اجرای 711 طرح آبخیز‌داری در بوشهر

سال‌ها است که کم‌آبی و قطع مکرر و مستمر آب بخشی از زندگی مردم جنوب کشور از جمله استان بوشهر شده است و حالا با تکرار این مشکلات در هر تابستان، مردم کم‌کم به آن عادت کرده‌اند.

به گزارش مهر، هر سال وعده‌هایی برای عبور از این مشکلات داده می‌شود و مسئولان قول می‌دهند که مردم امسال را تحمل کنند و مشکلات در تابستان آینده تکرار نمی‌شود، ولی باز هم شاهد تکرار این مشکلات و خلف وعده مسئولان هستیم. سال گذشته به مردم استان بوشهر خیلی سخت گذشت. از یک طرف با کمبود شدید آب روبه‌رو بودند و در بسیاری از روزها هیچ آبی وارد منازل نمی‌شد و از طرف دیگر اطلاع‌رسانی در مورد نوبت‌بندی‌ها بسیار ضعیف بود و این موضوع سختی بی‌آبی را بیشتر می‌کرد.

مسئولان تلاش زیادی برای عبور از مشکلات کم‌آبی کرده‌اند که یکی از آنها ایجاد و ساخت تأسیسات آب‌شیرین‌کن است. ساحلی بودن استان باعث شده است که فضا و فرصت برای استفاده از روش شیرین‌سازی آب دریا و استفاده در خط آب‌رسانی فراهم باشد. از دیگر راهکارها در این زمینه می‌توان به افزایش سهم استان از منبع تأمین آن در خارج استان از جمله سد کوثر، حفر و تجهیز چاه‌ها و اتصال آن به خط آب‌رسانی و بازسازی خطوط آب‌رسانی اشاره کرد.


هدررفت رواناب‌ها

دلایل بسیاری برای مشکل بی‌آبی در استان بوشهر ذکر می‌شود. برخی مصرف بی‌رویه مشترکان خانگی را مقصر این کمبود آب می‌دانند و عده‌ای نیز عدم مدیریت صحیح مسئولان استانی را، اما مشکل هر جا که باشد باید بالاخره با وجود برنامه‌ها و مدیریت‌های مختلف رفع شود. اما راهکار اساسی و بسیار مهم دیگری هم وجود دارد که می‌تواند مشکل را تقریباً برای همیشه حل کند و یا به میزان بسیار زیادی آن را کاهش دهد که آن‌ هم مهار رواناب‌هایی است که اکنون بی‌استفاده راهی دریا می‌شوند.

با بارش‌ها و سیل‌هایی که در زمستان گذشته و همچنین در فصل بهار و آغازین روزهای سال ۹۸ با آن روبه‌رو بودیم مردم با آرامش بیشتری به استقبال فصل تابستان می‌روند. اما آیا واقعاً این بارندگی‌ها ثمره‌ای برای کاهش بحران آب در استان داشته است؟
در زمان وقوع باران‌هایی که موجب آبگیری معابر و جوی آب‌های خیابان‌ها می‌شود شاید در ذهن بسیاری این سوال پیش بیاید که این آب‌ها به کجا هدایت می‌شود و راهی برای ذخیره و بهره‌مندی از آنها در مصارف مختلف وجود دارد یا نه. این موضوعی است که مسئولان باید پاسخ دهند. استان‌های جنوبی کشور که در مسیر خروج رواناب‌ها در بخش خشکی کشور به دریا هستند، بیشترین توجیه را برای ساخت سد و توسعه زیرساخت‌های آبخیزداری دارند.

واقعیت این است که بخش عمده‌ای از رواناب‌های استان بوشهر بدون این‌که استفاده‌ای از آنها صورت گیرد راهی دریا می‌شوند و عملاً هدر می‌روند و نمی‌توانند لبان تشنه مردم ساحل‌نشین را سیراب کنند. ایجاد زیرساخت‌های ذخیره رواناب‌ها و همچنین استفاده از این رواناب‌ها برای تقویت سفره‌های زیرزمینی می‌تواند بسیاری از مشکلات تأمین آب آشامیدنی و کشاورزی در استان را رفع کند، ولی همتی نمی‌شود.

توسعه زیرساخت‌های آبخیزداری در استان بوشهر برای تقویت سفره‌های زیرزمینی و همچنین تکمیل سدهای طراحی‌شده در استان بوشهر از جمله راهکارهای اساسی در این حوزه است که باید مد نظر باشد. استان بوشهر دارای مرز طولانی با خلیج ‌فارس است و آخرین نقطه برای خروج رواناب‌ها از کشور محسوب می‌شود. ساخت سد در این استان با رعایت ضوابط زیست‌محیطی علاوه بر تأمین آب مورد نیاز، هیچ ضرری در پی نخواهد داشت.
شاید به جرات بتوان گفت استان‌های جنوبی کشور که در مسیر خروج رواناب‌ها در بخش خشکی کشور به دریا هستند، بیشترین توجیه را برای ساخت سد و توسعه زیرساخت‌های آبخیزداری دارند.


اجرای طرح‌های آبخیزداری

«غلامرضا منتظری» مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر، از اجرای ۷۱۱ طرح آبخیزداری در استان بوشهر خبر داد و گفت: با اجرای این پروژه‌ها امکان استحصال ۱۳۷ میلیون متر مکعب از رواناب‌ها فراهم شده است. وی بیان کرد: در حوزه آبخیزداری در استان بوشهر کارهای خوبی صورت گرفته و با توجه به بارندگی‌های خوب امسال تلاش ما این است که حداقل اعتبارات نسبت به سال قبل 2 برابر شود و ظرفیت کار را به 2 برابر برسانیم.

