جولان حادثه در جاده‌های اردبیل

اسمش را جاده مرگ گذاشته‌اند؛ جاده اردبیل – مشگین‌شهر - مغان در شمال استان اردبیل کمتر هفته‌ای را  بدون سانحه رانندگی با تلفات جانی و مالی سپری می‌کند. به گزارش ایرنا، میزان تصادفات در این جاده از سال گذشته تاکنون روند رو به رشدی داشته و دغدغه‌ سال‌های دور تاکنون مسئولان استان را دوچندان کرده است. 

آمار تلفات انسانی حوادث رانندگی در جاده‌های استان اردبیل سال گذشته ۵۴ درصد در مقایسه با زمان مشابه سال 96 افزایش داشته و آمار تلفات انسانی هم در سال 97، ۱۸۰ نفر بوده است که سهم جاده‌های شمالی در آن شایان توجه است. همچنین تعدد سوانح رانندگی در این جاده در طول سال افکار عمومی را به شدت حساس کرده و انتقادهای شدیدی در این زمینه به دنبال داشته است. 


عامل انسانی یا جاده؛ مقصر کیست؟ 

در‌باره علت سوانح متعدد رانندگی در جاده‌های استان به ویژه در شمال آن، اظهارات گوناگونی از سوی کارشناسان، مسئولان ارگان‌های ذی‌ربط و حتی مردم عادی ارائه می‌شود. دستگاه‌های مرتبط به احداث و نگهداری جاده‌ها معتقدند؛ اصلی‌ترین عامل بروز تصادفات رانندگی در استان عامل انسانی است و جاده در این میان در مراحل بعدی و با نقش کمتر قرار دارد. 

 «محبوب حیدری»، مدیر کل راه و شهرسازی استان اردبیل، می‌گوید: جاده‌هایی که در حال حاضر استفاده می‌شود اگر در بحث ایمنی مشکل داشت اجازه استفاده و بهره‌برداری از آن‌ها داده نمی‌شد؛ بنابراین جاده‌ها از بابت ایمنی و طرح هندسی مشکلی ندارند و اگر هم نقصی باشد پلیس راه اعلام کرده و سازمان راهداری نسبت به رفع نقص اقدامات لازم را انجام می‌دهد. عمده مشکل در استان عامل انسانی و عدم رعایت سرعت مطمئنه در راه‌هاست. 

«علی رحمتی»، مدیر کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان اردبیل با بیان این که سرعت غیر‌مجاز رانندگان در این محور از مهم‌ترین دلایل افزایش حوادث رانندگی در جاده اردبیل- مشگین‌شهر – پارس‌آباد است، اظهار می‌کند:  طی روزهای اخیر تعداد کل تخلفات سرعت غیرمجاز ثبت‌شده در جاده‌ها ۱۲۴ هزار و ۱۶۴ مورد بوده که بیشترین آن با ۳۸ هزار و ۹۳۵ در اردبیل و ۳۵ هزار و ۹۲۷ مورد در پارس‌آباد ثبت شده است. 

 «مسعود امامی‌یگانه»، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار اردبیل، هم می‌گوید: با توجه به گزارش‌های اعلام‌شده، عمده تصادفات در این محور به دلیل انحراف به چپ، سبقت و سرعت غیرمجاز است که باید با فرهنگ‌سازی در رسانه‌ها رفع شود. 


افزایش حوادث از سال 97 تاکنون 

معاون مهندسی و ساخت راه و شهرسازی استان اردبیل هم عنوان می‌کند: سوانح رانندگی و تلفات جاده‌ای در استان اردبیل طی سال‌های ۹۳، ۹۴، ۹۵ و ۹۶ از کاهش جالب توجهی برخوردار بوده است. اردبیل در این سال‌ها به قدری عملکرد مطلوبی داشته که وزارتخانه قصد دارد فعالیت‌های این استان را به عنوان الگو برای دیگراستان‌های کشور مطرح سازد و با این وضعیت افزایش یک باره تصادفات رانندگی و در نتیجه تلفات انسانی در سال ۹۷ نمی‌تواند به زیرساخت‌ها از جمله ساخت بزرگراه مربوط شود. 

«علی یوسف‌زاده» بیان می‌کند: نه‌تنها در 4 سال گذشته در اردبیل اتفاق خاصی در زمینه زیرساخت‌های جاده‌ای و ساخت و ساز نیفتاده بلکه بر میزان بزرگراه‌ها و نیز راه‌های اصلی و فرعی استان افزوده شده و نمی‌توان علت افزایش سوانح رانندگی را به بزرگراه مرتبط دانست.   

«ناصر عتباتی»، رئیس کل دادگستری اردبیل هم با اشاره به افزایش تلفات انسانی در سوانح رانندگی می‌گوید: باید در زمینه کاهش تصادفات، حذف نقاط حادثه‌خیز و پیشگیری از حادثه‌های فوتی جاده‌های شمالی استان اقدام اساسی صورت گیرد. تمام عوامل مؤثر بر این حوادث از جمله اداره کل راهداری، پلیس راه، نهادهای آموزشی و رسانه با جدیت مضاعف این مساله را پیگیری کنند و اقدامات لازم را برای کاهش این اتفاق‌های ناگوار انجام دهند. 


