کمبود کتابخانه در بندرعباس

کاظم گلخنی | خبرنگار:

بر اساس آمارهای موجود سرانه مطالعه در ایران در خوش‌بینانه‌ترین حالت و با احتساب مطالعه کتاب‌های درسی و نشریات کمتر از 20 دقیقه و در هرمزگان کمتر از 2 دقیقه است. 

در استان هرمزگان 71 کتابخانه عمومی وجود دارد که از این تعداد 56 مورد نهادی و 15 مورد مشارکتی است. 


سازه نیمه‌تمام کتابخانه مرکزی 

در شهرستان بندرعباس با جمعیت 700 هزار نفر 5 کتابخانه نهادی وجود دارد که این آمار به معنای وجود یک کتابخانه به ازای هر 120 هزار نفر است که نشان‌دهنده آسیب جدی در حوزه کتاب و مطالعه در هرمزگان است.

 این در حالی است که در برخی شهرها و شهرک‌های جدید در استان با جمعیت بالای 20هزار نفر مردم از وجود حتی یک کتابخانه هم محروم هستند. ساخت کتابخانه مرکزی بندرعباس در زمینی به وسعت 7 هزار متر‌ مربع از سال 87 آغاز شد. 

این پروژه قرار بود در قالب 5 طبقه و بخش‌های کودک، هرمزگان‌شناسی، مخزن جامع کتاب، نابینایان و ناشنوایان، پژوهشگران و محققان، نگهداری کودکان‌، سالن مطالعه و غیره به بهره‌برداری برسد اما اکنون با گذشت 11 سال از آغاز کلنگ‌زنی، این پروژه فقط ۴۵ درصد رشد فیزیکی داشته است. 

به نظر می‌رسد تکمیل سازه نیمه‌تمام کتابخانه مرکزی بندرعباس همچنان معطل بودجه مانده است.

 شاید بیراه نباشد اگر این پروژه را بزرگ‌ترین ناکامی فرهنگی استان قلمداد کنیم. 


زمان‌بر بودن پروژه کتابخانه‌ها

نهاد کتابخانه‌های استان در سال 90 کتابخانه شهدا را که از قدیمی‌ترین کتابخانه‌های بندرعباس است، به دلیل قرار گرفتن در میانه بلوار ساحلی از دست داد.

 این کتابخانه بزرگ به دلیل مشکلات دسترسی علاقه‌مندان ابتدا قرار بود تخریب شود اما با مخالفت فرهنگ‌دوستان مدت‌ها در بلاتکلیفی ماند تا این‌که شهرداری بندرعباس آن را تبدیل به فرهنگسرا و پژوهشکده اسناد تاریخی کرد و متعهد شد کتابخانه دیگری برای نهاد کتابخانه‌های استان تاسیس کند. 

مدیر کل کتابخانه‌های عمومی استان هرمزگان در گفت‌و‌گو با همشهری بیان کرد: اداره کل راه و شهرسازی متعهد شده است پروژه نیمه‌تمام کتابخانه مرکزی بندرعباس را کامل کند. 

وی در ادامه به وضعیت کتابخانه شهدا نیز اشاره و بیان کرد: این کتابخانه هم‌اکنون در اختیار شهرداری است و شهرداری تعهد کرده به‌زودی کتابخانه دیگری به نهاد کتابخانه‌های استان واگذار کند. 

حجت‌الاسلام و المسلمین «محمد ذاکری» با انتقاد از روند کند اقدامات انجام‌شده گفت: امیدوارم هرچه زودتر شهرداری و اداره کل راه و شهرسازی به تعهدشان عمل کنند و کتابخانه مرکزی و شهدا را در اختیار ما قرار دهند. 

وی با بیان این‌که ۵۰ نقطه در شهرستان بندرعباس نیازمند احداث و راه‌اندازی کتابخانه است، افزود: در شهر بندرعباس ۲۲ نقطه برای ایجاد کتابخانه شناسایی شده که شهرک پیامبر اعظم(ص)، محله نخل ناخدا، شهرک‌های توحید، نبوت، سجادیه، محله چاهستانی‌ها، خواجه عطا، داماهی، نایبند شمالی و جنوبی از جمله این مناطق هستند. 


