سیل، نفس نخل‌ها را برید

سیدعلیرضا شریفی | اهواز- خبرنگار:


لازم نیست نخلدار باشی یا مثل نخلداران سیل‌زده چشم‌هایت به قد بلند نخل‌هایت خیره مانده باشد، کافی است سری به خوزستان بزنی، آن هم نه در خرماپزان تابستان، همین حالا هم که بروی، خرماهای نرسیده و نخل‌های زرد رها شده را خواهی دید.

تیرماه سال گذشته بود که صدای نخلداران و نمایندگان آنها از بی‌آبی درآمده بود و از شوری آب گلایه می‌کردند و می‌گفتند که در این اوضاع نمی‌توانیم نخلداری کنیم. اما آنها امسال مجبور شدند قبل از تیرماه نخل‌های غرق شده در آب خود را ببینند تا این بار نوبت گلایه از پرآبی  باشد.

اهالی می‌گویند باد که می‌آید، چندتایی می‌افتند‏، مثل آدمی که ایستاده مرده باشد. دور و بر بعضی از نخل‌ها را آنقدر نی گرفته که انگار سال‌هاست دست کسی به خرما نرسیده. این موارد، نه تحقیق می‌خواهد نه گزارش کارشناسانه.

جنگ از یک‌سو و بالا رفتن شوری آب در چند سال اخیر از سوی دیگر به جان نخل‌های خوزستانی افتادند و جان خیلی از آنها را گرفتند. اما حالا صحبت از آب است؛ آبی که نخل‌ها یک ماه در آن غوطه خوردند و حالا هم که سر از آب درآورده‌اند، بی‌جان شده‌اند.

بنا بر آمار جهاد کشاورزی خوزستان، سطح زیر کشت نخیلات خوزستان ۴۳ هزار هکتار است که ۳۳ هزار هکتار آن بارور و مابقی نهال است. عمده این نخیلات در شهرستان‌های شادگان، آبادان، اهواز و خرمشهر قرار دارند و 25 هزار نخلدار در این نخلستان‌ها فعالیت می‌کنند.


خسارت میلیاردی سیل به نخل‌ها

معاون حفظ نباتات و تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان درباره میزان خسارت سیل به نخیلات استان اظهار می‌کند: ساختار نخیلات به صورت تک‌لپه با تنه لیفی و فاقد استوانه مرکزی است که تا عمق 25 متری زیر خاک می‌رود.

«محمد قاسمی‌نژاد» می‌افزاید: نخل دارای اندام ریشه به عنوان اندام تنفسی است و ماندگاری حجم زیاد سیلاب به مدت طولانی در این ناحیه سبب آسیب دیدن نخل‌های خوزستان شده است. وی می‌گوید: آبگرفتگی نخلستان‌ها سبب شد تلقیح (گرده‌افشانی) نخیلات به خوبی و در زمان مناسب انجام نشود. همچنین آب زیاد مانع رسیدن اکسیژن به ریشه شد و ریزش گل و میوه را تحت تاثیر خود قرار داد. این مسئول با اشاره به زیر آب رفتن نخلستان‌های جوان ادامه می‌دهد: حدود 14 هزار هکتار از نخلستان‌های مثمر و حدود 2 هزار هکتار از نخلستان‌های جوان در سیل اخیر آسیب دیدند.


نیاز به کمک استان‌های معین

قاسمی‌نژاد با بیان این‌که سیل در مجموع 2220 میلیارد ریال خسارت به نخیلات استان وارد کرد، می‌گوید: پرداخت خسارت به نخلداران به منظور انجام فعالیت‌های میان‌باغی، تامین نهال یارانه‌دار با یارانه صد درصد برای نخلستان‌هایی که بر اثر سیل کاملا از بین رفتند، تامین اعتبار برای مدیریت کف باغ‌ها و تامین اعتبار برای تخلیه اصولی آب از آنها از جمله اقداماتی بوده که با هدف بازسازی و احیای نخلستان‌ها صورت گرفته‌اند.

وی با تاکید بر این‌که 95 درصد آب سیل از نخلستان‌ها تخلیه شده است، ادامه می‌دهد: در همه استان از دشت آزادگان و هویزه گرفته تا شهرهای آبادان، خرمشهر و شادگان، با وجود این‌که آب تخلیه شده، سطح آب‌های زیرزمینی هنوز بالاست چون زهکش‌ها برای خروج آب کشش کافی ندارند.

معاون حفظ نباتات و تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان می‌گوید: به منظور تخلیه کامل آب باید دستگاه‌های سنگین به خوزستان وارد کرد و همچنین استان‌های معین به کمک ما بیایند تا نخل‌ها سریع‌تر به حالت عادی خود برگردند.


تاثیر سیل بر تولید خرما

این مسئول در رابطه با تاثیر سیل بر حجم تولید خرمای امسال بیان می‌کند: با توجه به زمان باقیمانده به برداشت خرما بین 30 تا 35 درصد کاهش محصول پیش‌بینی می‌شود. احتمال دارد این روند تا اواخر تیرماه نیز سبب ریزش میوه خرما شود.

قاسمی‌نژاد می‌افزاید: بازگشت نخیلات به حالت نرمال به تخلیه سریع آب، تغذیه متعادل نخلستان‌ها، فعال شدن زهکش‌ها و... بستگی دارد زیرا رطوبت بالا سبب شیوع بیماری‌هایی مانند خشکیدگی برگ، خامج و... در نخیلات می‌شود.


آسیب دیدن نخیلات شادگان

رئیس اداره جهاد کشاورزی شادگان نیز می‌گوید: با توجه به بالا آمدن آب تالاب شادگان پس از وقوع سیل فروردین و پیشروی آن به سمت روستاها و مزارع شهرستان، وضعیت آبگرفتگی نخیلات در زمان سیل روز به روز بدتر شد و همین موضوع خسارت‌ها را بیشتر کرد.

«خلیل منیعات» با بیان این‌که سطح آب سیل در برخی از نخلستان‌ها به بیش از 2 متر رسیده بود، ادامه می‌دهد: 1400 هکتار از نخلستان‌های شادگان زیر آب رفتند و نخل‌هایشان خفه شدند. وی اظهار می‌کند: با توجه به شرایط شهرستان، احتمال آسیب دیدن بخش دیگری از نخلستان‌ها وجود دارد که باید تا زمان برداشت خرما منتظر بمانیم.

منیعات می‌گوید: ارتفاع آب در برخی از نخلستان‌های شادگان به 3 متر هم می‌رسید و همین مساله سبب خفه شدن نخل‌ها شد. آب حدود یک ماه در نخلستان‌ها ماند و خسارت زیادی به آنها وارد کرد. وی می‌گوید: متاسفانه سال گذشته به دلیل خشکسالی 30 درصد نخلستان‌های شادگان آسیب دیدند و امسال هم به دلیل وقوع سیل خسارت زیادی به آنها وارد شد.