توسعه شهرهای شمالی؛ پشت سد جاده‌های پرحادثه 

اما در این میان برخی کارشناسان و مسئولان نیز بر نقش جاده و غیرایمن بودن آن در استان به عنوان یکی از عوامل مهم تأثیرگذار بر تصادفات رانندگی تاکید می‌کنند. به گفته آن‌ها، اگرچه در بررسی تصادف‌های رانندگی به ویژه در چند روز اخیر که تلفات انسانی قابل توجهی نیز به دنبال داشته، عامل خطای انسانی از جمله سرعت و سبقت غیرمجاز و خواب‌آلودگی مهم‌ترین نقش را داشته اما نباید غافل شد که نبود بزرگراه در جاده‌های شمالی و کم‌عرض بودن آن‌ها حتی با احتساب عامل انسانی یکی از عوامل بروز این سوانح است، زیرا در صورت وجود بزرگراه و جاده‌های عریض احتمال بروز این حوادث بسیار کم می‌شد. 

آن‌ها تاکید می‌کنند که نبود جاده‌های مناسب به ویژه بزرگراه عامل اصلی تصادف در جاده‌های استان به ویژه در شهرستان‌های شمالی است، جاده‌هایی که بیش از ۷۰ درصد سوانح رانندگی استان را به خود اختصاص داده است. بر اساس آمارهای ارائه‌شده، 3/11 درصد راه‌های استان اردبیل اصلی، 3/11 درصد فرعی، 5/75 درصد روستایی و فقط ۲ درصد بزرگراه است و این عاملی است که همچنان در استان موجب بروز تصادف‌های مرگ‌آور می‌شود. 

در این باره «علی علایی»، فرماندار پارس‌آباد مغان، معتقد است توسعه کشاورزی و اقتصادی استان تا حدود زیادی به چهاربانده کردن جاده سربند – پارس‌آباد و سربند تا سه‌راه صحرا (مشگین‌شهر) گره خورده است. به گفته وی، با بهره‌برداری از طرح ملی پایاب سد خداآفرین و به تبع آن افزایش تولید کشاورزی شهرستان به بیش از ۲ میلیون تن در سال بر اهمیت موضوع افزوده خواهد شد زیرا تردد خودروها در این مسیر به صورت چشمگیری افزایش خواهد یافت. فرماندار مشگین‌شهر هم با بیان این که بیشترین تلفات فوتی تصادفات رانندگی این استان مربوط به راه‌های ارتباطی این شهرستان است، بر سرعت گرفتن اجرای پروژه‌های توسعه‌ای در بخش راه این شهرستان تاکید کرد. 


چه باید کرد؟ 

به اعتقاد کارشناسان برای جلوگیری از بروز سوانح رانندگی در جاده‌های استان 2 اقدام فیزیکی و فرهنگی باید به صورت همزمان مورد توجه باشد؛ از یک‌سو باید به اصلاح و توسعه جاده‌های استان به ویژه در بخش بزرگراهی همت گماشت و از سوی دیگر باید در زمینه ارتقای فرهنگ رانندگی در جاده‌ها اقدام فرهنگی و رسانه‌ای گسترده‌ای صورت گیرد. 

اقدام برای اصلاح نقاط حادثه‌خیز، احداث بزرگراه و جاده‌های اصلی، نصب علائم هشداردهنده راهنمایی و رانندگی، بنرهای هشداردهنده، خط‌کشی جاده‌ها، سرعت‌گیر و دیگر علائم هشداردهنده از جمله اقدام‌هایی است که ضرورت آن احساس می‌شود. تا زمانی که جاده‌های استان تبدیل به بزرگراه نشود انتظار کاهش چشمگیر تصادفات رانندگی شکل عملی به خود نخواهد گرفت و بر مسئولان است تا اقدامات خود را در این رابطه ضربتی کنند. 

در این حال با توجه به زمانبر بودن توسعه راه‌های استان باید با اقدام فرهنگی، تبلیغی و رسانه‌ای سنگین افکار عمومی را به شدت به موضوع رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی به ویژه در جاده‌های شمالی استان حساس و مطیع ساخت، ضمن این که پلیس نیز باید در این زمینه بر اقدامات سلبی خود بیفزاید. 


فقر بزرگراه در استان اردبیل

کارشناسان و مسئولان به فقر بزرگراه و راه عریض در استان اردبیل اذعان می‌کنند و به نقش اساسی آن در اقتصاد و نیز کاهش سوانح رانندگی در استان تاکید دارند. استاندار اردبیل می‌گوید: این استان در زمینه بزرگراه و آزادراه با فقر مضاعفی روبه‌رو بوده و برای رسیدن به نقطه مطلوب در طول 4 سال، سالانه باید ۳۰ کیلومتر راه چهاربانده در آن احداث شود. 

 «اکبر بهنامجو» با اشاره به نقش حیاتی جاده‌ها به ویژه بزرگراه‌ها در توسعه، عمران و آبادانی هر منطقه می‌افزاید: وضعیت استان اردبیل در زمینه بهره‌مندی از آزادراه‌ها و بزرگراه مناسب نیست و تلاش می‌شود با توسعه راه‌های استان این شاخص در کشور بهبود یابد. 

وی با اشاره به اجرای برخی پروژه‌های بزرگراهی در شمال استان اظهار می‌کند: امسال برای ادامه عملیات اجرایی پروژه بزرگراه اردبیل، مشگین‌شهر ۲۵۰ میلیارد ریال اعتبار تخصیص یافته است. تاکنون از مسیر ۸۵ کیلومتری این پروژه ۴۶ کیلومتر تکمیل شده و زیر بار ترافیک رفته است و بقیه این پروژه نیز با اعتباری بالغ بر 1۱۱۸ میلیارد ریال به پیمانکار واگذار شده و به زودی ۲۰ کیلومتر دیگر از این پروژه تکمیل می‌شود و مورد استفاده قرار می‌گیرد.