منتظری افزود:‌ ۱۴۸ هزار هکتار از حوزه‌های آبخیزداری در استان مطالعه شده و آماده اجرای طرح است، ولی افق تعریف‌شده بسیار بیشتر از اینها است. مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر ادامه داد: استان بوشهر در حوزه آبخیزداری دارای ظرفیت‌های بسیار خوبی است و ظرفیت بالاتر کار در این زمینه در استان وجود دارد که نیازمند مطالعات جامع است.

وی افزود: حدود ۱۴۸ هزار هکتار از حوزه‌های آبخیزداری در استان مطالعه شده و آماده اجرای طرح است، ولی افق تعریف‌شده بسیار بیشتر از اینها است و کارهای مطالعاتی را گسترده خواهیم کرد و توسعه می‌دهیم تا سال‌های آینده باز هم بتوانیم در عرصه‌های بیشتر فعالیت‌های آبخیزداری انجام دهیم.
منتظری گفت: بحران آب و اقلیم ویژه منطقه و خساراتی که بر اثر جاری شدن سیل به مناطق مسکونی و کشاورزی وارد می‌شود و همچنین بروز خشکسالی‌ها و هدررفت آب در استان بوشهر باعث زیان سنگینی می‌شود. لذا سعی ما بر انجام گرفتن کارها و توجه ویژه به پروژه‌های آبخیزداری است.


تقویت طرح‌های آبخیزداری در بوشهر

رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با اشاره به اجرای طرح‌های مهم آبخیزداری در بوشهر گفت: اجرای طرح‌های آبخیزداری استان بوشهر سرعت بیشتری می‌گیرد. «خلیل آقایی» گفت: با ارزیابی‌های انجام‌شده و بازدیدهای صورت‌گرفته، اجرای طرح‌های آبخیزداری در استان‌ها از پیشرفت قابل‌توجهی برخوردار بوده است.


تخلیه رواناب‌ها در دریا

سرپرست شرکت سهامی آب منطقه‌ای استان بوشهر هم در این خصوص گفت: میانگین حجم آب ورودی به استان سالانه یک میلیارد و ۸۴۱ میلیون متر مکعب و رواناب‌های ناشی از باران نیز ۴۱۲ میلیون متر مکعب است. «حسین باشی‌زادگان» گفت: جمعاً میانگین سالانه کل آب سطحی تجدیدشونده 2 میلیارد و ۲۵۳ میلیون متر مکعب است که بالغ ‌بر 2 میلیارد و ۱۰۹ میلیون متر مکعب حجم خروجی آب از استان است که در دریا تخلیه می‌شود.


ساخت ۵ سد جدید

وی درباره این‌که به چه صورت می‌توان از این رواناب‌ها بهره‌مند شد بیان کرد: مطالعات ساخت 5 سد بزرگ در استان بوشهر انجام ‌شده و هم‌اکنون سدهای دالکی با حجم مخزن ۲۷۰ میلیون متر مکعب، سد دشت پلنگ با حجم مخزن ۱۵۰ میلیون متر مکعب، سد باغان با حجم مخزن ۳۲ میلیون متر مکعب، سد خاییز با حجم مخزن ۱۶ میلیون متر مکعب و سد باهوش با حجم مخزن ۲۲ میلیون متر مکعب در حال ساخت هستند.باشی‌زادگان تصریح کرد: همچنین با ظرفیت‌‌یابی همه حوزه‌های آبریز استان، ۱۰ سد کوچک و متوسط با احجام مخزن تجمعی 1/31 میلیون متر مکعب در شهرستان‌های دشتی، جم، دشتستان و عسلویه در حال ساخت یا مطالعه است.


تکمیل سدها؛ نیازمند ۲۰ هزار میلیارد ریال

سرپرست شرکت سهامی آب منطقه‌ای استان بوشهر بیان کرد: سد مخزنی تنگ ارم با حجم 4 میلیون متر مکعب در شهریور سال ۹۷ به بهره‌برداری رسید و سد قیزقلعه نیز با 1/2 میلیون متر مکعب در سال جاری به بهره‌برداری خواهد رسید. وی افزود: اعتبار مورد نیاز برای ساخت 5 سد بزرگ در استان بیش از ۱۸ هزار میلیارد ریال و برای سدهای کوچک بیش از 1600 میلیارد ریال است.باشی‌زادگان در خصوص امکان ذخیره‌سازی آب عنوان کرد: هم‌اکنون سد رئیس‌علی دلواری با حجم مخزن ۶۹۳ میلیون متر مکعب و سد تنگ ارم با حجم مخزن ۴ میلیون متر مکعب در دست بهره‌برداری و در حال ذخیره آب است. سرپرست شرکت سهامی آب منطقه‌ای استان بوشهر گفت: همچنین تعداد زیادی سازه تغذیه مصنوعی و بند ذخیره‌ای در استان بوشهر وجود دارد.


اجرای طرح‌هایی برای مهار رواناب‌ها

استاندار بوشهر نیز به اهمیت کنترل رواناب‌ها اشاره کرد و گفت: در دولت برای مهار رواناب‌ها اقدامات بسیار خوبی از جمله احداث چندین سد کوچک و بزرگ شروع شده است. «عبدالکریم گراوند» اضافه کرد: استان بوشهر با کمبودهای جدی در زمینه تأمین آب موردنیاز خود روبه‌رو است و ساخت و تقویت طرح‌های آبخیزداری و تکمیل سدهای استان می‌تواند نقش مهمی در این زمینه داشته باشد. وی تأکید کرد: رفع مشکل آب در اولویت استان بوشهر قرار دارد و اعتبارات مناسبی به طرح‌های این حوزه اختصاص می‌یابد.