محله‌ای در شهر با امکانات روستا

زهرا اشرف‌زاده | البرز- خبرنگار


از میدان کرج که به سمت سینما هجرت می‌رویم، آخرین ایستگاه تاکسی خط 4 حصار است. اگر هم مسافر جاده چالوس باشید، این منطقه را که خانه‌های کوچکی روی کوه ورودی جاده قرار دارند می‌بینید. 
محله‌ای که نه شهر است و نه روستا. د‌‌‌‌‌‌‌‌‌ر «حصار» می‌توان یک‌روزه آلونکی ساخت و نامش را خانه گذاشت. خانه‌ای که با چند بلوک سیمانی ساخته می‌شود و با یک باد شدید امکان فروریختن دارد. از مشکلات حصار بارها گفته شده، از کمبود خدمات بهداشتی و امکانات رفاهی تا نبود امنیت اجتماعی، اما شاید لازم باشد بارها این مشکلات گفته شود تا گوش شنوایی برای شنیدن گلایه‌های اهالی منطقه پیدا شود. 
اهالی خط 4 حصار اغلب به دلیل مشکلات مالی در این منطقه مانده‌اند. خانواده‌های پرجمعیتی که برخی از آنها در متراژهای 40، 50 متری و یا کوچک‌تر زندگی می‌کنند. پای صحبت ساکنان این محله که بنشینید‌‌‌‌‌‌‌‌‌ به یک حقیقت تلخ می‌رسید‌‌‌‌‌‌‌‌‌، این‌که مسئولان هیچگاه ما را ند‌‌‌‌‌‌‌‌‌ید‌‌‌‌‌‌‌‌‌ه‌اند‌‌‌‌‌‌‌‌‌ و برنامه‌ای برای سامان زند‌‌‌‌‌‌‌‌‌گی ما ند‌‌‌‌‌‌‌‌‌ارند‌‌‌‌‌‌‌‌‌.


مشکلات  اهالی

یکی از ساکنان خط 4 حصار که به گفته خودش بیش از 30 سال می‌شود ساکن این منطقه است می‌گوید: از کودکی در حصار بودم و هیچ‌وقت امکانات برای شهروندان وجود نداشت و مردم از وضعیتشان راضی نیستند.
«اکرم سائل‌نژاد» می‌افزاید: حصار تا 10 سال قبل هیچ امکاناتی حتی گاز، آب و برق نداشت و حالا چند سالی است که وضعیت بهتر شده اما اینها حداقل امکاناتی است که باید از آن بهره‌‌مند می‌شدیم.

وی با اشاره به مهم‌ترین مشکلات محله ادامه می‌دهد: ساخت‌وساز‌های غیرمجاز، کوچه‌های تنگ و پله‌دار، نبود مرکز بهداشتی درمانی، کمبود وسایل حمل‌و‌نقل عمومی، فروش مواد مخدر و دزدی در روز روشن و کمبود‌‌‌‌‌‌‌‌‌ مراکز تامین خد‌‌‌‌‌‌‌‌‌مات امنیتی و انضباطی مانند‌‌‌‌‌‌‌‌‌ پاسگاه‌ها و کلانتری‌ها از مشکلاتی است که مردم از آن گلایه دارند.
سائل‌نژاد اضافه می‌کند: هر صبح که بیدار می‌شویم می‌بینیم کسی از شهرستان آمده و خانه‌ای نداشته و برای خود در حصار آلونکی ساخته است و کسی هم نظارتی روی آن ندارد.
این شهروند می‌افزاید: برخی کوچه‌ها به قدری تنگ است و پله هم دارد که باعث سختی عبور از کوچه به‌ویژه در زمستان‌ها می‌شود.


