راز شالیزارهای خشکیده

کمبود آب در گیلان که به عنوان پرباران‌ترین استان کشور شناخته می‌شود، عجیب و غیرقابل باور است. 

بارش‌های سیل‌آسای زمستان سال گذشته و اوایل بهار امسال موجب ذخیره آب در ذخیره‌گاه‌های مصنوعی و طبیعی استان شد، اما با این وجود کشاورزان گیلانی با کمبود شدید آب روبه‌رو هستند.

به گزارش ایرنا، کارشناسان معتقدند با کمبود آب مواجه نیستیم، اما می‌گویند که به دلیل نبود برخی زیرساخت‌ها، مشکلاتی در توزیع آب وجود دارد که کشت و کار در مزارع برنج را با دشواری مواجه کرده است.


کمبود آب نداریم

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای گیلان با بیان این‌که با کمبود آب در استان مواجه نیستیم، گفت: بیشترین ظرفیت دبی کانال فومنات ۳۵ مترمکعب بر ثانیه است. 

توسعه اراضی شالیکاری در منطقه و از سوی دیگر افت شدید جریان پایه در ۱۳۰ رودخانه واقع در فومنات، صومعه‌سرا و رضوانشهر برخلاف سال‌های قبل دبی جریانی تونل فومن، موجب شده علاوه بر آب‌رسانی به شالیزارها، ناگزیر به تامین آب برای رودخانه‌ها هم باشیم. از این رو، بخشی از اراضی با تنش آبی مواجه شده‌اند.

«مرتضی میرزایی» افزود: تلاش می‌کنیم این مشکل را از طریق ایستگاه‌های پمپاژ و چاه‌ها برطرف کنیم. طی سال جاری در حوزه بالادست، سفیدرود پر آب بود.


تکمیل زنجیره آبی شالیزارها

رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان با بیان این‌که بخش کشاورزی استان از ظرفیت‌های مهم کشور برای تولید انواع محصولات محسوب می‌شود، گفت: گیلان، استان اول در تولید برنج با کیفیت کشور است و امسال با توجه به شرایط آب و هوایی مناسب پیش‌بینی می‌شود بالغ بر ۷۵۰ هزار تن برنج سفید با کیفیت در استان تولید شود.

«علی درجانی» افزود: امسال شرایط ذخیره آب سد سفیدرود مطلوب است و علاوه بر این منبع آبی، آب‌بندان‌ها در بیش از ۵۰ نقطه استان بازسازی شده‌اند تا ذخیره خوبی برای تکمیل زنجیره آبی شالیزارهای استان باشند.

وی تصریح کرد: طی روزهای گذشته در برخی اراضی شهرستان‌های مختلف تنش‌های مقطعی ایجاد شده بود ولی بارندگی‌های اخیر، در رفع تنش‌ بسیار تاثیرگذار بوده است. 

درجانی با هشدار نسبت به بالا رفتن رطوبت و افزایش دما گفت: احتمال شروع بیماری بلاست برنج در مزارع وجود خواهد داشت و سم‌پاشی به موقع در جلوگیری از شیوع بیماری بسیار موثر است.


نجات شالیزارهای خشکیده با آب باران

مدیرکل هواشناسی گیلان گفت: گیلان به دلیل بارش‌های مناسب ابتدای سال زراعی جاری در حوضه آبریز سد سفیدرود، از منبع کافی برای تامین آب مورد نیاز به منظور کشت برنج در مناطق تحت شبکه آبیاری برخوردار شد.

«محمد دادرس» با اشاره به بارش‌های امسال افزود: شروع نیمه‌دوم فصل زراعی (بهار) با بارش‌های سیلابی در استان و حوضه آبریز سد سفیدرود همراه بود که چندین مورد سیلاب به‌ویژه در مناطق جنوبی استان از جمله رودبار به دنبال داشت.

وی تصریح کرد: بارش‌های فروردین تا حدودی کاهش بارش دریافتی در جلگه مرکزی گیلان در فصل سرد را جبران کرد به‌طوری‌که میزان بارش در ایستگاه‌های رشت و بندرانزلی به بیش از میزان نرمال رسید.

