زیر ذره‌بین
مناطق آلوده مسجدسلیمان در انتظار تعیین تکلیف
استاندار: وزارت نفت، یا ساکنان مناطق آلوده را زودتر جابهجا کند یا اگر تشخیص می‌دهد که زندگی در این مناطق برای سلامت مردم مشکلی ایجاد نمی‌کند، اجازه بهسازی خانه‌ها را بدهد
سیدعلیرضا شریفی | مسجدسلیمان - خبرنگار:
طرح جابهجایی حدود ۵ هزار خانوار از ۵ منطقه آلوده به نفت و گاز مسجدسلیمان سال ۸۵ آغاز شد. قرار بود این خانوارها پس از آماده‌سازی منازل در 2 نقطه امن چم‌آسیاب و 700 واحد آپارتمانی نیمه‌تمام هوانیروز ساکن شوند. اما با گذشت 13 سال از آغاز این طرح، هنوز این پروژه به صورت کامل اجرا نشده است.
حدود 40 هکتار از اراضی هوانیروز این شهرستان که مشتمل بر 70 بلوک نیمه‌تمام بود، سال 84 برای اجرای طرح جابهجایی مناطق آلوده به نفت و گاز به وزارت راه و شهرسازی واگذار شد. سال 86 نیز با توجه به تفاهمنامه بین وزارت مسکن، وزارت نفت، استانداری خوزستان و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی این استان 70 بلوک موجود به 97 بلوک و تعداد واحدها از 700 به 1400 واحد افزایش یافت.از سال 80 تا 85 حدود 430 واحد مسکونی در منطقه دره خرسان و ارتفاعات منطقه پشت برج و تعدادی نیز در سی‌برنج از سوی این شرکت خریداری و تخریب شد. در آن سال کمیته قیمت‌گذاری قیمت هر منزل آلوده را مشخص و مبلغ آن را به مالکان پرداخت کرد.
سال 85، همزمان با سفر رئیس‌جمهوری وقت به مسجدسلیمان، رئیس‌جمهوری در جلسه شورای اداری استان خوزستان مصوب کرد که 120 میلیارد تومان با نظارت عالیه بر ساخت و ساز، به تعداد 5 هزار واحد مسکونی از سوی وزارت نفت به سازمان مسکن و شهرسازی پرداخت شود.
این طرح عملا در شهریور سال 86 کلید خورد و در آن سازمان مسکن و شهرسازی به عنوان مجری و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خوزستان به عنوان پیمانکار زیر نظر استانداری خوزستان کار را به مرحله اجرا درآوردند. در خصوص بودجه اجرایی شدن این طرح قرار شد شرکت مناطق نفت‌خیز جنوب به عنوان نماینده وزارت نفت بر اجرای طرح از لحاظ مالی نظارت کند و به فراخور پیشرفت، بودجه لازم را در اختیار سازمان مسکن و شهرسازی قرار دهد.
در این میان یک وظیفه نیز برای شرکت بهره‌برداری نفت و گاز مسجدسلیمان تعریف شد که عبارت بود از شناسایی املاک و مالکان محدوده مشخص برای جابهجایی 5 هزار واحد مسکونی. بنابراین شرکت مذکور 5 هزار واحد مسکونی را در مناطق آلوده با مشخصات سند مالک شناسایی و به فرمانداری این شهرستان معرفی کرد.
6 منطقه آلوده به نفت هستند
عضو شورای شهر مسجدسلیمان در این باره می‌گوید: تعداد چاه‌های نفت و گاز موجود در محدوده شهری مسجدسلیمان 349 حلقه است. متاسفانه تعداد زیادی از این چاه‌ها در محدوده مدارس و منازل مسکونی قرار دارند و سلامتی ساکنان و دانش‌آموزان و کارکنان آنها را تهدید می‌کنند.
«وحید زمانی حموله» می‌افزاید: میانگین شعاع قرارگیری این تعداد چاه در محدوده شهری بین 100 تا 400 متر است که در صورت جانمایی چاه‌های موجود روی نقشه شهرستان 63 درصد از مساحت مسجدسلیمان را حریم چاه‌های نفت و گاز دربر می‌گیرد.
وی بیان می‌کند: محله‌های نمره هشت، نمره یک، کوی نفت‌خیز، پشت برج، نفتون و سی‌برنج از جمله مناطقی هستند که بیشترین تعداد چاه‌های نفت و گاز را در دل خود جای داده‌اند. این عضو شورا ادامه می‌دهد: علی‌رغم پیگیری این موضوع از سوی مسئولان شهرستان در سال91 متاسفانه تاکنون بخش‌های زیادی از این مناطق تخلیه نشده‌اند.