معابر تنگ و باریک

یکی دیگر از ساکنان به پارک نیمه‌کاره ورودی خط 4 اشاره می‌کند و می‌گوید: بوستان طبیعت که حدود 2 سال قبل ساخته شده، هنوز تکمیل نشده است و مردم که هیچ جای تفریحی ندارند، همچنان در انتظار تکمیل پارک هستند.
«افشین کشاورز» می‌افزاید: اغلب خانه‌های خط 4 سامانه فاضلاب ند‌‌‌‌‌‌‌‌‌ارند‌‌‌‌‌‌‌‌‌ و همین موضوع مشکلات بسیاری را به وجود آورده است.

وی ادامه می‌دهد: ایستگاه اتوبوس و تاکسی حصار در میدان کرج و درست در نقطه‌ای قرار دارد که محل تجمع معتادهاست و همین موضوع امنیت مردم به‌ویژه خانم‌ها را به خطر می‌اندازد.
کشاورز اضافه می‌کند: فقر و ناتوانی برخی از ساکنان منطقه آنها را به سمت بازارها و فعالیت‌های غیرمتعارف سوق د‌‌‌‌‌‌‌‌‌اد‌‌‌‌‌‌‌‌‌ه ‌است؛ بازاری که بخشی از محصولات آن د‌‌‌‌‌‌‌‌‌ر زمره امور ممنوع و بزهکارانه تعریف می‌شود‌‌‌‌‌‌‌‌‌.


نقش شهروندان در بهبود زندگی شهری

کم‌سواد‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی برخی از ساکنان نیز باعث شد‌‌‌‌‌‌‌‌‌ه‌ است که نتوانند‌‌‌‌‌‌‌‌‌ از بسیاری خد‌‌‌‌‌‌‌‌‌مات بهره ببرند‌‌‌‌‌‌‌‌‌. این جمله را یک شهروند ساکن حصار می‌گوید و معتقد است مردم نقش بسیاری در درست شدن وضعیت دارند.
«فاطمه رضایی» با بیان این‌که بهترین مجری برای بهسازی یک منطقه خود‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اهالی هستند‌‌‌‌‌‌‌‌‌ و تلاش‌ها بد‌‌‌‌‌‌‌‌‌ون همکاری آنها کمتر موفق خواهد ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بود، می‌افزاید: ‌‌‌‌‌‌‌‌‌خط 4 حصار هم بیش از هر چیزی به خد‌‌‌‌‌‌‌‌‌مات و امکاناتی نیاز د‌‌‌‌‌‌‌‌‌ارد‌‌‌‌‌‌‌‌‌ که آن را از این وضع د‌‌‌‌‌‌‌‌‌ربیاورد،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ به‌عبارت د‌‌‌‌‌‌‌‌‌یگر چهره منطقه باید‌‌‌‌‌‌‌‌‌ تغییر کند‌‌‌‌‌‌‌‌‌ و این تغییر چهره نیز د‌‌‌‌‌‌‌‌‌ر د‌‌‌‌‌‌‌‌‌رجه نخست به همد‌‌‌‌‌‌‌‌‌لی مرد‌‌‌‌‌‌‌‌‌م و ساکنان منطقه نیاز د‌‌‌‌‌‌‌‌‌ارد‌‌‌‌‌‌‌‌‌.


خط 4 حصار؛ پایلوت طرح توسعه سرانه آموزشی

معاون هماهنگی امور عمرانی فرماندار کرج با بیان این‌که خط 4 حصار به عنوان پایلوت طرح توسعه سرانه آموزشی در محلات هدف طرح بازآفرینی شهری قرار گرفته است، می‌گوید: این طرح توسط ادارات کل تجهیز و نوسازی مدارس، راه و شهرسازی و آموزش و پرورش شهرستان کرج تهیه و تدوین شده است تا پس از گرفتن مجوز از سوی دفتر فنی حوزه معاونت شهرسازی و معماری و منطقه 11 شهرداری برای اجرای طرح و جذب بودجه پیش‌بینی شود و اقدام لازم صورت گیرد.

