دست کوتاه شهرداری‌ها از تسهیلات ارزان

پوپک قاسمی| اردبیل - خبرنگار:


کسب درآمدهای پایدار برای ارائه بی‌دغدغه خدمات به مردم از مهم‌ترین مساله‌های شهرداری‌ها به شمار می‌رود. شهرداری‌های استان اردبیل به دلیل نبود منابع پایدار درآمد با مشکلات مالی روبه‌رو هستند و همین باعث طولانی شدن عمر پروژه‌هایشان و به وجود آمدن مشکل در ارائه خدمات از سوی آنها شده است. 

در جلسه اخیر استاندار اردبیل با معاون عمرانی وزیر کشور، اختصاص هزار میلیارد ریال تسهیلات ارزان‌قیمت به شهرداری‌های استان مقرر شده است. تخصیص این اعتبار می‌تواند گره‌گشای بسیاری از مشکلات اقتصادی شهرداری‌های استان باشد اما دسترسی به آن با مشکلات متعددی همراه است. 


اهداف اختصاص تسهیلات ارزان‌قیمت

معاون عمرانی استاندار اردبیل درباره اهداف اعطای تسهیلات ارزان‌قیمت به شهرداری‌های این استان می‌گوید: این تسهیلات برای کمک به اجرای طرح‌های مشارکتی صنعتی و گردشگری و ایجاد درآمد مستمر و پایدار برای شهرداری‌ها ارائه می‌شود.

«مسعود امامی یگانه» با تاکید بر این‌که ایجاد درآمد مستمر و پایدار برای شهرداری‌ها یکی از اولویت‌های جدی در برنامه‌ریزی در جهت مدیریت مطلوب شهری است، می‌افزاید: این تسهیلات تا سقف 3 میلیارد تومان و برای 30 شهرداری استان در نظر گرفته شده است و در صورت ارائه طرحی مناسب با نیاز مالی بیشتر می‌تواند افزایش یابد.

وی بیان می‌کند: شهرداری‌ها باید طرح‌هایی برای ایجاد درآمد پایدار تعریف و با استفاده از این تسهیلات که سود 4 درصد دارد، آنها را اجرا کنند. بازپرداخت این تسهیلات با یک سال تنفس صورت می‌گیرد و سازمان شهرداری‌های کشور از حساب عوارض سوخت شهری شهرداری‌ها اقساط آن را برداشت می‌کند.

مشکلات شهرداران در استفاده از تسهیلات

در حالی که این تسهیلات می‌تواند گره‌گشای مشکلات بسیاری از پروژه‌ها در شهرهای اردبیل باشد، اما شهرداران استان از موانع جذب این تسهیلات سخن می‌گویند. خلخال در جنوب اردبیل از شهرهای محروم این استان به شمار می‌رود که محرومیت و مشکلات اقتصادی موجود در آن بر درآمد شهرداریش نیز تاثیر گذاشته است. 

شهردار خلخال در گفت‌وگو با همشهری اظهار می‌کند: دریافت این تسهیلات برای شهر خلخال بسیار سخت است چراکه تسویه تمام وام‌های بانکی‌ دریافت شده قبل، یکی از شرایط آن است. شهرداری خلخال در سال‌های گذشته وام‌هایی دریافت کرده است که تاکنون به صورت کامل تسویه نشده‌اند بنابراین نمی‌تواند از تسهیلات مذکور استفاده کند.

«فاطمه جوادی» با تاکید بر این‌که شهر محروم خلخال به ایجاد منابع درآمد پایدار برای توسعه خدمات شهری نیاز دارد، می‌گوید: یکی دیگر از موانع، نیاز به وثیقه گذاشتن سند زمین است در حالی که بیشتر زمین‌های شهری خلخال قبلا واگذار شده‌اند. برای سند پارک‌ها و برخی زمین‌های دیگر هم اقدام کرده‌ایم که باید تغییر کاربری داده شوند و این خود فرایند زمان‌بری است.

وی ادامه می‌دهد: ما پروژه‌های گردشگری زودبازده برای درآمد پایدار داریم و در صورت داشتن امکان استفاده از این تسهیلات، گام مثبتی برای حل مشکلات مالی شهرداری خلخال برمی‌داریم اما موانع موجود دستیابی به این تسهیلات را سخت می‌کند. 


نبود سند برای وثیقه

در شهر گرمی نیز نبود منابع پایدار درآمد، در کنار بالا بودن هزینه‌ها، شهرداری این شهر را با مشکل مواجه کرده است. منبع اصلی درآمد شهرداری گرمی صدور پروانه ساختمانی است که آن هم در طول سال‌های گذشته با افزایش مهاجرت و مشکلات اقتصادی، دارای نوسان بوده است. 

شهردار گرمی با بیان این‌که این شهر واجد شرایط دریافت این تسهیلات ارزان‌قیمت برای ایجاد درآمد پایدار نیست، می‌گوید: شرط وثیقه زمین مانع اصلی استفاده از این تسهیلات است. شهرداری گرمی سند زمین برای دریافت این تسهیلات ندارد.

«بخشعلی کامرانی» می‌افزاید: درآمد حاصل از ساخت و سازها و عوارض دریافتی، برای پرداخت حقوق کارمندان و کارگران و کارهای عمرانی شهرداری‌ هم کفاف نمی‌دهد. اما اگر حمایت‌های مالی از شهرداری صورت بگیرد، می‌توانیم به ایجاد منابع پایدار درآمد به‌ویژه در بخش گردشگری اقدام کنیم. وی بیان می‌کند: ایده‌های بسیاری برای درآمدزایی شهرداری در شهر زیبایی همچون گرمی وجود دارد که با اجرای آنها می‌توان منابع پایدار مالی برای شهرداری تعریف کرد.

