اسکن اثر تحریم بر اقتصاد ایران

مرکز آمار ایران با انتشار گزارشی فصلی از اقتصاد ایران تا پایان زمستان سال‌97 تصویری از وضعیت شاخص‌های کلان اقتصادی و اثر خروج آمریکا از برجام و البته تحریم ایران را ارائه کرد؛ گزارشی که نشان می‌دهد نرخ بیکاری در زمستان پارسال به 12.1درصد، نرخ رشد اقتصادی ایران به منفی 8.4درصد و رشد اقتصاد بدون نفت به منفی 4.1درصد و شاخص فلاکت هم به 39درصد رسیده است.

 هرچند در این گزارش به تولید و صادرات روزانه ایران از فصل پاییز سال‌97 به بعد اشاره نشده، اما تأیید می‌کند تولید روزانه نفت ایران از 3میلیون و 849هزار بشکه در پایان سال‌96 با کاهشی 55هزار بشکه‌ای به 3میلیون و 794هزار بشکه در روز رسیده است. افزون بر اینکه صادرات نفت ایران هم از 2میلیون و 210هزار بشکه در بهار سال‌97 به رقم یک‌میلیون و 883هزار بشکه در روز در فصل تابستان‌97 کاهش‌یافته است؛ یعنی افتی 327هزار بشکه‌ای در روز.

به گزارش همشهری، در برنامه ششم توسعه ایران رشد اقتصادی در هر سال 8درصد، میانگین نرخ بیکاری 8.8درصد و نرخ بیکاری هم 10.2درصد در طول برنامه پنج‌ساله پیش‌بینی شده اما منفی‌شدن نرخ رشد اقتصادی و بالا‌رفتن نرخ تورم احتمال تضعیف اقتصاد ایران را تشدید کرده به‌ویژه اینکه آمریکا پس از برجام به گفته مقامات دولتی یک جنگ اقتصادی تمام‌عیار را با وضع تحریم‌های علیه ایران آغاز کرده، با این حال حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ابراز امیدواری کرده نرخ رشد اقتصادی ایران در پایان امسال مثبت شود.

خطر تشدید بیکاری
مرکز آماری ایران جمعیت فعال بالای 10ساله و بیشتر در زمستان پارسال را 26میلیون و 534هزار نفر اعلام کرده که از این میزان 88درصد معادل 23میلیون و 313هزار نفر شاغل بوده و 3میلیون و 221هزار نفر برابر با 12درصد عملا هیچ شغلی نداشته‌اند که بیش از نیمی از بیکاران رسمی ایران را جوانان ایرانی 15تا 29ساله تشکیل می‌دهند. نکته قابل‌تأمل اینکه نرخ بیکاری جمعیت جوان 15تا 29ساله در زمستان سال گذشته یک درصد نسبت به پاییز افزایش‌یافته و به 25.5درصد رسیده که به این ترتیب 27.9درصد از جمعیت جوان شهری و 18.7درصد جمعیت جوان روستایی بیکار بوده‌اند. مرکز آمار ایران نرخ رسمی بیکاری زنان در زمستان پارسال را در کل کشور 18.4درصد، در نقاط شهری 21.5درصد و در نقاط روستایی 8.8درصد و نرخ رسمی بیکاری مرداد در کل کشور را 10.7درصد، در نقاط شهری 11.4درصد و در نقاط روستایی را 8.7درصد برآورد کرده است.

کیک اقتصاد ایران آب می‌رود
ارزیابی مرکز آمار ایران از رشد ارزش‌افزوده رشته فعالیت‌های اقتصادی کشور هم نشان می‌دهد ارزش‌افزوده بخش کشاورزی ایران از بهار سال گذشته تا زمستان پارسال روندی نزولی داشته و استخراج نفت و گاز طبیعی هم در پاییز پارسال رشد منفی 33.5درصد و در زمستان هم رشد منفی 25.2درصد را تجربه کرده است. بخش صنعت ایران هم از بهار‌97 عملا وارد فاز منفی شده و ارزش‌افزوده صنعت در زمستان پارسال به منفی 12.2درصد و بخش ساختمان هم به منفی 4.7درصد رسیده است. نتیجه اینکه رشد اقتصادی ایران با احتساب ارزش‌افزوده بخش نفت از مثبت 1.6درصد در بهار سال96 به منفی 8.4درصد در پاییز پارسال و رشد اقتصاد بدون نفت هم از مثبت 1.8درصد در بهار پارسال به منفی 4.1درصد در پاییز پارسال رسیده است.

کارنامه پاییزه بازار پول
مرکز آمار ایران اعلام کرده رشد پایه پولی در ایران در پاییز سال گذشته نسبت به پایان سال‌96 رشدی 14.4درصدی و رشد نقدینگی هم در این مدت 15.3درصد بوده و سپرده‌های بانک‌ها هم در این مدت 11.6درصد بیشتر شده که نیمی از این سپرده‌ها را سپرده‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت، 31.3درصد را سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و فقط5.2درصد را سپرده‌های قرض‌الحسنه تشکیل داده و باقیمانده آن شامل سایر سپرده‌ها می‌شود. افزون بر اینکه تسهیلات پرداخت‌شده بانک‌ها هم رشد کرده که از کل وام و اعتبار پرداخت‌شده در بانک‌ها، 8.3درصد سهم بخش کشاورزی، 28.5درصد سهم بخش صنعت و معدن، 8.9درصد سهم بخش ساختمان و مسکن و 54.4درصد هم سهم بخش بازرگانی، خدمات و سایر بخش‌ها بوده است.

   افت سرمایه‌گذاری در بخش صنعت
شاخص‌های بخش صنعت ایران هم نشان می‌دهد در زمستان پارسال 7هزار و 666فقره مجوز تأسیس صنعتی برای ایجاد 157هزار نفر با سرمایه‌گذاری 50هزار میلیارد تومانی صادرشده که تعداد جواز‌های صادرشده نسبت به زمستان سال96 رشدی 12.4درصدی را نشان می‌دهد اما حجم سرمایه‌گذاری 16درصد و میزان اشتغال پیش‌بینی شده 2.4درصد نسبت به زمستان سال‌96 افت کرده است. افزون بر این، در زمستان پارسال فقط 33طرح صنعتی، معدنی و تجاری به ارزش 266میلیون دلار تصویب‌شده است. همچنین میزان بدهی‌های خارجی ایران در بهار سال گذشته اندکی بیش از 10میلیارد دلار برآورد شده که از این میزان 32درصد بدهی‌های کوتاه‌مدت و 68درصد بدهی‌های میان‌مدت و بلندمدت ایران است.