«حسین شریف‌کاظمی» می‌افزاید: حدود 4 هزار متر عرصه نیز در مجاورت اجرای طرح مجموعه آموزشی در دستور کار، مطالعه و جانمایی قرار گرفته است تا کارشناسان مجموعه مدیریت شهری برای ساخت سایت امداد و نجات اقدام کنند.
به گفته وی، با توجه به مجاورت سایت پیش‌بینی شده در کنار بزرگراه شمالی در خط 4 حصار، این سایت امدادی بتواند به عنوان مدیریت بحران پدافند غیرعامل در مواقع خاص و حوادث غیرقابل پیش‌بینی ایفای نقش کند.

 وی با اشاره به ساخت مرکز بهداشت در خط 4 حصار کرج ادامه می‌داد: اجرای این طرح، پیش‌تر مصوبه دفتر فنی استان را با نظر دانشگاه علوم پزشکی گذرانده و مقرر شد تا در مصوبات جلسه، مبنای تعیین تکلیف ساخت مرکز بهداشت در طرح ستاد بازآفرینی پایدار شهری باشد.
شریف‌کاظمی تاکید می‌کند: از دانشگاه علوم پزشکی استان انتظار می‌رود برای جبران نقیصه ایجادشده، جدی‌تر به موضوع بپردازد و ضمن جبران مافات، عملیاتی‌تر و در حد انتظار وارد عمل و اقدام شود.

معاون هماهنگی امور عمرانی فرمانداری کرج اضافه می‌کند: به دلیل اهمیت ستاد بازآفرینی پایدار شهری و سیاست‌های جاری شهرستان، برای خدمت‌رسانی به مردم، جلسات این ستاد در شهرستان کرج تشکیل می‌شود.
شریف‌کاظمی ادامه می‌دهد: عوامل بازدارنده در اجرای این طرح در محله حاشیه‌نشینی همچون خط 4 حصار که لایه‌های اجتماعی آن را افراد آسیب‌پذیر و قشر محروم جامعه تشکیل می‌دهند، باید مورد توجه قرار گیرد و رفع محرومیت، تغییر حجمی و کالبدی بافت محله در دستور کار واقع شود.


با زآفرینی «خط 4 حصار»  در دستور کار

یکـــــی از معضلاتی که کلان‌شهر کرج از آن رنج می‌برد بافت فرسوده است. خط 4 حصار هم که در منطقه 11 شهرداری کرج قرار گرفته جزو مناطق قدیمی کلان‌شهر است که بخش اعظم آن را بافت فرسوده تشکیل می‌دهد، از همین رو طرح بازآفرینی شهری در این محله برای مدیریت شهری اهمیت بسزایی دارد. به گزارش همشهری، عضو شورای اسلامی شهر کرج با اشاره به جمع‌بندی اقدامات صورت‌گرفته که توسط دفاتر تسهیلگری مناطق 11 شهرداری کرج انجام شده است، می‌گوید: ۱۶/۴ درصد بافت فرسوده در منطقه 11 شهرداری کرج قرار گرفته است. همچنین بر اساس مطالعات صورت‌گرفته حدود 82/3 هکتار از منطقه 11 شهرداری کرج در بافت فرسوده قرار دارد که لازم است تمام دستگاه‌های متولی به احیا و نوسازی در این بافت‌ها کمک کنند.

«احد رسولی» می‌افزاید: برنامه‌ریزی‌هایی در خصوص تامین اعتبار برای بافت‌های فرسوده این مناطق در نظر گرفته شده که در دستور کار قرار گرفته است.
وی هدف از بازآفرینی در محلات کم‌برخوردار و بافت‌های فرسوده شهری را ارتقای کیفیت زندگی شهروندان در این بافت‌ها عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: هدف از تاسیس دفاتر تسهیلگری در محلاتی که دارای بافت فرسوده هستند، فرهنگ‌سازی و ارائه مشاوره به شهروندان به منظور راهنمایی این افراد و اطلاع آنها از بهره‌مندی مزایای بسته‌های تشویقی در راستای نوسازی محل سکونت خود است.

