امنیت؛ حلقه مفقوده زندگی شهری در کابل

 4دهه جنگ، ترس از ناامنی را به بخش جدانشدنی زندگی مردم در شهرهای مختلف افغانستان ازجمله کابل تبدیل کرده و بر کیفیت زندگی آنها اثر گذاشته است. با این حال، پایتخت‌نشینان در افغانستان برای تغییر وضعیت موجود در حال تلاش هستند.
کابل در سال‌2001، یعنی زمانی که حکومت طالبان بر اثر حمله نیروهای ائتلاف غرب به رهبری آمریکا سقوط کرد، اندکی بیش از یک‌و‌نیم‌میلیون جمعیت داشت. امروز اما با گذشت 18سال، در پی مهاجرت از مناطق مختلف به پایتخت، جمعیت این شهر از مرز 5میلیون و 200هزار نفر گذشته است. طی این سال‌ها، حاشیه‌نشینی و منازل مسکونی بدون مجوز در تپه‌های مشرف به شهر همچون قارچ روییده‌اند و اکنون به یکی از معضلات اصلی مدیریت شهری در پایتخت تبدیل شده‌اند. به نوشته وب‌سایت الجزیره، از 2سال پیش، شهرداری کابل با هدف تغییر چهره ساختمان‌های ساخته‌شده بر تپه‌های سمت غربی شهر، پروژه رنگ‌آمیزی نمای بیرونی خانه‌ها را آغاز کرده است. ساکنان این خانه‌ها که بیرون از محدوده مناطق اصلی شهر ساخته شده‌اند، از بین رنگ‌های قرمز، نارنجی، آبی، زرد و سفید، یکی را انتخاب کرده و به کمک شهرداری دیوارهای بیرونی را رنگ‌آمیزی می‌کنند. این ایده از سوی شهرداری کابل برای تغییر چهره آشفته ساختمان‌سازی‌ها در مناطقی مثل منطقه «جوی شیر» است. ساکنان این مناطق از اقدام شهرداری استقبال کرده‌اند اما می‌گویند که مشکل اصلی آنها نبود خیابان‌کشی در این مناطق است. این موضوع باعث مشکلات بسیار برای رفت‌و‌آمد ساکنان و همچنین انتقال بیماران به مراکز درمانی شده است.
قطع مکرر آب نیز مشکل دیگری است که زندگی مردم این مناطق را با دشواری جدی روبه‌رو کرده است. طبق تحقیقات «بنیاد آسیا» که مؤسسه‌ای پژوهشی در زمینه توسعه و مستقر در آمریکاست، 55درصد از ساکنان کابل، از کیفیت آب آشامیدنی خود نیز ابراز شکایت می‌کنند. ماجرای خانه‌های بدون مجوز را نخستین‌بار اشرف غنی در بحبوحه انتخابات ریاست‌جمهوری سال‌2014 مطرح کرد. غنی گفت که بیش از 75درصد از مردم افغانستان، در خانه‌هایی زندگی می‌کنند که در هیچ جایی به ثبت نرسیده‌اند؛ موضوعی که به گفته غنی باعث ناتوانی دولت در برنامه‌ریزی برای توسعه شهری شده است. غنی همان زمان وعده داد تمام خانه‌های بدون مجوز افغان‌ها را شناسنامه‌دار و منظم کند. 5سال بعد، این گفته غنی همچنان در حد یک وعده باقی مانده است.

دزدی، روی دیگر ناامنی
ناامنی در کابل برای بسیاری از افرادی که از بیرون به وقایع افغانستان می‌نگرند، در حملات تروریستی و درگیری‌های مسلحانه خلاصه می‌شود اما دزدی و زورگیری، روی دیگر ناامنی پایتخت افغانستان است. طی سال‌های اخیر، ساختمان‌های بلندمرتبه در برخی نقاط امن کابل ساخته شده‌اند که محل زندگی خانواده‌های مرفه این شهر است. الجزیره به نقل از یکی از ساکنان این ساختمان‌ها نوشته که مشکل اصلی در کابل همچنان امنیت است. اجاره یکی از واحدهای برج‌های لوکس کابل از هزار دلار (حدود 13میلیون تومان) در ‌ماه فراتر می‌رود. به نوشته الجزیره، امنیت در این ساختمان‌ها تامین شده اما ساکنان بیرون از ساختمان‌ها و در خیابان‌ها از امنیت بی‌بهره‌اند. فارغ از حملات تروریستی، دزدی و زورگیری طی سال‌های اخیر به ناامنی‌ها دامن زده است.

آلودگی هوا، بلای جان مردم
طی دهه اخیر، بیکاری و نبود امکانات رفاهی باعث مهاجرت عده زیادی از مردم ولایت‌های دیگر افغانستان به کابل شده است. افزایش غیرقابل کنترل جمعیت در کابل، مشکلات محیط‌زیستی را نیز مهمان این شهر کرده است. در این میان، آلودگی هوا یکی از مهم‌ترین معضلات محیط‌زیستی کابل برشمرده شده است. فارغ از کیفیت پایین سوخت خودروها، سوزاندن فضولات و زغال‌سنگ برای گرم‌کردن ساختمان‌ها، باعث تشدید آلودگی هوا در کابل طی سال‌های اخیر شده است. سازمان بهداشت جهانی 3سال پیش در گزارشی اعلام کرد که مرگ بیش از 17هزار نفر از ساکنان کابل، بر اثر آلودگی هوا بوده است.

رستوران‌های گران‌قیمت کابل
در زندگی شهری کابل طی سال‌های اخیر فضایی نیز برای رستوران‌ها و کافه‌های گران‌قیمت باز شده است. خانواده‌های متمول و جوانان تحصیلکرده عمده مشتری این رستوران‌ها و کافه‌ها هستند. در گذشته، این قبیل رستوران‌ها و کافه‌ها پشت دیوارهای بتونی منطقه سبز کابل قرار داشتند و صرفا خارجی‌ها در آنها رفت‌و‌آمد می‌کردند اما اکنون نسل جدیدی از کافه‌ها در کابل تاسیس شده‌اند که میزبان افغان‌ها هستند و کافه‌نشینی رفته‌رفته به بخشی از زندگی شهری پایتخت افغانستان تبدیل شده است. با این حال، رستوران‌داری و کافه‌داری یکی از شغل‌های پرهزینه کابل نیز به شمار می‌رود؛ چرا‌که پایتخت افغانستان همچنان با مشکل تامین برق نیز دست و پنجه نرم می‌کند. به گزارش الجزیره، یک رستوران در زمان قطعی برق روزانه باید مبلغی حدود 75دلار (حدود یک‌میلیون تومان) بابت هزینه‌های یک ژنراتور 22‌کیلوولت بپردازد. فارغ از این، قیمت برق به‌طور کلی در کابل بسیار بالاست و رستوران‌ها ماهانه حدود هزار و 200دلار (بیش از 15میلیون تومان) برای قبض‌های برق خود هزینه کنند.

ناامنی؛ مشکل اصلی
طی سال‌های گذشته، درختکاری در برخی مناطق شهری کابل و محیط‌های اطراف شهر افزایش پیدا کرده است. با این حال، مردم این شهر آنقدرها از حضور در این اماکن استقبال نمی‌کنند. گزارش سازمان ملل نشان می‌دهد تنها در سال‌2018میلادی، حملات انتحاری و درگیری‌ها در کابل حدود 500کشته و هزار و 200زخمی به جا گذاشته است؛ آماری که از افزایش 5درصدی نسبت به سال قبل از آن حکایت دارد. ناامنی همچنان حلقه گمشده زندگی در پایتخت افغانستان است.