کشاورزی
توت‌فرنگی به خروار؛ فراوری به مثقال
ماندگاری کم و مدت ۴۵ روزه فصل برداشت توت‌فرنگی از عمده علت‌های سهم بیشتر تازه‌خوری این محصول در بازار است
نشای توت‌فرنگی بیش از ۶۰ سال قبل توسط کاک‌عثمان وارد کشور و در کردستان کاشته شد؛ به دلیل زیبایی و خوشمزگی از اقبال خوبی برخوردار شد، به طوری که اکنون حدود ۷۵ درصد شامل ۴۷ هزار تن از حدود ۶۶ هزار تن تولید سالانه این محصول در کشور توسط بهره‌برداران کردستانی تولید و روانه بازار می‌شود.
به گزارش ایرنا، این محصول که در استان کردستان با حدود 3 هزار و ۴۰۰ هکتار معیشت ۱۳ هزار خانواده با اشتغال ۱۷ هزار نفر را به خود وابسته کرده، همچنان ۶۰ درصد از تولیدات خود را به صورت تازه‌خوری روانه بازار مصرف می‌کند. ماندگاری کم و مدت ۴۵ روزه فصل برداشت این محصول از عمده علت‌های سهم بیشتر تازه‌خوری آن در بازار است و این مساله باعث شده کمتر کسی جرأت سرمایه‌گذاری در بحث فراوری توت‌فرنگی در این استان را به خود بدهد.
برخی از سرمایه‌گذاران باور دارند که ماندگاری کم و مدت کوتاه فصل برداشت این محصول برای آنان صرفه اقتصادی ندارد و تمرکز یکجانبه کارخانه‌ها بر توت‌فرنگی قابل توجیه نیست. این مساله فرصتی شده تا دلالان و واسطه‌گران در ایام برداشت توت‌فرنگی دست به کار شوند و دسترنج کشاورزان و بهره‌برداران را با اندک هزینه از دست آنان خارج کنند و سود اصلی را به جیب خود بزنند.
سهم 75 درصدی کردستان در تولید توت فرنگی
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی کردستان در این باره اظهار کرد: معرفی ارقام جدید سازگار با بازار کار، بهبود شرایط تولید و نگهداری پیش از بازار و ارائه راهکارهای مناسب در مراحل کاشت، داشت و برداشت از جمله اقدامات انجام شده برای کسب جایگاه بهتر توت‌فرنگی به عنوان طلای سرخ در صنعت کشور است.
«محمد فرید سپری» افزود: این استان امروزه 3 هزار و ۴۰۰ هکتار سطح زیر کشت توت‌فرنگی دارد و امسال ۴۶ هزار تن پیش‌بینی تولید را داریم که حدود ۷۵ درصد از تولید این محصول در کشور است.
وی اضافه کرد: اکنون نزدیک به ۱۳ هزار خانواده با ۱۷ هزار اشتغال مستقیم از راه کشت توت‌فرنگی امرارمعاش می‌کنند.
توزیع دستگاه پیش‌سردکن
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی کردستان در بخش دیگری از سخنان خود افزود: در سال‌های گذشته ۱۹ دستگاه پری کولینگ (دستگاه ویژه افزایش ماندگاری میوه با سیستم سردخانه) را در جاهایی که به دروازه توت‌فرنگی کردستان شهره هستند توزیع شده است.سپری اظهار کرد: این دستگاه‌ها در مناطقی همچون روستاهای شیان و توریور سنندج و برخی مناطق مریوان و کامیاران به صورت رایگان از سوی سازمان جهاد کشاورزی تهیه و نصب شده است. مهم‌ترین وظیفه دستگاه‌های پیش‌سردکن کاهش درجه حرارت محصول از ۳۵ درجه هنگام برداشت به 4 تا 5درجه سانتی‌گراد بالای صفر و کاهش تنفس محصول است.
