قلب تاریخ کرمان نمی‌تپد

باغ هرندی یکی از مهم‌ترین مکان‌های تاریخی کرمان در عصر قاجار و پهلوی به شمار می‌رود. هرندی یکی از متمولان و افراد مورد اعتماد مردم کرمان بوده که اقدامات زیادی برای توسعه شهر کرمان انجام داده است. باغی هرندی در چهارراه طهماسب‌آباد کرمان و در انتهای یک خیابان سنگ‌فرش در مرکز کرمان قرار گرفته است. اما این باغ که یکی از زیباترین باغ‌های ایرانی است، به حال خود رها شده است. 

به گزارش مهر، باغ هرندی به دلیل عدم برنامه‌‌ریزی مناسب هیچ‌گاه نتوانسته به جایگاه حقیقی خود در حلقه گردشگری دست یابد، هرچند هزینه‌های بسیاری در سال‌های اخیر برای بازسازی باغ فتح‌آباد شد. باغ شاهزاده نیز اهمیت بالایی دارد، اما اگر سری به باغ هرندی بزنید، می‌بینید این باغ چیزی از دو باغ دیگر کم ندارد، زیرا وجود درختان کهنسال، حوضچه‌های پلکانی و عمارت مرکزی، زیبایی بی‌نظیری به آن بخشیده است. 

با وجود این‌که یک موزه در امارت مرکزی این باغ مستقر شده است، مردم کرمان نشان داده‌اند در غیاب مراکز تفریحی کمتر به موزه‌ها توجه دارند. هرچند میراث فرهنگی ساختمان مرکزی این باغ را مرمت کرده است، همچنان بخش‌های زیادی از این باغ به خصوص سنگ‌فرش‌ها و حجره‌های اطراف نیاز به مرمت دارند و نحوه نگهداری از باغ نیز مناسب نیست؛ حوض‌های باغ خالی از آب رها شده و در برخی موارد فواره‌های سنگی نیز شکسته است. حوض بزرگ بالای عمارت نیز مملو از لجن شده است. 


باغی که متروکه شد

درختان باغ هرندی نیز وضعیت بسیار نامناسبی دارند؛ آنچه در نگاه اول از این باغ دیده می‌شود متروکه شدن این عمارت است، هرچند موزه در این باغ قرار دارد، اما استقبال از موزه نیز مطلوب نیست. ده‌ها حجره اطراف این عمارت نیز متروکه هستند و یک موزه نابسامان از فسیل‌های کرمان و چند کلاس نقاشی و خطاطی هم در باغ هست. یگان حفاظت میراث فرهنگی نیز در این باغ مستقر است. 


مقایسه ز با باغ هرندی 

یکی از شهروندان کرمانی می‌گوید: در شیراز باغ‌موزه‌ای به نام عفیف‌آباد وجود دارد که موقعیت و کاربری موزه هرندی کرمان را دارد، اما باغ هرندی کرمان نقش خود را از دست داده است چون نه به خوبی معرفی شده است و نه کاربری مناسبی دارد. در واقع اگر همین الآن به مسئولان شهر کرمان بگویید باغ هرندی را به حلقه گردشگری و نشاط اجتماعی وصل کنید تازه یاد این باغ می‌افتند و تاکنون به عنوان یک موزه به آن نگاه می‌کردند. 

 «احمد کارور» می‌گوید: باغ عفیف‌آباد شیراز به مرکز تفریح و شادی مردم تبدیل شده است. در حالی که در کرمان حتی یک شهروند کرمانی هم رغبتی برای ورود به باغ هرندی را ندارد. هر روز هزاران نفر از کرمان برای بازدید از فتح‌آباد و باغ شاهزاده کیلومترها راه می‌پیمایند، اما باغی را که در چند متری محل زندگی‌شان قرار دارد، ندیده‌اند. 

یکی دیگر از شهروندان می‌گوید: میراث فرهنگی و دستگاه‌های فرهنگی و شهری باید با برگزاری ویژه‌برنامه‌هایی در باغ هرندی و تبلیغات و ساماندهی محوطه باغ، زمینه را برای پویا شدن و از بن‌بست خارج شدن آن مهیا کنند. اگر در حال حاضر به این مکان بروید، متروکه بودن باغ کاملاً مشخص است. 

 «مریم کربلایی» می‌افزاید: وجود یک پارکینگ در مجاورت باغ منظره بسیار ناپسندی را ایجاد کرده است. در حالی که یک خیابان سنگ‌فرش زیبا در مقابل پارک قرار دارد و باید در خروجی پارکینگ از سمت باغ هرندی بسته شود. 

این شهروند می‌گوید: به دلیل وجود پارکینگ و کم‌عرض بودن خیابان عملاً خیابان سنگ‌فرش از انتهای کوچه به سمت چهارراه یک‌طرفه شده و گردشگران امکان حرکت به سمت باغ هرندی را ندارند. وی درباره بحث‌هایی در خصوص قرار داشتن موزه در این باغ و مسائل امنیتی می‌گوید: دقیقاً همین وضعیت در باغ عفیف‌آباد شیراز نیز وجود دارد و هیچ مشکلی ایجاد نشده است؛ ضمن این‌که می‌توان تدابیر مناسب را اتخاذ کرد. 


