خانم فرماندار زیر فشار استعفا

محمدامین خرمی ـ خبرنگار

9روز کشمکش میان مردم و دولت و زد و خورد در خیابان‌‌های هنگ‌کنگ در نهایت به عقب‌نشینی مقام‌های دولتی و عذرخواهی رسمی فرماندار این منطقه منتهی شد اما معترضان همچنان خواهان استعفای خانم فرماندار هستند و اقدام او برای به تصویب رساندن لایحه استرداد مجرمان به چین را غیرقابل بخشش می‌دانند.
«کری لم» که از 2سال پیش هدایت دولت را در هنگ‌کنگ در دست گرفته، دیروز برای نخستین‌بار طی اعتراض‌های اخیر، در مقابل خبرنگاران حاضر شد تا «از صمیم قلب» از مردم عذرخواهی کند. او گفت که مسئولیت «بخش اعظم» اتفاقات 2هفته اخیر را شخصا می‌پذیرد و قول می‌دهد برای کسب اعتماد دوباره مردم، عملکرد بهتری از خود نشان دهد. عذرخواهی خانم لم پس از آن اتفاق افتاد که هنگ‌کنگی‌ها در یک تظاهرات بی‌سابقه 2میلیونی خیابان‌های مرکز شهر را پر کردند و در جاهایی نیز با نیروهای امنیتی درگیر شدند. عذرخواهی کری لم اما آنقدرها از سوی معترضان مورد قبول واقع نشده و آنها اعلام کرده‌‌اند تا استعفای او همچنان به تجمع‌‌های خیابانی ادامه خواهند داد.
اعتراض‌ها در هنگ‌کنگ به لایحه‌ای مربوط است که 2هفته پیش برای تصویب از سوی کری لم ارائه شد. هنگ‌کنگ با 20کشور جهان قرارداد استرداد مجرمان امضا کرده اما با وجود بیش از 2دهه مذاکره با چین، دو طرف همچنان قراردادی در این زمینه ندارند. دولت هنگ‌کنگ اعلام کرده نمی‌پذیرد که این کشور به محلی برای پناه گرفتن مجرمان تبدیل شود و به‌دنبال جلوگیری از آن است. مخالفان دولت اما می‌گویند نگران استرداد فعالان سیاسی به چین هستند که از ترس دستگیری و زندانی شدن، به هنگ‌کنگ گریخته‌اند. نوک پیکان مخالفت‌ها خانم لم را نشانه گرفته است؛ چرا که معترضان معتقدند او با این اقدام خود به‌دنبال افزایش نفوذ چین در هنگ‌کنگ است.
حساسیت‌ها در مورد میزان نفوذ چین در اداره ساختارهای سیاسی و قضایی هنگ‌کنگ به نوع ویژه ارتباط میان این 2کشور ربط دارد. هنگ‌کنگ یک منطقه نیمه‌خودمختار از چین است و جزو مهم‌ترین بازارهای مالی و تجاری آسیا و جهان به‌شمار می‌رود. هنگ‌کنگ که اندکی بیش از 7میلیون جمعیت دارد، 22سال پیش از سوی انگلیس به چین واگذار شد. انگلیسی‌ها بیش از 150سال این منطقه را به‌عنوان مستعمره خود تحت کنترل داشتند. چین همان زمان با وضعیت ویژه اداره هنگ‌کنگ موافقت کرد و به آن به‌عنوان «منطقه ویژه اداری هنگ‌کنگ» اختیارات خاص سیاسی، اقتصادی و قضایی داد.
اعتراض‌های روزهای اخیر در هنگ‌کنگ، یادآور تجمع‌های گسترده خیابانی سال2014 (1393)، موسوم به «جنبش چتر» است که طی آن‌ مردم به‌مدت 79روز خیابان‌ها را بستند، دست به تظاهرات زدند و با نیروهای پلیس درگیر شدند. آنها خواستار برگزاری انتخابات آزاد در هنگ‌کنگ بودند؛ خواسته‌ای که در نهایت با مقاومت دولت راه به جایی نبرد. فرماندار هنگ‌کنگ طی روندی پیچیده از سوی یک کمیته هزار و 200نفری از چهره‌های سیاسی، اقتصادی و معتمدان محلی به شورای دولتی پیشنهاد می‌شود و شورای دولتی فرد پیشنهادی را تأیید یا رد می‌کند. رئیس شورای دولتی، نخست‌وزیر چین است.
هنگ‌کنگی‌ها از زمانی که از یوغ استعمار رها شدند، خود را تحت کنترل دولت چین یافتند. دولت چین در جریان اعتراض‌های 5سال پیش و روزهای اخیر، حمایت کامل خود را از دولت هنگ‌کنگ نشان داده است. دیروز سخنگوی وزارت خارجه چین همزمان با نشست‌ خبری فرماندار هنگ‌کنگ، در جمع خبرنگاران حمایت کامل دولت چین از خانم لم به‌عنوان رئیس منطقه ویژه اداری هنگ‌کنگ را اعلام کرد. لو کانگ فراتر از این رفت و گفت که دولت مرکزی چین حتی اگر کری لم هم بخواهد استعفا دهد، این استعفا را نمی‌پذیرد.

اعتراض میلیونی
میان مخالفان دولت در هنگ‌کنگ و مقام‌های امنیتی بر سر تعداد معترضانی که طی روزهای اخیر به خیابان‌ها آمده‌اند هم اختلاف وجود دارد. معترضان می‌گویند در هفته اول اعتراض‌ها، یک‌میلیون نفر و در هفته دوم، 2میلیون نفر به خیابان‌ها آمده‌اند. پلیس اما آمار معترضان را در بالاترین حالت اندکی بیش از 300هزار نفر تخمین زده است. آمار 2میلیونی اگر درست باشد، این بزرگ‌ترین اعتراض‌های تاریخ هنگ‌کنگ است.
گروه بزرگی از مردم در هنگ‌کنگ نسبت به ارتباط میان دولتمردان‌شان با دولت چین حساسیت بالایی دارند و خواستار حفظ استقلال خود هستند. تاکنون 2فرماندار در هنگ‌کنگ زیر فشار افکار عمومی به‌خاطر روابط بیش از حد خوب سیاسی با چین، مجبور به استعفا شده‌اند. معترضان که خود نیز از حضور جمعیت میلیونی در خیابان‌ها متعجب شده‌اند اکنون حاضر نیستند از خواسته خود که استعفای خانم لم است دست بردارند؛ به‌خصوص به این دلیل که او تصویب لایحه مورد مناقشه را به حال تعویق درآورده و روند تصویبش را متوقف نکرده است.




مکث
قهرمان 22ساله

قهرمان این روزهای اعتراض‌های خیابانی در هنگ‌کنگ، «جاشوا وانگ» 22ساله است. او روز دوشنبه در پی گذراندن دوران محکومیتش از زندان آزاد شد و بلافاصله اعلام کرد به صف معترضان می‌پیوندد. او نیز خواستار برکناری فرماندار هنگ‌کنگ است. وانگ، مشهورترین فعال دانشجویی هنگ‌کنگ است که 5سال پیش یعنی زمانی که تنها 17سال داشت توانست با هدایت جنبش دانشجویی، اعتراضات چندصدهزار نفری به راه بیندازد. جاشوا وانگ 2بار در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ به‌دلیل نقش در جنبش دمکراسی‌خواهی «چتر» به زندان محکوم شد. آزادی او احتمالا باعث قوت گرفتن اعتراض‌ها خواهد شد.