وی افزود: همچنین 4 دستگاه ماشین باری ایسوزوی 5 تنی را از محل تسهیلات بدون بهره در اختیار بهره‌برداران توت‌فرنگی کردستان قرار داده‌ایم تا محصولات را به بازار مصرف برسانند.مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی کردستان هم گفت: توت‌فرنگی برند استان است و از نظر ایجاد اشتغال و درآمد پایدار بهره‌برداران نقش بسزایی دارد. «سلیمی» افزود: تنها رقم بومی کشت شده در استان که قدرت انبارداری پایین دارد موجب سوءاستفاده دلالان از این وضعیت شده، چراکه کشاورز مجبور است برای جلوگیری از کاهش ضرر محصول را سریع بفروشد و به دلالان بدهد.
شناخت بازار؛ مهم‌ترین رکن موفقیت تولید
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی کردستان گفت: بازار مهم‌ترین مساله در تولید و صنعت است، به طوری که هر صنعت و شغلی در صورتی موفق خواهد بود که بازارهای خودش را شناخته باشد. سپری اضافه کرد: از این رو هم سازمان تعاون روستایی هم مدیریت بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی کردستان سالانه میزان تولید و کیفیت محصولات خود را به نقاط مختلف کشور اعلام می‌کنند تا بتوانیم بازار بهتری را در داخل کسب کنیم.
وی اظهار کرد: ایجاد شرایطی برای ورود بخش خصوصی تشکل‌های صنفی به بخش فروش و عرضه توت‌فرنگی ضروری بوده و در این زمینه سازمان تعاون روستایی غرفه‌ای را در بازارچه حاجی‌آباد سنندج در اختیار تشکل‌ها قرار داده است تا این محصول به صورت مستقیم و بدون واسطه در اختیار مصرف‌کنندگان قرار بگیرد.
این مسئول افزود: علاوه بر آن این سازمان کلاس‌های متعددی برای کاشت، داشت، برداشت و تغذیه محصول را برگزار می‌کند که تولید خوبی را از لحاظ کمی و کیفی داشته باشیم.
بازاریابی و بازاررسانی
معاون فنی و بازرگانی سازمان تعاون روستایی کردستان هم در این ارتباط با اشاره به این‌که تعاون روستایی بیشتر در بازاریابی و بازاررسانی محصولات کشاورزی فعالیت می‌کند، اظهار کرد: توت‌فرنگی با توجه به بازار خاص و تولیدکنندگان خرد از شرایط خاصی برخوردار است.
«مجتبی سعیدی» اضافه کرد: تعاون روستایی به عنوان زیرمجموعه وزارت جهاد کشاورزی در قالب اتحادیه‌های تعاونی‌ها و تشکل‌های مختلف در مراحل تولید تا عرضه توت‌فرنگی ورود پیدا کرده است.
وی یادآور شد: اتحادیه‌ها و تشکل‌های توت‌فرنگی‌کاران کردستان نیز زیر نظر این سازمان با اخذ تسهیلات دولت در مسیر تولید ظرف و کارتن برای بسته‌بندی و عرضه بهتر کالا در بازار، تهیه سموم و آموزش کشاورزان در تولید کمی و کیفی گام برداشته‌اند.
سعیدی گفت: علاوه بر آن کارشناسان حوزه بازرگانی این سازمان نیز مرتب در مراحل مختلف در مزارع حضور می‌یابند و آموزش‌های لازم را به توت‌فرنگی‌کاران ارائه می‌دهند. معاون فنی و بازرگانی سازمان تعاون روستایی کردستان همچنین با بیان این‌که فروش مهم‌ترین تمرکز این سازمان در محصول توت‌فرنگی کردستان است، افزود: اتحادیه تعاونی تولید توت‌فرنگی کردستان هر سال در زمینه فروش وارد می‌شود، اما چون حجم تولید استان زیاد است و تنها یک تعاونی در بازار فروش آن فعالیت می‌کند، حضور آن در بازار و عرضه محصول زیاد تاثیرگذار نیست. سعیدی گفت: امکان عرضه مستقیم و بدون واسطه محصول توت‌فرنگی باغداران در استان فراهم شده است.