زمانی حموله ظرفیت شهرک ولیعصر را که برای جابهجایی ساکنان این مناطق در نظر گرفته شده است 1400 واحد اعلام می‌کند و می‌گوید: بر اساس بررسی‌های صورت گرفته، از 6منطقه آلوده در این شهرستان 3 محله کوی نفت‌خیز و پشت برج و سی‌برنج به عنوان مناطق ناامن که آلودگی آنها نسبت به دیگر مناطق بیشتر است، شناسایی شده‌اند و در اولویت اول جابهجایی قرار دارند.
وی روند ارزیابی و تشکیل پرونده را برای واگذاری واحدهای شهرک ولیعصر به ساکنان جابهجا شده از سوی شرکت نفت کُند عنوان می‌کند و خواستار تسریع انجام تمام مراحل و همکاری جدی‌تر ادارات مختلف از جمله شرکت نفت، شهرداری و دادگستری می‌شود.
طرح جابهجایی مناطق آلوده اجرا نشد
مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب نیز 2 روز پیش با اشاره به جابهجایی خانه‌هایی که در زمین‌های آلوده به نفت و گاز در مسجدسلیمان قرار دارند، گفت: از نظر شرکت ملی نفت این کار انجام گرفته و 120 میلیارد تومان مدنظر برای جابهجایی واحدهای مسکونی پرداخت شده اما بنا به دلایلی این کار کامل انجام نشده است.
«احمد محمدی» افزود: این جابهجایی به درازا کشیده است. حدود 15 سال پیش، در شروع کار، برآورد شد طی یک برنامه زمان‌بندی و اولویت‌بندی‌شده کار ساخت واحدها انجام شود. وی بیان کرد: قرار بود کار جابهجایی نه به صورت ضرب‌الاجلی و یکجا، بلکه در قالب برنامه‌ای اولویت‌بندی انجام شود و ابتدا مناطقی که در خطر بیشتری هستند، جابهجا شوند.
آیا جابهجایی لازم است؟
محمدی اظهار کرد: خانه‌های آلوده روی مخزن آسماری قرار داشتند و با توجه به انتشار نفت و گاز در آن منطقه، از نظر ایمنی، باید به جابهجایی آنها اقدام می‌شد. اما افرادی که باید خانه‌ها را جابهجا می‌کردند، این کار را انجام ندادند و همین مساله به علاوه دیگر شرایط باعث شد کار جابهجایی به صورت کامل انجام نشود.
مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب گفت: میزان آلودگی و نشت نفت و گاز در همه مناطق یکسان نیست و قطعا مردمی که در مناطق پرخطر هستند، می‌دانند که منطقه خطرناک است و باید آن را ترک کنند. وی ادامه داد: اداره کل راه و شهرسازی خوزستان باید مناطقی را که مردم تخلیه کرده‌اند، مشخص کند تا شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب در خصوص سایر مناطق نظر دهد که آیا به جابهجایی نیاز دارند یا خیر.
تعیین تکلیف طرح
در این میان استاندار خوزستان از تعیین تکلیف طرح جابهجایی منازل آلوده به نفت مسجدسلیمان خبر می‌دهد و می‌گوید: آن زمان که بحث جابهجایی واحدهای مسکونی مسجدسلیمان که در خطر آلودگی‌های نفت و گاز قرار داشتند مطرح شد، قرار بود با پرداخت 120 میلیارد تومان این کار انجام شود.
«غلامرضا شریعتی» بیان می‌کند: این تصمیم به این منظور بود که با پرداخت 120 میلیارد تومان 5 هزار واحد مسکونی برای خانواده‌هایی که در مسجدسلیمان خانه‌های آنها در خطر آلودگی نفت و گاز قرار دارد، ساخته شود و آنها جابهجا شوند. وی می‌افزاید: این پول از سوی وزارت نفت تامین شده است اما مسائلی مانند تورم باعث شده که نتوانیم 5 هزار واحد را تکمیل کنیم.
راه‌حل
شریعتی می‌گوید: در این زمینه وزارت نفت 2 راه پیش رو دارد. یکی از این راه‌ها آن است که اگر وزارت نفت همچنان ادعا می‌کند زمین‌ها آلوده هستند و مردم نباید در آن مناطق زندگی کنند، باید واحدها را تکمیل و خانه‌های مردم را از آن مناطق جابهجا کند.
استاندار خوزستان ادامه می‌دهد: راه دوم این است که اگر وزارت نفت تشخیص می‌دهد این زمین‌ها در مسجدسلیمان مشکلی برای سکونت و سلامت مردم ندارند، به مردم اجازه تخریب و بازسازی خانه‌هایشان از سوی شهرداری داده شود تا آنها بتوانند خانه‌های خود را در آن مناطق نوسازی کنند. وی اظهار می‌کند: وزارت نفت موضوع جابهجایی خانه‌های آلوده به نفت و گاز را در مسجدسلیمان تعیین تکلیف کند تا بتوان در خصوص جابهجایی مردم از آن مناطق یا بهسازی و ساخت خانه‌ها در آنها اقدام کرد.