باغ هرندی نقشی تاثیرگذار بر گردشگری ندارد
 
یک کارشناس گردشگری در خصوص باغ هرندی می‌گوید: باغ هرندی نقشی تاثیرگذار در زمینه گردشگری ندارد و با وجود قرار گرفتن یک موزه در باغ، استقبالی برای بازدید از این مکان نمی‌شود. «محمد احمدی» می‌افزاید: باغ هرندی به دلیل وقایع دوران پهلوی شهرت دارد، اما ساخت این باغ به دوران قاجار باز می‌گردد و توسط فردی به نام عدل‌السلطنه احداث شده است. 

احمدی می‌گوید: این باغ ثبت ملی است و یکی از زیباترین باغ‌های تاریخی ایران و استان کرمان محسوب می‌شود که به دلیل قرار گرفتن در شهر می‌تواند نقش جالب توجهی در توسعه گردشگری و نشاط اجتماعی داشته باشد. وی مساحت این باغ را ۲۵ هزار متر‌ مربع ذکر می‌کند و می‌گوید: دلیل این‌که اسم باغ به نام هرندی گذاشته شده است خرید این باغ از نوادگان سردار نصرت توسط تاجر معروف کرمانی بوده که در نهایت به اسم این تاجر نام‌گذاری شده است. 


بنای باغ، تلفیقی از معماری ایرانی و فرنگی 

این کارشناس گردشگری در خصوص بنای داخلی باغ هرندی می‌گوید: این معماری در کرمان منحصر به فرد است، چون نقشه ساخت بنا در واقع تلفیقی از معماری فرنگی و ایرانی است، اما تمام ویژگی‌های یک بنای ایرانی را می‌توانید در این عمارت ببینید. احمدی می‌گوید: ساختمان مرکزی 2 طبقه است که در حال حاضر ساختمان همکف موزه ساز و طبقه اول هم موزه باستان‌شناسی است. 


جلوگیری از احداث یک خیابان 

رئیس روابط عمومی میراث فرهنگی استان کرمان در خصوص ساماندهی باغ می‌گوید: هم‌اکنون یک موزه در ساختمان مرکزی باغ مستقر است و به همین دلیل نگرانی‌های امنیتی در خصوص واگذاری حجره‌های اطراف باغ به بخش خصوصی مطرح است که البته می‌توان با تمهیداتی این مشکلات را برطرف کرد. 

 «محمدمهدی افضلی» می‌افزاید: چند سال قبل میراث فرهنگی اقدام به خرید پلاک‌های اطراف باغ برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای کرد و قرار بود یک خیابان از باغ هرندی به سمت خیابان شریعتی احداث شود تا رفت و آمد بهبود پیدا کند، اما در حالی که فقط یک پلاک به این خیابان فاصله داشتیم، مجوز احداث طبقه دوم این بنا صادر و یک مرکز خرید در آن احداث شد. 

وی همچنین به وجود یک پارکینگ در کنار باغ اشاره می‌کند و می‌افزاید: وضعیت اطراف باغ هرندی باید ساماندهی شود تا بتوانیم رفت و آمد به مجموعه را تسهیل کنیم. افضلی می‌گوید: طرح‌هایی در دستور کار میراث قرار دارد، اما نیاز به حمایت و همکاری دستگاه‌های مختلف داریم. امیدواریم با تملک ساختمان‌های اطراف بتوانیم باغ را احیا کنیم و به یکی از مکان‌های گردشگری پویای کرمان مانند میدان گنجعلی‌خان تبدیل شود. 

مردم کرمان منتظرند مسئولان شهر کرمان با تدبیر و تصمیم‌گیری مناسب باغ هرندی را به یکی از مراکز فعالیت‌های فرهنگی و هنری تبدیل کنند تا آنچه را در کاروانسرای گنجعلی‌خان شاهد هستند در این موزه نیز ببینند.


درخواست مردم از استاندار کرمان 

 «مریم کربلایی»، یکی از شهروندان کرمانی، می‌گوید: باغ هرندی سرمایه مردم کرمان است، اما رها شده است. این باغ مدتی هم به دلیل کاربری اداری شرایط بسیار نامناسبی داشت، اما در حال حاضر بخش‌هایی از آن مرمت شده و تنها اقدامی که باید انجام شود دمیدن روح زندگی در باغ است که گویا کسی قصدی در این زمینه ندارد. ما از استاندار کرمان تقاضا داریم همان‌طور که علی‌رضا رزم‌حسینی، استاندار سابق کرمان، باغ فتح‌آباد را احیا کرد، محمدجواد فدایی هم باغ هرندی را از بن‌بست خارج کند و این مکان را به محل شادی و نشاط عمومی تبدیل کند.