گفتوگو
برای مدیریت زنان، تاریخ می‌سازیم
گفتوگو با راضیه علیرضایی، رئیس سازمان صمت خراسان رضوی
«راضیه علیرضایی» از معدود مدیران ارشد زن در استان است که از سال 92 در یکی از مهم‌ترین سازمان‌های اقتصادی خراسان رضوی مشغول به فعالیت است. به گزارش ایسنا، او معتقد است زنان برای فعالیت محدودیتی ندارند اما برای انتخاب زنان محدودیت‌هایی وجود دارد، چراکه سابقه تاریخی از کار مدیریتی زنان در کشور وجود ندارد. رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی با تاکید بر این نکته که مشکل در زمینه کار کردن زنان فقط اعتمادبه‌نفس پایین آنهاست، گفت: زمانی که مدیر مردی تلاش می‌کند جای بانوان را بگیرد آنها سریع جایگاه خود را واگذار می‌کنند. بانوان چندان راغب نیستند که چالش کار مدیریت را بپذیرند.
زنان نسل من
علیرضایی درخصوص علت حضورش در یکی از مهم‌ترین عرصه‌های مدیریت اقتصادی استان اظهار کرد: چیزی که در زندگی بر من گذشته و من را به نقطه‌ای که در آن قرار دارم رسانده است، مسائل مهم خانوادگی، فرهنگی، اجتماعی و انقلاب بوده است. من در سال‌های انقلاب حدود 18 سال داشتم و سال آخر دبیرستان را سپری می‌کردم. آن زمان تمرین کردیم که می‌شود از خانه خارج شد و اعتراض کرد و این اعتراض به نتیجه خواهد رسید.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی ادامه داد: در هر کاری سعی کردم صادقانه تلاش کنم و حتی بیشتر از آنچه معمول است به تلاش خود ادامه دهم. در هرجا که به نقطه تغییر رسیدم، سختی‌های آن را تکه‌تکه کردم و در اکثر تحلیل‌هایی که از الزام به تغییر برای من پیش آمده بیشتر از دیگران خود را ارزیابی کردم. به همین دلیل هیچ‌گاه معتقد نبودم که جامعه و آدم‌های اطرافم دارای مشکل هستند بلکه به این فکر افتادم که چه کاری را درست انجام نداده‌ام و معمولا این روش بهترین جواب را می‌دهد.
وی در خصوص ریاستش در سازمان صمت خراسان رضوی افزود: مدیران زن زیادی خصایصی مانند من داشتند شاید تفاوت من با سایر مدیران این است که هر زمان کار مدیریتی انجام می‌دادم، کار کارشناسی را نیز رها نکردم. بخت نیز با من یار بود که در آن لحظه و زمان تنها فردی که مطرح شد من بودم. همه ویژگی‌هایی دارند، اما قرار گرفتن در آن نقطه و زمان خاص یک اتفاق است که گاهی پیش می‌آید و گاهی نه.
نقش مهم مذاکره با همکاران
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: من همان فردی هستم که همیشه بودم، زمانی که مدیر هم نبودم در کارم همین‌طور جدی و پیگیر بودم. زمانی که طرحی را می‌آوردند اگر آن را قبول می‌کردم، به آن پایبند می‌شدم و در همان چارچوب عمل می‌کردم. من با همکاران و معاونان خود همواره مذاکره می‌کنم. علیرضایی با اشاره به این‌که چنین رویکردی آسیبی ایجاد نمی‌کند، افزود: اگر واضح و شفاف گفتوگو کنیم و خواسته و انتقاد خود را بگوییم فرد خود را اصلاح می‌کند. بنابراین در مورد اصلاح و بهبود باید خوب مذاکره و برنامه‌ریزی کرد. خصوصیت دیگر من این است که بیشتر از این‌که از بقیه کار بخواهم خودم کار می‌کنم. وی تصریح کرد: تاکنون در حوزه کاری خود مشکلی با آقایان نداشته‌ام. مشکلات بیشتری از مدیران مرد در استان ندارم و اگر محدودیت جنسیتی وجود داشته باشد، خودم آن را برای خود قائل شده‌ام. اتفاق خوبی که افتاده است و خانم‌ها باید به آن بیشتر توجه کنند این است که امروزه زنان به امکان آموزش برابر دست پیدا کرده‌اند.
محدودیت در انتخاب زنان
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی توضیح داد: به نظر من محدودیتی در حوزه فعالیت زنان وجود ندارد، بلکه در انتخاب زنان محدویت وجود دارد و علت آن این است که سابقه تاریخی از کار مدیریتی زنان وجود ندارد. امروز بسیار آسان‌تر از 5 سال گذشته به من به عنوان رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت اعتماد می‌کنند، زیرا یک علیرضایی وجود داشته و عملکرد او را در حوزه کاری خود مشاهده کرده‌اند. علیرضایی در پاسخ به این سوال که به عنوان یک مدیر ارشد زن آن هم در حوزه اقتصادی با چه محدودیت‌هایی مواجه شده است، گفت: محدودیتی وجود ندارد، من فقط احساس تفاوت می‌کنم مثلا اگر در محلی برای افتتاح پروژه برویم، نمی‌توانم شانه به شانه دیگران جلو بروم و فضای ایستادن داشته باشم که به نوعی معذوریت و محدودیت است اما بازدارنده نیست و در بسیاری از مواقع سبب مزیت می‌شود، زیرا به‌صورت ویژه به دنبال من می‌گردند تا سوالاتشان را بپرسند.