اهمیت توت‌فرنگی در اقتصاد باغداران کردستانی
این مسئول با اشاره به اهمیت توت‌فرنگی در اقتصاد باغداران کردستانی اظهار کرد: مقرر شده که در شهرستان‌ها برای حمایت از تولیدکنندگان، عرضه این محصول به صورت مستقیم در بازارچه‌های این سازمان انجام شود. وی افزود: اکنون غرفه‌ای برای این منظور در بازارچه حاجی‌آباد سازمان تعاون روستایی در سنندج ایجاد شده و برخی از بهره‌برداران نیز برای عرضه مستقیم محصول خود در این غرفه اعلام آمادگی کرده‌اند.
معاون فنی و بازرگانی سازمان تعاون روستایی کردستان گفت: در سایر شهرستان‌های استان نیز آمادگی داریم در صورت استقبال باغداران امکان عرضه مستقیم این محصول را در بازارچه‌های خود فراهم کنیم.
وی در مورد اقدام این سازمان برای خرید توافقی این محصول یادآور شد: با توجه به عمر کم توت‌فرنگی و فسادپذیری آن تاکنون تصمیمی برای این اقدام گرفته نشده است، اما برای اطلاع‌رسانی در کشور نیز از طریق سازمان مرکزی و اتحادیه‌های کشوری طی نامه‌ای به کل اتحادیه‌های کشوری اطلاع‌رسانی شده است.
افزایش فعالیت تعاونی‌های تخصصی
معاون فنی و بازرگانی سازمان تعاون روستایی کردستان در مورد تشکیل تعاونی‌های تخصصی گفت: تعاونی تخصصی در این زمینه وجود دارد، اما فعالیت چندانی در حوزه فروش و عرضه محصول در استان و سایر استان‌های کشور ندارند. سعیدی افزود: لازم است تعاونی‌های تخصصی به این بخش وارد شوند و اگر تعاونی جدیدی تشکیل شود باید آن قدرت و توان مالی را داشته باشد که بتواند در صنایع تبدیلی وارد شود.
در این زمینه به کمک‌های دولتی و جهاد کشاورزی نیاز است. معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی کردستان گفت: انتظار می‌رود برای موفقیت بیشتر تشکل‌های استان حضور خیلی فعال‌تری در میادین میوه و تره‌بار کشور و استان داشته باشند. وی با بیان این‌که در این بخش سازماندهی تشکل‌ها برای این حضور خود چالشی دیگر است، افزود: دولت در کردستان محل را در اختیار تشکل‌ها قرار داده، اما انتظار می‌رود آنان با حمایت سازمان تعاون روستایی به عنوان متولیان مدیریت تشکل‌ها در تهران و سایر شهرهای بزرگ نیز حضور داشته باشند.
سعیدی اضافه کرد: اگر توت‌فرنگی‌کاران و تشکل‌ها بتوانند در میادین تهران در مزایده‌های آنان شرکت کنند، می‌توانند خودشان دست واسطه‌ها و دلالان را کوتاه کرده و خود گامی در توسعه فروش محصول خود بردارند. این مسئول گفت: دولت در استان همه مقدمات ارسال محصول تولیدی از کردستان به سایر مناطق را با در اختیار گذاشتن سردخانه‌ها، پری‌کولینگ‌ها و ماشین‌آلات حمل بار و اعطای اعتبار 4 میلیارد ریالی برای بسته‌بندی کالا در اختیار کشاورزان قرار داده و تشکل‌ها باید گام نهایی را بردارند.
