زیست بوم
لودرها تن« خرگوش‌ناب» را می‌لرزانند
فرماندار الشتر: برداشت بی‌رویه از بستر رودخانه هم سفره‌های آب زیرزمینی را تهدید می‌کند و هم این منطقه را در معرض وقوع سیل قرار می‌دهد
فاطمه حافظی | سلسله- خبرنگار:
سلسله یکی از شهرستان‌های خوش‌آب و هوای لرستان است که به واسطه بهره‌مندی از طبیعت بکر، درختان انبوه و آب فراوان یکی از قطب‌های گردشگری استان به شمار می‌رود. تفرجگاه زیبای خرگوش‌ناب از جمله مناطق دیدنی و جاذبه‌های گردشگری این شهرستان محسوب می‌شود که با وجود بهره‌مندی از جلوه‌های زیبای خدادادی، به علت برداشت‌های بی‌رویه از حریم رودخانه و فعالیت شرکت‌های شن و ماسه، در معرض تهدید قرار گرفته است. این موضوع در حال حاضر، به عنوان یک چالش زیست‌محیطی، خرگوش‌ناب الشتر را با خسارت‌های جبران‌ناپذیری مواجه کرده و موجی از نگرانی را نیز بین فعالان زیست‌محیطی و علاقه‌مندان طبیعت ایجاد کرده است.
ضرورت پیگیری مسئولان
یک فعال محیط زیست در گفت‌وگو با همشهری اظهار می‌کند: خرگوش‌ناب منطقه‌ای زیبا در شمال الشتر است که متاسفانه مورد تاخت و تاز صاحبان کارخانه‌های شن و ماسه قرار گرفته است. «امین حسنوند» می‌افزاید: حریم و بستر رودخانه را صاحبان این صنایع تخریب کرده‌اند و همین امر باعث بدقواره شدن منطقه زیبای خرگوش‌ناب شده است.
وی می‌گوید: نباید اجازه داده می‌شد در این منطقه که یک تفرجگاه معروف و گردشگر‌پذیر است، شرکت‌های شن و ماسه راه‌اندازی شوند. حالا هم نیازمند سماجت مسئولان برای ممنوعیت ادامه فعالیت صنایع تخریب‌کننده منابع طبیعی و محیط زیست هستیم.
حسنوند ادامه می‌دهد: خرگوش‌ناب، کهمان، امیر، زز، هنام، سرخه و دوآب (صیدعلی) از مناطق گردشگری و زیبای الشتر محسوب می‌شوند که متاسفانه با تاخت و تازهایی ازجمله زمین‌خواری و برداشت‌های بی‌رویه از حریم و بستر رودخانه مواجهند. مسئولان در صیانت از این مناطق باید اهتمام جدی‌تری داشته باشند.
برداشت‌های غیرمجاز
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان نیز در این زمینه به همشهری می‌گوید: برداشت‌های غیرمجاز از بستر رودخانه، منطقه خرگوش‌ناب را تخریب کرده است. «مهرداد فتحی بیرانوند» می‌افزاید: برداشت‌های بیش از حد از بستر رودخانه نه‌تنها چهره این منطقه را مخدوش کرده است، بلکه چون رودخانه بسترش تخریب شده، حجم زیاد سیلاب مخاطرات خاص خودش را برای شهر دارد.
وی بیان می‌کند: حجم زیاد برداشت شن و ماسه از حریم رودخانه و رها کردن آب گل‌آلود حاصل از فعالیت این شرکت‌ها در منطقه خرگوش‌ناب باعث تخریب شدید زیست‌محیطی و منظر طبیعی این تفرجگاه زیبا در الشتر شده است. فتحی بیرانوند می‌گوید: در قالب کارگروهی که محیط زیست نیز عضو آن است، با هرگونه فعالیت شرکت‌های شن و ماسه در این منطقه برخورد می‌کنیم و فعالیت آنها را نیز ممنوع کرده ایم زیرا معتقدیم به طبیعت و محیط خسارات زیادی وارد شده است.
خسارت بالای کارخانه‌های شن و ماسه
فرماندار الشتر نیز در این باره بیان می‌کند: فعالیت کارخانه‌های شن و ماسه و برداشت بی‌رویه از بستر رودخانه موجب وارد آمدن خسارات زیادی به طبیعت خرگوش‌ناب شده است. «شریف خسروی» ادامه می‌دهد: این موضوع نه‌تنها سفره‌های آب زیرزمینی را تهدید می‌کند، بلکه شهر الشتر را نیز در فصول بارندگی در معرض سیل قرار داده است.