به گفته دادرس، بارش‌های بهنگام و موثر خرداد، با توجه به کاهش دبی رودخانه‌ها و چشمه‌ها و همچنین افت تراز آب چاه‌ها و منابع زیرزمینی، از اهمیت ویژه‌ای در تامین آب شالیزارهای گیلان در مرحله رشد برنج برخوردار است.

وی بیان کرد: بخش‌هایی از شالیزارهای شرقی و غربی استان که به طور عمده توسط میراب‌های بومی منطقه و افراد محلی و از منابع آبی داخلی استان از جمله رودخانه‌ها، کانال‌ها و انهار سنتی، مدیریت و آبیاری می‌شوند، با مشکلات و چالش‌های ناشی از فقدان بارش در خرداد و خشکیدگی مزارع مواجه شدند.


نحوه بارش‌ها طی سال زراعی

دانش آموخته دکترای هواشناسی و کارشناس اداره کل هواشناسی گیلان با ارائه جزئیات بیشتری از نحوه بارش‌ها طی سال زراعی امسال در گیلان گفت: نیمه اول سال زراعی جاری (پاییز و زمستان ۹۷) درحالی‌که بسیاری از مناطق ایران از جمله استان‌های حوضه آبریز سد سفیدرود ترسالی را تجربه می‌کردند، بخش‌هایی از مناطق کوهستانی جنوب گیلان نیز بارش‌های مناسبی دریافت کردند.

«نیما مجتهدی» افزود: ایستگاه جیرنده به‌عنوان نماینده مناطق کوهستانی جنوبی گیلان با بهره بردن از شرایط بارشی مناسب، ۳۸ درصد بالاتر از میانگین بلندمدت از ابتدای سال زراعی تا پایان بهار تجربه کرد.

وی اظهار کرد: حتی ایستگاه منجیل یکی از بهترین سال‌های بارشی خود را تجربه کرد به‌طوری‌که تا پایان فصل بهار امسال، رکورددار بیشترین میزان افزایش بارش در میان تمام ایستگاه‌های استان با افزایش ۴۷ درصد بود، به عبارت دیگر منجیل، کم‌بارش‌ترین ایستگاه گیلان، رتبه اول افزایش بارش را میان پربارش‌ترین ایستگاه‌های کشور یعنی بندرانزلی و رشت داشته است.

مجتهدی ادامه داد: از سوی دیگر برخی از مناطق جلگه مرکزی گیلان از جمله ایستگاه کیاشهر نیز با کاهش بارش (حدود ۳۴ درصد) مواجه بودند.

به گفته این کارشناس در خارج از استان نیز در حوضه آبریز بزرگ سفیدرود (شاهرود و قزل ‌اوزن)، سال زراعی گذشته پربارش بود، به طوری که بارش چه در استان‌های حوضه شاهرود، قزوین و البرز و چه استان‌های واقع در حوضه قزل‌اوزن، بالاتر از نرمال بوده است.

وی اضافه کرد: بارش برف مناسب در میزان آبدهی هر 2 حوضه موثر بر سفیدرود، یعنی قزل اوزن و شاهرود تاثیر گذاشت و بیشتر سدهای موجود در این حوضه مانند سد طالقان، بعد از سال‌ها یا برای اولین‌بار سرریز شدند.


میانگین آبدهی در فصل بهار

به گفته مجتهدی آورد رودخانه سفیدرود در فصل بهار امسال نسبت به میانگین آبدهی فصل بهار طی ۵۰ سال اخیر در این رودخانه بیشترین مقدار را داشته است.

وی افزود: آورد رودخانه سفیدرود نسبت به ۱۵ سال اخیر، کم سابقه بوده و حجم آب پشت سد سفیدرود در ۳۰ فروردین امسال به هزار و ۹۷ میلیون مترمکعب رسید، از این‌رو گیلان، به دلیل بارش‌های مناسب ابتدای سال زراعی جاری در حوضه آبریز سد سفیدرود، از منبع کافی برای تامین آب مورد نیاز به منظور کشت برنج در مناطق تحت شبکه آبیاری برخوردار شد.