توت‌فرنگی جوابگوی کارخانه فراوری نیست
مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی کردستان با اشاره به این‌که در چند سال گذشته نیز در ارتباط با فراوری کارهای خوبی انجام شده است، اظهار کرد: اما از آنجا که سرمایه‌گذار حاضر نیست فقط برای تولید محصولی که ۴۵ روز در سال تولید می‌شود کارخانه تاسیس کند، تاکنون نتیجه مطلوبی از این اقدامات حاصل نشده است.
سلیمی گفت: با توجه به این‌که حداقل اعتبار مورد نیاز برای راه‌اندازی کارخانه تولید کنسانتره و آبمیوه ۶۰ میلیارد ریال است، تاسیس یک کارخانه برای یک محصول مقرون به صرفه نیست، اما در استان کردستان چون محصولات دیگر باغی مانند انگور و میوه‌های سردرختی کشت می‌شود می‌توان احداث کارخانه را توجیه‌دار کرد. معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی کردستان اظهار کرد: با توجه به کیفیت تولید توت‌فرنگی در کردستان کمتر از ۳۰ درصد این محصول پرت می‌شود و قابلیت فراوری در کارخانه را دارد. سپری گفت: یکی از شرکت‌های بزرگ استان اکنون در حال اتمام مراحل تاسیس است که پس از بهره‌برداری سالانه به بیش از ۸۵ هزار تن مواد خام از جمله توت‌فرنگی نیاز دارد.
واسطه‌ها بر بازار تازه‌خوری مسلط شده‌اند
معاون فنی و بازرگانی سازمان تعاون روستایی کردستان با بیان این‌که تنها یک تعاونی تولید در بخش فروش توت‌فرنگی استان فعال است، اظهار کرد: این محدودیت باعث شده فروش محصول در بازار تازه‌خوری در دست دلال‌ها و واسطه‌گران باشد. سعیدی افزود: تعاون روستایی نیز برای مقابله با این اقدام تمام کارهای لازم از جمله تشکیل تعاونی، اطلاع‌رسانی در کشور برای بازاریابی، ایجاد بازارچه تمام وقت در مرکز استان را انجام داده اما به نظر می‌رسد تأثیرگذار نبوده است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی کردستان با بیان این‌که شرایط صادرات برای محصول توت‌فرنگی در کردستان فراهم نشده است، اضافه کرد: برای این مهم فعال‌سازی کشاورزی قراردادی توسط بهره‌برداران، تشکل‌ها یا فعالان اقتصادی ضروری است. سپری گفت: برای فعال کردن و سازماندهی واحدهای تولید‌کننده در قالب کشاورزی قراردادی باید تدبیری اندیشیده شود که تولیدات استان طبق استانداردهای مورد نیاز کشور هدف تولید و بسته‌بندی شود. برای تحقق این مهم انتظار می‌رود اتاق بازرگانی سنندج گام‌هایی جدی‌تر بردارد.
صدور مجوز احداث 7 طرح فراوری
مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی کردستان با بیان این‌که اکنون مجوز احداث 7 طرح فراوری صادر و موافقت اولیه ۹ طرح نیز اخذ شده است که در مراحل تغییر کاربری زمین و اخذ مجوزهای ثانویه هستند، گفت: طرح ژینا نوش مریوان از مهم‌ترین این طرح‌هاست و پس از اتمام سالانه ۸۰ هزار تن مواد خام از جمله توت‌فرنگی از این طریق به صورت مستقیم از بهره‌برداران خریداری و تبدیل به مالت و آبمیوه می‌شود. وی با اشاره به این‌که همه ساله ۷۰ درصد توت‌فرنگی کردستان به صورت تازه‌خوری به بازار عرضه می‌شود، افزود: با راه‌اندازی این طرح‌ها ۳۰ درصد باقی‌مانده نیز برای فراوری روانه کارخانه‌ها می‌شود. این مسئول اضافه کرد: انتظار می‌رود با این روند علاوه بر فراوری محصول گامی نیز در راستای صادرات محصولاتی همچون توت فرنگی برداشت.
در همینه زمینه :