شهرداری نمین هم جزو شهرداری‌های ناکام در استفاده از تسهیلات ارزان‌قیمت دولتی برای ایجاد منابع درآمد پایدار است. شهردار این شهر به همشهری می‌گوید: با وجود این‌که استفاده از این تسهیلات می‌توانست گره بسیاری از مشکلات پروژه‌های شهری نمین را باز کند، به دلیل شرایط سخت تعیین شده، از دریافت این حمایت مالی دولت محروم ماندیم.

«براتعلی شوقی» به نبود سند برای وثیقه گذاشتن به منظور دریافت این وام اشاره و اظهار می‌کند: این مشکل برای اکثر شهرهای استان وجود دارد و باعث می‌شود آنها نتوانند از این تسهیلات استفاده کنند. 


شهرداری‌های در حال اقدام

با وجود این، برخی شهرداری‌ها در حال اقدام برای دریافت تسهیلات ارزان‌قیمت دولت هستند. «نایب حبیبی» شهردار سرعین می‌گوید: شهرداری سرعین مشکلی برای دریافت این تسهیلات ندارد و در حال بررسی پروژه‌ها برای معرفی به منظور دریافت آن هستیم.

شهردار اردبیل هم بیان می‌کند: پروژه‌های زیادی در شهرداری برای ایجاد منابع مالی پایدار تعریف شده‌اند که می‌توانیم با استفاده از این تسهیلات آنها را اجرایی کنیم. بعد از بررسی زوایای پروژه‌ها با توجه به شرایط دریافت این تسهیلات تصمیم گرفته خواهد شد. 

«حمید لطف‌اللهیان» به طرح پیاده‌راه در کلخوران اشاره می‌کند و می‌افزاید: این طرح بیش از 2 میلیارد تومان اعتبار لازم دارد و به عنوان مثال می‌توان از تسهیلات ارزان برای این طرح هم استفاده کرد. تعریف منابع مالی برای این پروژه می‌تواند باعث سرعت اجرای آن شود.


مشکلات نبود منابع پایدار مالی

در حالی که اکثر شهرداری‌های کشور برای تامین بودجه خود با مشکلات جدی مواجهند، در استان اردبیل این مشکل به دلیل ضعف بنیه‌های اقتصاد استان و پایین بودن درآمد سرانه اهالی حادتر است. 

معاون مالی شهرداری اردبیل با تاکید بر این‌که شهرداری‌های استان برای ارائه انواع خدمات در بخش‌های عمرانی، رفت و روب، فرهنگی، اجتماعی، ورزشی، حمل ‌و نقل و... به درآمد‌های تضمین‌شده نیاز دارند، می‌گوید: شهرداری‌های استان باید در فکر ایجاد زیرساخت‌های لازم برای دستیابی به درآمد پایدار باشند و برای تحقق این موضوع همفکری و همدلی اعضای شوراهای اسلامی با مسئولان شهرداری ضروری است.

«خلیل احمدیان» با بیان این‌که درآمدهای ناپایدار شهرداری که عمدتا از محل صدور پروانه ساختمانی، جریمه تخلفات ساختمانی یا فروش تراکم تامین می‌شود به وضعیت مسکن و شرایط اقتصادی کشور بستگی دارد، اظهار می‌کند: چون شهرداری نمی‌تواند بودجه ثابتی را براساس آن پیش‌بینی کند، وابستگی بیش از حد به آن ممکن است طرح‌ها و پروژه‌های شهری را اعم از عمرانی، خدماتی، فرهنگی و... دچار رکود کند. 

وی می‌افزاید: وجود درآمد پایدار باعث می‌شود مدیران شهری برای انجام وظایف مهم و روزمره شهرداری‌ها ناچار به اتخاذ سیاست‌های مقطعی برای کسب درآمد نشوند.


تاریخچه استقلال مالی شهرداری‌ها

تا سال 1362 عمده منابع درآمدی و مالی شهرداری‌ها از محل اعتبارات عمومی و به وسیله دولت تامین می‌شد. طبق قانون بودجه سال 62 این وضعیت دگرگون شد و شهرداری‌ها مجبور شدند قسمت عمده بودجه‌شان را خودشان تامین کنند.

نگاهی به آمار مقایسه‌ای ارائه‌شده نشان می‌دهد که با گذشت بیش از 35 سال از اعلام استقلال مالی شهرداری‌ها، هنوز این هدف آن‌طور که باید و شاید تحقق نیافته است. اختصاص هزار میلیارد ریال تسهیلات ارزان‌قیمت به این سازمان‌های خدمات شهری می‌تواند زمینه‌ را برای عرضه خدمات و تکمیل پروژه‌های شهری فراهم کند. 

همچنین، تعریف طرح‌ها و پروژه‌های نوآورانه به‌ویژه در زمینه گردشگری می‌تواند به ایجاد این منابع پایدار بینجامد. البته بسیاری از شهرداری‌های اردبیل با مشکلات متعددی در دریافت این تسهیلات مواجهند و نیاز است تدابیری برای رفع این مشکلات به منظور ارائه خدمات بهتر اتخاذ شود.