چراغ قرمز
خوراکی سفیدی که زندگی را سیاه می‌کند
یک متخصص تغذیه: مصرف بالای نمک در بروز بیماری‌های قلبی و عروقی تاثیری مستقیم دارد
مرضیه اردکانی| قزوین - خبرنگار :
نمک از املاح ضروری برای بدن است و به عملکرد درست بدن کمک می‌کند. این ماده غذایی ترکیبی است که مصرف کم و زیادش خطراتی را برای سلامتی به همراه دارد. این ترکیب شامل 2 عنصر سدیم و کلر است که هر دو آنها به صورت جداگانه فواید بسیاری برای انسان دارند.
این بلورهای ریز سفید به غیر از طعم دلچسبی که به غذاها می‌دهند، از مواد مورد نیاز در سوخت‌وساز بدن هستند، پیام‌های عصبی را انتقال می‌دهند و سبب کار کردن صحیح عضلات می‌شوند، البته اگر به اندازه کافی مصرف شوند.
طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، میزان استاندارد مصرف نمک خوراکی به طور روزانه 5 گرم است در حالی که در کشور ما طبق تحقیقات و آخرین برآوردهای انجام‌گرفته، مصرف نمک 2 تا 3 برابر بیشتر از حد استاندارد است. در حال حاضر مصرف نمک در غذاهای آماده به میزان زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد و در کنار آن مصرف نمک در غذاهایی که در خانه طبخ می‌شوند هم بالاست.
نمک دریافتی بدن از منابع مختلفی شامل نمک نمکدان، نمک موجود در مواد غذایی و نمک اضافه‌شده در زمان طبخ است. یکی دیگر از آمارهای ناراحت‌کننده، پایین آمدن سن افراد مبتلا به فشار خون بالاست. این روزها تعداد زیادی از والدین نگران فشار خون بالای فرزندان نوجوان خود به دلیل مصرف فستفودها هستند.
حفظ تعادل
علی جوادی متخصص تغذیه در مورد خواص نمک می‌گوید: نمک از املاح مورد نیاز و ضروری برای بدن انسان است، اما باید توجه شود که حفظ تعادل در مصرف آن باید به‌شدت مورد توجه قرار گیرد.
شاید عده‌ای از افراد با توجه به تبلیغات منفی علیه مصرف نمک بر این باورند که با حذف نمک از تغذیه خود سلامتی‌شان را تضمین می‌کنند، اما این تفکر اشتباه است. همان‌طور که مصرف زیاد نمک بر سلامت قلب اثر می‌گذارد، مصرف نکردن نمک و یا مصرف کمتر از میزان مورد نیاز بدن می‌تواند برای اشخاصی که دارای فشار خون بالا نیستند خطرناک باشد.
وی ادامه می‌دهد: برخی از محققان بر این عقیده‌اند که اگر نمک کمتر از 3 گرم در روز مصرف شود و این کم‌مصرفی ادامه داشته باشد باعث برهم خوردن سطح تعادل طبیعی نمک در بدن می‌شود و اختلالاتی را در عملکرد بدن به وجود می‌آورد. به‌ویژه مصرف متعادل این ماده غذایی برای نوجوانان بسیار مهم است.
نمک و بیماری‌های قلبی و عروقی
طبق اخبار اعلام‌شده، بیماری‌های قلبی و عروقی و سرطان بیشترین میزان مرگ‌ومیر را در استان قزوین دارند. تغذیه ناسالم از عوامل بروز این بیماری‌هاست و نمک از موادی است که در بروز این بیماری‌ها به‌ویژه بیماری‌های قلبی و عروقی نقش مستقیم دارد.
حسین نوید متخصص بیماری‌های داخلی در این باره بیان می‌کند: تغذیه ناسالم مهم‌ترین فاکتور برای بروز این بیماری‌هاست و نمک از اصلی‌ترین مشکلات تغذیه‌ای به‌ویژه در بیماران قلبی و عروقی است. این ترکیب بعد از مصرف وارد خون می‌شود و اگر بیشتر از حد تعادل وارد بدن شود، فشار زیادی به قلب وارد می‌کند.
این بار اضافی هم از نظر مکانیکی برای سلول و هم برای ساختار قلب و عروق مشکل ایجاد می‌کند و باعث افزایش بار قلب و عروق می‌شود. در نتیجه یکی از راهکارهای کاهش بیماری‌های قلبی و عروقی، محدودیت مصرف نمک در رژیم‌های غذایی است. دوری کردن از مصرف غذاهای آماده و انواع فستفودها یکی از بهترین راه‌ها برای کم کردن مصرف این ماده غذایی است.