رسولی اضافه می‌کند: 18 تا 25 درصد از جمعیت فعلی کرج در محلات دارای بافت فرسوده سکونت دارند؛ از همین رو لازم است در مناطق فرسوده برخی کاربری‌های پیشنهادی تعریف شود و با تحقق یافتن آن فاصله بین شمال و جنوب کاهش یابد. از طرفی با توجه به لرزه‌خیز بودن این استان می‌طلبد که به احیا و نوسازی این محدوده بیشتر همت کنیم.
عضو شورای شهر کرج به اهمیت دفاتر تسهیلگری نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: با وجود این دفاتر در محلاتی که دارای بافت فرسوده هستند از جمله خط 4 حصار، از میزان مراجعات شهروندان به دیگر ادارات مرتبط با این امر کاسته شده و موجب ترغیب آنها به مشارکت در بهسازی و نوسازی محل سکونت خود خواهد شد.
 

تخصیص اعتبارتومانی  برای بهسازی معابر 

یکی از مشکلاتی که می‌توان گفت بیشتر محله‌های کرج درگیر آن هستند، نامناسب بودن آسفالت، معابر و پیاده‌روهاست. موضوعی که می‌توان گفت حداقل حق شهروندی است که این روزها شهروندان اثری از آن نمی‌بینند. این مشکل در محله‌های قدیمی و بافت‌های فرسوده بیشتر دیده می‌شود. محله‌هایی مانند خط 4 حصار که موقعیت منطقه‌ای آن نیز به دلیل قرارگرفتن در دامنه کوه مشکل را دوچندان می‌کند. با این حال شورای شهر کرج نیز در این زمینه بیکار نمانده و در سال 98 اقداماتی را برای بهبود وضعیت معابر انجام خواهد داد.

به گزارش همشهری، رئیس کمیسیون عمران، حمل‌و‌نقل و ترافیک شورای شهر کرج با بیان این‌که آسفالت معابر یکی از مشکلاتی است که در بسیاری از محله‌ها و محورهای شهر مشاهده می‌شود و منطقه 11 نیز از این قاعده مستثنی نیست، می‌افزاید: در بودجه سال ۹۸ شهرداری کرج، اعتبار ۴۰ میلیارد تومانی به این سرفصل اختصاص یافته است و امیدواریم که پاسخگوی بخشی از نیازها باشد.

«مهدی حاج‌قاسمی» می‌افزاید: چالش دیگری که در خیابان‌ها می‌بینیم، سرعت‌گیرها هستند که بسیار آزاردهنده‌اند. درست است که عده‌ای با سرعت غیرمجاز مرتکب تخلف رانندگی می‌شوند، اما بنا نیست همه به خاطر اشتباه عده‌ای دچار مشکل شوند.
وی اضافه می‌کند: طرح‌های پیاده‌رو و مناسب‌سازی معابر نیز به صورت اسمی در بودجه سال ۹۸ شهرداری کرج گنجانده شده و لازم به ذکر است اولویت پیاده‌رو‌سازی در سال جاری توجه به حقوق معلولان و افراد سالمند و کم‌توان برای تردد ایمن و بدون مانع در پیاده‌روهاست و در این زمینه ضوابط مشخصی نیز تدوین‌ شده که باید در مراحل اجرایی مد نظر مجریان و ناظران قرار بگیرد.

حاج‌قاسمی با بیان این‌که جنگل‌کاری اراضی خط 4 حصار از دیگر اقدامات در حوزه فضای سبز این منطقه است می‌گوید: طرح متعددی در حوزه فضای سبز از محل اعتبار ۱۲۴ میلیارد تومانی آن کلید خواهد خورد که توسعه جنگل‌کاری اراضی خط 4 حصار و آماده‌سازی بستر رودخانه کرج حدفاصل حصار و میدان شهید سلطانی از جمله آنهاست. همچنین ساخت فضای سبز محلی و توسعه پارک‌های محله‌ای نیز در دست اقدام است.