میراث طبیعی
دماوند همچنان شانس جهانی‌شدن دارد
کمیسیون ملی یونسکو اعلام کرد که دماوند به‌دلیل آسیب‌های زیست‌محیطی فراوان از ثبت جهانی بازماند
«دماوند نخستین پرونده میراث طبیعی ایران برای ثبت جهانی در فهرست یونسکو بود که به‌دلیل آسیب‌های فراوان وارد شده به محیط‌زیست این اثر، ثبت آن در فهرست یونسکو منتفی شد.»
این نکته را سعدالله نصیری قیداری در نخستین همایش بین‌المللی دانشگاه سبز در مشهد اعلام کرد و آنطور که ایرنا از این همایش خبر داده است، قیداری گفت که به جای کوه دماوند، کویر لوت به‌عنوان نخستین میراث طبیعی کشور در سال گذشته به ثبت جهانی در فهرست یونسکو رسید.
به گفته دبیر کمیسیون ملی یونسکو در ایران، کوه دماوند حدود یکصد میلیارد تن جرم دارد و ثبت جهانی این اثر می‌توانست برای دماوند مفید باشد که ایران موفق به ثبت جهانی کوه دماوند نشد.
دماوند همچنان در فهرست انتظار یونسکو است
محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی کشور نیز در گفت‌وگو با همشهری با تأیید اینکه اظهارات نصیری قیداری درخصوص بازماندن کوه دماوند از ثبت در فهرست آثار جهانی یونسکو صحت دارد، گفت: دلیل جهانی نشدن علاوه بر مشکلات زیست‌محیطی آن مداخلاتی بود که طی سالیان گذشته در دامنه این کوه صورت گرفت.
او با تأکید بر اینکه درخواست ثبت جهانی کوه دماوند به‌رغم جاماندن این اثر طبیعی، تاریخی و ملی کشور در فهرست موقت یونسکو - فهرست در انتظار - قرار دارد، افزود: جمع‌آوری اطلاعات اولیه برای ثبت جهانی دماوند و تدوین پرونده آن در حال انجام است اما باید توجه داشت که نهایی شدن پرونده ثبت جهانی دماوند نیاز به‌کار بسیار بیشتری در حوزه میدانی تدوین پرونده و همکاری دستگاه‌های مختلف دارد.
معاون میراث فرهنگی کشور که مسئولیت تدوین پرونده‌های ثبت جهانی این سازمان را برعهده دارد، همچنین به مداخلات صورت‌گرفته در کوهپایه و اطراف کوه دماوند و برنامه‌های لازم برای ساماندهی این کوهستان برای ثبت در فهرست جهانی یونسکو اشاره کرد و گفت: مداخلاتی در اطراف کوه دماوند صورت گرفته است که همه دستگاه‌ها اعم از وزارت راه و استانداری مازندران و سازمان حفاظت محیط‌زیست و سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری و وزارت کشور همگی باید برای رفع آن کمک کنند.
او گفت: مسیرهای دسترسی ایجاد شده بر کوه دماوند نیز نیازمند ساماندهی است که انجام این اقدامات تنها برعهده سازمان میراث فرهنگی نیست.
معاون میراث فرهنگی با تأکید بر این موضوع که برای ثبت جهانی کوه دماوند تنها نوشتن یک پرونده و ارسال آن کافی نیست، گفت: دماوند از نظر ارزش‌های جهانی در سطح جهان مطرح است و سازمان میراث فرهنگی اکنون درصدد آن است که پرونده ثبت جهانی دماوند را در قالب پرونده طبیعی به یونسکو ارسال کند یا آن را با عنوان ثبت جهانی منظر فرهنگی دماوند ارائه دهد که مشتمل بر میراث طبیعی، تاریخی، فرهنگی و میراث ناملموس شود.
ساماندهی و توقف ویلاسازی؛ شرط نخست جهانی شدن دماوند
طالبیان همچنین با انتقاد از ویلاسازی‌های گسترده در دامنه کوه دماوند در سال‌های گذشته و گسترش روستاها در کوهپایه این اثر طبیعی، ملی و تاریخی کشور افزود: ساماندهی چنین موضوعاتی برای ثبت جهانی دماوند بسیار ضروری است که بخشی از آنها از عهده سازمان میراث فرهنگی خارج است و نیازمند عزم جدی و ملی تمام دستگاه‌ها و حتی مردم محلی ساکن در دامنه‌های دماوند است.
او ساماندهی وضعیت کنونی کوه دماوند برای ثبت جهانی را ضروری خواند و گفت که طبیعت دماوند به‌هیچ‌وجه نباید در مسیر جهانی شدن آسیب ببیند.
معاون میراث فرهنگی با اعلام اینکه ثبت جهانی کوه دماوند همچنان در برنامه سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور قرار دارد، درخصوص اعلام تاریخ نهایی شدن پرونده ثبت جهانی دماوند و ارسال نهایی آن به یونسکو گفت: بخشی از تکمیل پرونده ثبت جهانی دماوند از دست سازمان میراث فرهنگی خارج است چون عزم جدی همه دستگاه‌های مرتبط با ثبت جهانی این اثر را می‌طلبد و ساماندهی این اثر برای ثبت جهانی برعهده سازمان میراث فرهنگی نیست اما می‌توان گفت که تدوین علمی پرونده جهانی‌شدن دماوند می‌تواند ظرف 2سال انجام شود.
طالبیان تأکید کرد: ثبت جهانی دماوند اگرچه مسیر بسیار سختی است اما شدنی است و درصورت عزم ملی دستگاه‌های مختلف کشور می‌توان به رأی مثبت یونسکو در جهانی شدن این اثر تاریخی، طبیعی و ملی ایران امیدوار بود.
