حباب ترامپ ترکید

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در یک سال گذشته، بارها صعود شاخص بورس آمریکا و دیگر شاخص‌های اقتصادی را بر سر منتقدانش کوبید و در سخنرانی‌اش در داووس، با استناد به آن حسابی عرض اندام کرد. کاخ ادعاهای مالی او اما دوشنبه ویران شد و شاخص داو جونز بزرگ‌ترین سقوط یک روزه تاریخ خود را تجربه کرد. چنین سقوطی، بعد از مدت‌ها رکوردشکنی در صعود ارزش بورس، همانطور که پیش‌بینی می‌شد خیلی زود دومینوی سقوط شاخص‌ها در بورس‌های بزرگ دنیا را شروع کرد و دیروز بازارهای اروپا و آسیا هم شاهد فروریختن‌های تاریخی شاخص‌ها بودند.

به گزارش بی‌بی‌سی، روز دوشنبه شاخص صنعتی داو جونز 1175واحد سقوط کرد که معادل کاهشی 4.6درصدی است. چنین سقوط بزرگی، آخرین بار در بحران مالی سال 2008ثبت شده بود. کارشناسان در آمریکا می‌گویند این سقوط، بزرگ‌ترین سقوط یک روزه در تاریخ بورس آمریکا است.

پیش از ثبت این بی‌ثباتی عظیم در بازارها، نشانه‌های رشد اقتصادی در آمریکا، بورس را برای مدتی طولانی آرام و رو به رشد نگه داشته و صعود‌های بی‌نظیری هم در همین چند‌ماه گذشته ثبت شده بود. اشاره‌های مکرر ترامپ به همین صعود‌ها بود. اما حالا به یکباره ورق برگشته است. ترامپ که معمولا حتی به رویدادهای کوچک و بی‌اهمیت هم در توییتر خود واکنش نشان می‌دهد، تا دیروز عصر سکوت کرده بود. با این حال، کاخ سفید در تلاش برای آرام‌کردن شرایط، در بیانیه‌ای از ثبات بلندمدت شرایط اقتصادی صحبت کرد. این بیانیه اما نتوانست از فروریزی ارزش سهام در بازار آمریکا و به پیروی از آن دیگر بازارهای دنیا جلوگیری کند؛ بازارهای جهانی برای چهارمین روز جهانی سقوط آزاد ارزش سهام را تجربه کردند و در عرض 8روز، 4تریلیون دلار از سرمایه خود را از دست دادند.

ارزش سهام در بازارهای بزرگ اروپا 3درصد صعود کرد و در آسیا هم شرایط بهتر نبود. شاخص اصلی در تایوان 5درصد، شاخص هانگ سنگ در هنگ‌کنگ 4.2درصد و شاخص نیکی در ژاپن 4.7درصد سقوط را تجربه کردند.

سقوط شاخص‌ها در آمریکا، از نگرانی درباره افزایش نرخ بهره بانکی در این کشور شروع شد. دیروز ژروم پاول، رئیس جدید فدرال رزرو (بانک مرکزی) سوگند یاد کرد. او احتمالا مجبور خواهد شد به‌خاطر شرایط اقتصاد آمریکا، نرخ بهره را افزایش دهد.

دلیل این کار این است که براساس آمارهای رسمی، رشد حقوق کارمندان در آمریکا بیش از اندازه زیاد بوده است، این یعنی مردم پول بیشتری خرج می‌کنند و تورم بالا می‌رود. فدرال رزرو هم برای مقابله با افزایش تورم، نرخ بهره را بالا می‌برد و این همان کابوس سرمایه‌گذاران است و در نهایت باعث سقوط بورس شده است.

ضرر هنگفت ثروتمندان

چنین سقوطی، باعث کاهش 114میلیارد دلاری ثروت 500ثروتمند جهان شده است. وارن بافت سومین ثروتمند دنیا، در همین چند روز 5.1میلیارد دلار از ثروتش را از دست داده. کاهش ثروت مارک زاکربرگ هم در همین چند روز، 3.6میلیارد دلار بوده است. جف بزوس مدیرعامل آمازون، 3.3و لری پیج و سرگئی برین بنیان‌گذاران گوگل هم هر کدام حدود ۲.۳ میلیارد دلار از ثروت خود را از دست دادند.