وی می‌گوید: جاذبه‌های گردشگری خرگوش‌ناب تحت‌الشعاع فعالیت معادن شن و ماسه قرار گرفته است. باید ورودی‌های این معادن مسدود شوند و دیگر هیچ برداشتی از در این حوزه صورت نگیرد. خسروی اضافه می‌کند: شهرداری باید برای ساماندهی این منطقه اقدام و طرحی ارائه کند زیرا پهنه کوهی برای معادن شن و ماسه تعریف شده است و آنها دیگر حق فعالیت در این منطقه را ندارند.
پدید آمدن دره‌های عمیق
یک عضو شورای شهر الشتر نیز در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: برداشت‌های بی‌رویه از بستر رودخانه و همچنین رها کردن زباله‌ها در منطقه زیبای خرگوش‌ناب نگران‌کننده است. «نجمه منظمی» با اشاره به پدید آمدن دره‌های عمیق ناشی از برداشت بی‌رویه از معادن خرگوش‌ناب می‌افزاید: شرکت‌های دانه‌بندی شن و ماسه باید قانون حریم رودخانه‌های فصلی و حفاظت از محیط زیست را رعایت کنند.
تغییر رژیم و رفتار رودخانه‌ها
همچنین، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان در این زمینه اظهار می‌کند: وجود کارخانه‌های شن و ماسه و برداشت‌های بی‌رویه از حریم و بستر رودخانه‌ها متاسفانه بیشتر رودخانه‌های ما را در لرستان تهدید می‌کند. «رضا میرزایی» ادامه می‌دهد: لرستان دارای 23 رودخانه است و به واسطه بهره‌مندی از منابع آبی فراوان، یک استان آبی به شمار می‌رود. اما این منابع به دلیل وجود مشکلاتی از جمله همین برداشت‌های بی‌رویه با مخاطراتی مواجه شده‌اند. وی بیان می‌کند: منطقه خرگوش‌ناب الشتر هم به واسطه فعالیت کارخانه‌های شن و ماسه با چالش‌هایی از جمله برداشت بی‌رویه و غیراصولی رودخانه‌ای که مهم‌ترین عامل تغییر رژیم و رفتار رودخانه‌ها و مسیل‌هاست، مواجه است.
پیامدهای برداشت‌های بی‌رویه
میرزایی می‌گوید: برداشت‌های بی‌رویه و غیراصولی از رودخانه خرگوش‌ناب خساراتی از جمله فرسایش بستر و ساحل رودخانه، پایین رفتن سطح آب، تخریب سازه‌های فنی و عمرانی حاشیه رودخانه، ناپایداری آبراه و نفوذ آب شور در پی داشته است.
به همین دلیل ما، به عنوان شرکت آب منطقه‌ای، در قالب کارگروهی که سایر دستگاه‌های متولی نظیر منابع طبیعی، محیط‌زیست، دادگستری و صنعت و معدن نیز در آن عضویت دارند، پیشنهاد دادیم معادن شن و ماسه منطقه خرگوش‌ناب جمع‌آوری و به معادن کوهی تغییر داده شوند که خوشبختانه این پیشنهاد مورد تایید و تصویب قرار گرفت.
این مسئول می‌افزاید: همچنین در 2 رودخانه دیگر، یعنی کاکاشرف خرم‌آباد و تیره دورود، به علت برداشت بیش از اندازه شن و ماسه و تخریب و بستر تعمیق آنها، برداشت شن و ماسه از این رودخانه‌ها ممنوع شده است. مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان بیان می‌کند: چون در گذشته نظارتی بر برداشت‌ها نبوده است و مجوز برداشت از این 3 رودخانه صادر شده بود، این وضعیت به وجود آمده است. ولی ما در حال حاضر، بر اساس وظایف حاکمیتی، نظارت‌ها را بیشتر کرده‌ایم و با ورود دادستانی، کارخانه‌های برداشت شن و ماسه پلمب و به سمت معادن کوهی سوق داده شده‌اند.
میرزایی ادامه می‌دهد: بر اساس مصوبه‌ای که برای کارخانه‌های این 3 رودخانه داشته‌ایم، کوه‌هایی مشخص شده‌اند تا کارخانه‌های مذکور برداشت خود را در آنجا انجام دهند و اگر وارد رودخانه شوند، مجازات سختی را برای آنها اعمال خواهیم کرد.