وی می‌افزاید: برای کنترل فشار خون باید مصرف غذاهای کنسروی را هم به حداقل رساند. این موارد به‌ویژه برای افراد مسن‌تر باید بیشتر رعایت شود. نمک باعث می‌شود بدن مایعات را در خود نگه دارد در نتیجه به افزایش حجم خون در سیستم گردش خون منجر می‌شود و این بدان معناست که قلب باید با شدت بیشتری کار کند و از این رو فشار خون بالا می‌رود.
نمک تصفیه‌شده یا تصفیه‌نشده
نمک شامل انواع تصفیه‌شده و تصفیه‌نشده است که تصفیه‌نشده آن همان نمک دریاست. امروزه بعضی از افراد عقیده دارند که مصرف سنگ نمک یعنی نمک‌های تصفیه‌نشده بهترین گزینه است. طرفداران طب سنتی اعتقاد دارند که نمک‌های تصفیه‌شده باعث بروز بعضی بیماری‌ها می‌شود اما طب نوین به شدت با مصرف نمک دریا مخالف است و توصیه می‌کند حتما نمک تصفیه‌شده مصرف شود.
سولماز چوبکی متخصص تغذیه در این مورد می‌گوید: برای مصارف خوراکی صرفا استفاده از نمک تصفیه‌شده یددار که میزان ناخالصی‌های آن به حداقل رسیده است و توسط کارخانه‌های تولید نمک خوراکی آماده می‌شود، مجاز است. نمک‌های تصفیه‌نشده مانند سنگ نمک، نمک‌های صنعتی و نمک دریا که در برخی از عطاری‌ها یا فروشگاه‌های سطح شهر مشاهده می‌شوند، به دلیل داشتن ناخالصی‌های فراوان و زیانبار برای سلامت مردم مضرند.
نمک‌های تصفیه‌شده یددار به دلیل خلوص بالا میزان ید را بهتر و به مدت بیشتری حفظ می‌کنند. وی خاطرنشان می‌کند: طبق مطالعات و آزمایش‌های انجام‌گرفته آثار سوء مصرف مواد غذایی آلوده به فلزات سنگین، به دلیل استفاده از نمک دریاچه‌های نمک زیاد است. لذا شهروندان باید حتما دقت کنند تا از نوع تصفیه‌شده آن استفاده کنند، البته حتی مصرف نمک تصفیه‌شده هم باید متعادل و کنترل‌شده باشد.
راهکارهای کاهش مصرف نمک
سولماز چوبکی متخصص تغذیه با اشاره به راه‌های کاهش مصرف نمک می‌گوید: برای کاهش مصرف نمک در رژیم غذایی باید جایگزین‌های مناسب انتخاب کرد.
افرادی که این ترکیب غذایی را به میزان بالا استفاده می‌کنند باید برای کنترل خود نمکدان‌ها را از روی میز بردارند و به جای آن از طعم‌دهنده‌های دیگر استفاده کنند. مثلا روی میز خود به جای نمکدان از یک کاسه پر از برش‌های لیمو استفاده کنند یا این‌که از انواع گوشت مرغ، ماهی یا گوسفندی به جای انواع فراوری‌شده آنها که حاوی مقداری زیادی نمک است، استفاده کنند.
وی توضیح می‌دهد: می‌توان از گیاهان معطر، ادویه و طعم‌دهنده‌های بدون نمک برای پختن غذاهای روزانه خود استفاده کرد. همچنین مصرف انواع ترشی و سس‌ها باعث می‌شود که مصرف این ماده غذایی بسیار بالا برود. انواع تنقلات که به اصطلاح عامه به آن هله‌هوله می‌گویند هم باعث می‌شود میزان دریافتی نمک بدن بالا برود.
این متخصص تغذیه می‌افزاید: نمک به خودی خود باعث افزایش وزن نمی‌شود. درواقع نمک کالری ندارد، بلکه مصرف زیاد آن به دلیل نگهداری بیش از حد آب در بدن باعث افزایش وزن موقتی می‌شود و برعکس آن مصرف کم آن به دلیل بیرون کردن آب از بدن می‌تواند موجب کاهش وزن موقتی شود.
در همینه زمینه :
