اداره موفق شهر با حضور شورایاران
زهرا نژادبهرام/ عضو هیأت رئیسه شورای شهر تهران
مقوله شورایاریها جزو نهادهای مدرن و پیشرفتهای بهحساب میآید که در جمهوری اسلامی متولد شد. اگرچه در قانون اساسی به شورایاریها بهعنوان نهادهایی که وظیفه اتصال مداوم با مردم را برعهده دارند و از این حلقه اتصال برای ارائه خواستههای مردمی به نهادهای تصمیمگیر بهره میبرند، اشاره شده است.
با این حال، بعد از گذشت 2دهه از انقلاب اسلامی، شوراها شکل گرفت تا راه برای فعالیت شورایاریها هم کمکم هموار شود. از ابتدای تشکیل شوراها، این باور وجود داشت که عدماتصال به لایههای میانی و پایین هرم اجتماعی این امکان را که بتوانند نیازها و مشکلات شهروندان را کشف و برطرف کنند، وجود نخواهد داشت؛ اینکه نقاط ضعف شناسایی و برطرف شود یا نقاط قوت تقویت شود، وجود نخواهد داشت. لذا با استفاده از ظرفیت قانون شوراها در ایجاد نهادها و کمیسیونها برای کمک به شوراها مولودی از شوراها متولد شد به نام شورایاریها. شورای شهر تهران نیز بهعنوان پیشگام و پیشتاز در این عرصه مطرح است. همچنان که در شورای اول مصوبه تشکیل این نهاد تصویب شد و در شورای دوم به فعلیت رسید و نخستین دوره شورایاریها شکل گرفت.
امروز شورایاریها بعد از 4دوره فعالیت در مقطعی قرار دارند که زمان بلوغ آنهاست.
طی 4دوره فعالیت این نهاد بالغ، بیش از 12هزار نفر در فعالیت شورایاریها مشارکت داشتهاند که نقش بزرگی در توانمندسازی این نهاد و ظرفیتسازی آن ایفا کردهاند. امروز در آستانه پنجمین دوره انتخابات شورایاریها این امکان از سوی شورای پنجم فراهم شده تا بلوغ این نهاد نمایان شود. با چنین وصفی میتوان گفت که شورایاریها در دوره پنجم دارای 3ویژگی اصلی هستند:
1. بعد از 16سال امروز مرحله بلوغ شورایاریهاست تا نسبت به مسائل تخصصیتر ورود کرده و مشکلات شهر را برطرف سازند. 2. امروز ظرفیت شورایاریها به حدی از بلوغ رسیده که در کنار استفاده از تجارب افرادی که در ساختار اداری و سازمانی از آنها بهعنوان معتمدان محلات یاد میکنند، بر ظرفیت جوانان و زنان نیز تأکید شده و قرار است از نیروهای پرتوان و پرانرژی استفاده شود. در این صورت شاهد ارتقای سرمایههای انسانی این نهاد خواهیم بود. 3. بعد از 16سال، نهاد شورایاریها و برگزاری انتخابات آن در حال قانونمندشدن است و لایحه آن از سوی شورایعالی استانها تهیه و برای تصویب به مجلس شورای اسلامی ارسال خواهد شد. بنابراین باید گفت شورایاریها یک فرصت برای ارتقای جایگاه نهادهای مردمی بهحساب میآیند؛ نهادهایی که در شورای اول مورد تأکید قرار گرفتند و امروز مورد حمایت شورای پنجم هستند.
شورایاریها فرصتی ناب برای ظرفیتسازی و توانمندسازی مدیریت شهری و شهروندان است چراکه از طریق آنها مدیریت شهری به منبع اصلی یعنی شهروندان متصل میشود. 4 مرداد یک فرصت برای شهروندان و بیشتر برای مدیریت شهری است تا بتواند از ظرفیت حدود 4هزار نفر در اداره شهر و اتصال به شهروندان و استفاده از نظرات آنان در حل مشکلات محلات بهرهمند شود؛ چراکه شورایاریها به حدی از بلوغ رسیدهاند که بهعنوان نهادی مطرح در ردیف پایگاههای مردمی و نهادهای اجتماعی مورد وثوق و استناد نهادهای تصمیمساز قرار گیرند. به جرأت میتوان گفت شورایاریها پیشگام و پیشرو در این امر هستند و تصمیمسازان با اتکا به آنان میتوانند در اداره امور شهر موفق باشند.