مطرح می‌شود که فرد بعد از کار ضروری وقت و زمانی در اختیار دارد که می‌تواند به رشد و شکوفایی شخصیت خود بپردازد. برخی‌ آن را به تفریح و سرگرمی و عده‌ای دیگر نیز به استراحت می‌گذرانند.

وی با اشاره به اهمیت اوقات فراغت برای نسل کودک و نوجوان گفت: برنامه‌ریزی برای گذراندن اوقات فراغت بسیار مهم است، زیرا می‌تواند به رشد و شکوفایی و اجتماعی شدن و نیز مهارت‌آموزی دانش‌آموزان کمک کند.

رئیس کانون پرورش فکری کودک و نوجوان کهگیلویه ادامه داد: باید اوقات فراغت دانش‌آموزان را مدیریت کرد تا بتوانند با آمادگی و جدیت بیشتری به جامعه ورود پیدا کنند. دیدن یک فیلم‌ خوب و یا خواندن یک کتاب ‌خوب می‌تواند برنامه مناسبی برای پرکردن اوقات فراغت باشد.

رحیمی با اشاره به عدم برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت و نتایج آن تصریح کرد: چنانچه اوقات فراغت دانش‌آموزان به‌درستی مدیریت نشود، ممکن است موجب بروز آسیب‌های اجتماعی شود و از سوی دیگر، اگر خوب مدیریت شود، کودکان و نوجوانان را به شکوفایی می‌رساند و در شکل‌گیری شخصیت آنها تأثیرگذار است.

وی با تأکید بر نقش دنیای مجازی در بروز استعدادها گفت: امروزه با وجود دنیای پرقدرتی همچون دنیای مجازی باید نگاه پویاتری به اوقات فراغت داشته باشیم و نقش خانواده در تصمیم‌گیری برای اوقات فراغت بسیار مهم است. بعضی خانواده‌ها بر اثر ناآگاهی سعی می‌کنند کودکان را به سمتی هدایت کنند که خود از رسیدن به آن رشته و یا فعالیت در گذشته ناکام مانده‌اند.

مسئول کانون پرورش فکری کودک و نوجوان کهگیلویه تصریح کرد: در شهرستان کهگیلویه دستگاه‌های اجرایی در بسیاری از مواقع به‌ صورت فراگیر عمل نمی‌کنند و دست به موازی‌کاری می‌زنند و یکدیگر را خنثی می‌کنند، در حالی که با یک برنامه‌ریزی بین‌دستگاهی می‌توان به هدف مورد نظر که همان غنی‌سازی اوقات فراغت است، دست یافت.

رحیمی با اشاره به احساس ناامنی خانواده‌ها در محیط خارج از خانه برای فرزندان و نیز برنامه‌های غلط گفت: در مواردی خانواده‌ها به‌ دلیل احساس ناامنی در مورد محیط خارج از خانه و با تصور این‌که محیط خانه امن‌تر است، ترجیح می‌دهند فرزند خود را با تبلت و یا گوشی در خانه سرگرم کنند و این موضوع می‌تواند به کودک آسیب وارد کند و جلو خلاقیت او را بگیرد.

وی ادامه داد: البته خانواده‌ها با مدیریت صحیح و اصولی و نیز راه‌اندازی کانال‌ها و گروه‌های تخصصی و رسمی در فضای مجازی می‌توانند در اطلاع‌رسانی مباحث غنی‌سازی اوقات فراغت مفید باشند.

رحیمی با تأکید بر نقش کانون پرورش فکری کودک و نوجوان در پر کردن اوقات فراغت دانش‌آموزان عنوان کرد: کانون پرورش فکری در حالی که تاکنون حدود نیم قرن در حوزه کودک و نوجوان کار کرده است، کارهای تخصصی و فعالیت‌هایش تنها به تابستان ختم نمی‌شود، بلکه با برنامه‌ریزی بلندمدت در طول سال آمادگی لازم برای غنی‌سازی اوقات فراغت را دارد و با فعالیت‌هایی مثل کاردستی، نقاشی و سفال‌سازی به مهارت‌آموزی در کودکان و نوجوانان کمک کرده است.


طرح‌های اوقات فراغت

 رئیس اداره سازمان تبلیغات اسلامی شهرستان کهگیلویه اظهار کرد: طرح‌های اوقات فراغت ویژه دانش‌آموزان ابتدایی، متوسطه اول و دوم در ایام تابستان در شهرستان کهگیلویه اجرا می‌شوند.
حجت‌الاسلام «عبدالله نعمتی‌پور» افزود: کلاس‌های اوقات فراغت در بخش‌های قرآن، عقاید، احکام، هنری، ورزشی و تفریحی برای دانش‌آموزان و علاقه‌مندان برگزار می‌شود.


پرکردن اوقات فراغت دانش آموزان دهدشتی

 رئیس آموزش و پرورش شهرستان کهگیلویه اظهار کرد: آموزش و پرورش دهدشت برای پر کردن اوقات فراغت دانش‌آموزان و برای استفاده بهینه از فرصت تعطیلات تابستانی در رشته‌های فرهنگی و هنری، قرآن کریم و رشته‌های مرتبط، رشته‌های هنری و خیاطی 4 مرکز تعیین کرده است تا دانش‌آموزان بر اساس علاقه و رغبت در رشته‌های دلخواه مراجعه و ثبت‌نام کنند.

«علی پورک‌پور» افزود: مراکز کانون فرهنگی و هنری شهید باهنر در رشته‌های هنری، فرهنگی و ورزشی برای دانش‌آموزان پسر و دختر در روزهای دوشنبه و چهارشنبه هر هفته فعال است.

وی ادامه داد: هنرستان‌های دخترانه فاطمیه و مطهر در رشته‌های طراحی و طراحی دوخت و مرکز دارالقرآن در رشته‌های قرآنی، هنری و ورزشی در روزهای یک‌شنبه و پنج‌شنبه برای پسران و دختران دانش‌آموز آماده ثبت‌نام هستند.

پورک‌پور با بیان این‌که زمان شروع این کلاس‌ها 15 تیر است و تا 10 شهریور ادامه دارند خاطرنشان کرد: دانش‌آموزان علاقه‌مند می‌توانند در روزهای یادشده برای ثبت‌نام به مراکز تعیین‌شده مراجعه کنند.