کارکرد پژوهشکده اسناد تاریخی

مدیر پژوهشکده اسناد تاریخی درباره کاربرد پژوهشکده اسناد تاریخی به جای کتابخانه شهدا به همشهری گفت: در این پژوهشکده به کمک نویسندگان و اهل قلم، تاکنون ده‌ها مقاله تاریخی تهیه شده و جلسات و پژوهش در این مرکز فرهنگی به صورت مداوم انجام می‌شود. 

 «رامین آذرمهر» افزود: در این مرکز فرهنگی به‌زودی کتابخانه تخصصی نیز ایجاد خواهد شد. 

وی با اشاره به تعهد شهرداری بیان کرد: قرار است شهرداری یک کتابخانه به‌جای کتابخانه شهدا تحویل نهاد کتابخانه‌های استان دهد. 

وی ادامه داد: زمینی در پارک شهید دباغیان برای این طرح اختصاص یافته و پیمانکار آن نیز مشخص شده است. به زودی کار ساخت این کتابخانه انجام می‌شود. 


کمبود اعتبار، مشکل همیشگی

مدیر فنی و اجرایی اداره کل راه و شهرسازی استان درباره کندی پروژه کتابخانه مرکزی گفت: یکی از دلایلی که پروژه کتابخانه مرکزی بندرعباس نیمه‌کاره مانده، جذب اعتبار است. 

«علی صادقی» افزود: مسئولان استان از چند سال گذشته به دنبال جذب سرمایه‌گذار بخش خصوصی برای تکمیل این طرح بزرگ فرهنگی بودند اما بخش خصوصی استقبال نکرد تا این‌که اداره کل راه شهرسازی استان، مجری این طرح شد و از سال ۹۷ با تامین اعتبار ۲۰ میلیارد ریالی طی قراردادی با شرکت پیمانکار، مشغول به تکمیل این طرح فرهنگی شده است. 

وی ادامه داد: تا قبل از واگذاری این طرح به اداره کل راه و شهرسازی ۴۵ درصد این سازه تکمیل شده بود. هم‌اکنون شرکت پیمانکار در حال اجرای سفت‌کاری و ایجاد بنای ساختمان کتابخانه مرکزی است‌. 

صادقی افزود: دقیقاً نمی‌دانم چه زمانی کتابخانه مرکزی کامل می‌شود. اما برای تکمیل شدن این کتابخانه بزرگ به ۶۵ میلیارد ریال اعتبار نیاز است. با این روند به نظر می‌رسد این پروژه طی 3-4 سال آینده به بهره‌برداری برسد.


عزم جدی برای رونق کتابخانه‌سازی

مدیر کل نهاد کتابخانه‌های استان هرمزگان گفت: سرانه مطالعه در استان بسیار پایین و مایه تأسف است. حجت‌الاسلام والمسلمین «محمد ذاکری» اظهار کرد: به گفته سقراط، نشانه فرزانگی جامعه، میزان مطالعه آن است و سرانه مطالعه یکی از مؤلفه‌های رشد جامعه است.

 وی با اشاره به نهمین جشنواره کتابخوانی رضوی گفت: هدف اصلی جشنواره کتابخوانی رضوی بالا بردن سرانه مطالعه در کشور و آشنایی بیشتر با اهل‌بیت(ع) است اما در سال گذشته یک روستا در همدان بیش از استان هرمزگان در مسابقه کتابخوانی شرکت‌کننده داشت. 

ذاکری بیان کرد: نحوه برگزاری این جشنواره به 2 شیوه الکترونیکی و مکتوب است و در سطوح کودک، نوجوان، جوان و بزرگسال برگزار می‌شود. احداث کتابخانه اگر نگوییم از مسجد ساختن ثوابش بیشتر است، کمتر هم نیست. در کتابخانه‌سازی همه ظرفیت‌ها را به کار گرفتیم و نیازمند عزم جدی هستیم.