نقش نوآورانه بانوان در صنعت
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی بیان کرد: محدودیت دیگر در حوزه زنان این است که آنها در فرایند لابی‌گری ضعیف‌تر از آقایان هستند. علت این است که ما سابقه تاریخی این کار را کمتر در کارنامه خود داریم و طبیعتا کاری جدید است و امکان دارد که کارکنان ندانند چگونه با یک مدیر زن برخورد کنند. برای اجرای دستورات مدیریتی ممکن است که بار اول و دوم به حد کافی به دستورات شما عملنکنند. وی افزود: دختران و زنان باید باور کنند محدودیت فقط در کشور ما وجود ندارد بلکه در کشورهای دیگر نیز محدودیت وجود دارد. همچنین باید به این موضوع توجه کنند که سابقه تاریخی برای نقش‌آوری زنان وجود ندارد و برای خلق آن باید خودمان تلاش کنیم. علیرضایی ادامه داد: امروز زنان جامعه باید بیش از آن‌که درگیر به دست آوردن جایگاه و لابی‌گری باشند به فکر پیدا کردن نقش‌های آینده‌نگارانه در توسعه کسب‌وکار الکترونیک باشند. همچنین بانوان باید به دنبال نوآوری و برقراری ارتباط بین تولید و صنعت باشند.
تلاش برای حضور بانوان در اتحادیه‌های صنفی
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی با بیان این‌که یکی از بحث‌هایی که به صورت جدی دنبال کرده‌ام حضور بانوان در اتحادیه‌های صنفی بوده است، گفت: در گذشته زنان ما فقط در برخی واحدهای صنفی نظیر آرایشگاه‌ها و خیاطی‌های زنانه فعالیت داشتند، اما اکنون بانوان در رشته‌های فنی و رشته‌هایی در اتحادیه‌ها فعال شده‌اند، رأی آورده‌اند و حتی در ترکیب هیات‌مدیره اتحادیه‌ها قرار گرفته‌اند. در این زمینه بسیار تلاش کردم تا زنان را مجاب کنم در چنین فعالیت‌هایی شرکت کنند. علیرضایی خاطرنشان کرد: در خود سازمان نیز در حوزه معاونان و مدیران از بانوان استفاده کرده‌ایم. معاون برنامه‌ریزی من یک خانم است که در جلسات حوزه‌های برنامه‌ریزی از نظرات کارشناسی و اجرایی ایشان به خوبی استفاده می‌کنند. در سازمان، چند اداره پرمساله از جمله حفاظت محیط‌‌زیست را بانوان اداره می‌کنند. رئیس صنایع معدنی که یکی از کدرشته‌های پرتوسعه ما در این ایام است، یک خانم است.
رویکرد معدنی در کار
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی درباره مهم‌ترین انتقاداتی که به عملکردش وارد شده است، گفت: یک مورد بحث توسعه صنایع آب‌بر در استان است که بیان شده بود اگر علیرضایی تلاش کرده تا صنایعی را در استان توسعه دهد، این صنایع آب‌بر هستند. در مجموع سهم صنعت از مصرف آب استان 1/25 درصد است. وی توضیح داد: اگر کماکان می‌خواستیم مواد معدنی استان را به همان شکل 5 سال قبل به صورت خام از استان خارج کنیم، هم‌زمان تحریم نیز به قدری فشار وارد میکرد که بخش‌های دیگری از حوزه‌های صنعت، ارزش تولیدات استان را کاهش می‌داد و شاید اکنون با مساله سنگین‌تری نسبت به آنچه هست مواجه بودیم.
علیرضایی افزود: ارزش تولیدات ایران‌خودرو خراسان 5 هزار میلیارد بوده که حدود 40 درصد آن را به دلیل تحریم و شدتی که در سال 97 پیدا کرد از دست دادیم. در ازای آن نزدیک به 7 میلیون تن گندله و حدود 7 میلیون کنسانتره تولید کردیم که اگر این کار را انجام نمی‌دادیم، ارزش تولیدات استان یکباره کاهش می‌یافت. 5 سال پیش فرایند خام‌فروشی آهن وجود داشت که به صورت خام به بندرعباس برده و صادر می‌شد در حالی که اکنون یکی از استان‌هایی هستیم که فولاد کشور را تغذیه می‌کنیم. رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی یادآور شد: در گذشته فراوردههای شیشه را خام می‌فروختیم، اما اکنون شیشه تولید کرده و به تمام قاره‌ها از جمله آمریکا و استرالیا صادر می‌کنیم. در حوزه فولاد نیز در استان بالغ بر 13 هزار شغل ایجاد کردیم.
در همینه زمینه :
