دریاچههای کرمان؛ عجایب ناشناخته کویر
ترشاب، مخرگه، چاه دریا و هامون از دریاچههای کرمان هستند
استان کرمان با وجود اقلیمهای متفاوت و تنوع سرزمینی دارای جاذبههای زیبا و کمنظیر طبیعی است. در این میان دریاچههای این استان جاذبهای زیبا، چشمنواز و مفرحی محسوب میشوند که کمتر به آن توجه شده است.
به گزارش ایرنا، نام دیار پهناور کرمان در اذهان با سرزمین کویری، بیابانی و نیمهخشک پیوند خورده است، اما وجود دریاچههایی طبیعی در دل این سرزمین نشاندهنده زیبایی و اعجاز خالق طبیعت است.
وجود رودخانهها، چشمهها و حوزههای آبریز طبیعی دریاچههای دائمی و فصلی را در نقاط مختلف استان به وجود آورده است که هر کدام مأمن و زیستگاه گونههای مختلف گیاهی و جانوری به شمار میرود و نمادی از زیست و حیات در شرایط سخت است.
دریاچه ترشاب
دریاچه ترشاب در ایامی که بارندگی و نزولات جوی مناسب است آبگیری شده، اما در فصول گرم سال خشک میشود و وسعت این دریاچه بر اساس میزان آبگیری آن متفاوت است.
متوسط عمق دریاچه ترشاب حدود ۵۰ سانتیمتر و آب این دریاچه شور و غیرقابل استفاده است؛ پوشش گیاهی اطراف دریاچه به طور عمده گیاه نی است که به صورت متراکم پیرامون آن را میپوشاند.
در مواقعی از سال که دریاچه پر آب است، پرندگان و حیوانات آبزی در محیط آن زیست دارند و گردشگران نیز برای استفاده از فضای دلپذیر دریاچه به این منطقه سفر میکنند.
دریاچه و تالاب هامون جازموریان
تالاب هامون جازموریان در جنوبیترین نقطه استان و حد فاصل استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان قرار دارد و از مهمترین دریاچههای استان محسوب میشود که بنا به بارندگیها و میزان ورودی آب وسعت آن متغیر است، اما در فصول پربارش گستره وسیعی از جنوب کرمان را در برمیگیرد و حجم آن تا حدود یک میلیارد متر مکعب در گزارشهای موجود ثبت شده است.
رودخانۀ هلیلرود از طرف غرب و رود بمپور از جانب شرق به این دریاچه میریزند و تعدادی از رودخانههای کوچک و فصلی نیز آب دریاچه را تأمین میکنند. هرچند به علت تبخیر بالا و تغذیه نشدن مداوم ماههای گرم سال عمدتاً خالی از آب است.
به علت پوشش خوب دریاچه و اطراف آن در مواقع آبگیری، منبع بسیار غنی برای خوراک دامهای مردم منطقه به شمار میرود و مناظر چشمگیری برای مسافران و گردشگران ایجاد میکند.
در سالهای اخیر به دلیل خشکسالیهای پیدرپی بستر این دریاچه محلی برای افزایش ریزگردها شده است و سطح خشک دریاچه محل استفاده گردشگران و آفرودسواران شده که آسیبهای زیستمحیطی را به همراه دارد.
با احیا و اختصاص حقابه مناسب دریاچه هامون جازموریان ظرفیت بینظیری در ایجاد فرصتهای گردشگری منطقه به وجود میآید که رونق اقتصادی این ناحیه دستنخورده و کمتردیدهشده را در پی دارد.
دریاچه مخرگه
دریاچه نمکی مخرگه در اکوسیستمی فصلی، هر ساله در فصل آبان با اولین بارشهای فصلی پدیدار میشود و حیاتش تا مردادماه سال بعد ادامه دارد؛ بعد از آن به دلیل قطع شدن ورودی آب و دمای زیاد هوا، آب دریاچه تبخیر میشود.
وجود باتلاق در اطراف این دریاچه خطرهایی را برای گردشگران ایجاد میکند که همراه داشتن راهنما برای ورود به این مکان الزامی است و در سالهای اخیر زیرساختهای اندکی برای گردشگران فراهم شده است.
دریاچه زیرزمینی چاه دریا
یکی از شگفتیها و عجایب کویر رفسنجان وجود دریاچه زیرزمین به نام چاه دریاست که این پدیده طبیعی میلیونها لیتر آب را در قلب کویر در خود جای داده و از جمله معدود دریاچههای زیرزمینی ایران محسوب میشود.
در نزدیکی رفسنجان و در حاشیه کویر یکی از عمیقترین چاههای طبیعی ایران شکل گرفته که مردم از این حفرههای بزرگ به عنوان چاه دریا یاد میکنند و در واقع دریاچهای بزرگ از مخازن آب زیرزمینی است که به اصطلاح مردم محلی دریاچه زیرزمینی گفته میشود.
در گذشته سطح آب این دریاچه آنقدر زیاد بود که به سادگی سطح آب قابل رؤیت بود، اما پس از خشکسالیهای متوالی در استان کرمان و برداشتهای بیرویه از آبهای زیرزمین برای آبیاری باغهای کشاورزی سطح آب افت محسوسی پیدا کرده و سطح آب به شدت پایین رفته است.
از این مکان به عنوان یکی از شگفتیهای آثار طبیعی ایران یاد میشود که در کنار شگفتی مثالزدنی موجب رعب و وحشت هر بینندهای میشود با این وجود ماجراجویان و غارنوردان بسیاری بودهاند که سعی در ورود به این حفره و دیدن این حفره زیرزمینی کردهاند که گاه موجب مرگ ماجراجویان نیز شده است.ژ
دریاچه نمک سیرجان
سطح دریاچه را، که به صورت نواری شمال غربی، غرب تا جنوب غربی دشت سیرجان را در برمیگیرد، لایه ضخیمی از نمک طعام پوشانده است.
این ناحیه که به کفه سیرجان نیز مشهور است، در ایام بارانی سال گلآلود و باتلاقی است که پس از مدتی به دشت بزرگی از نمک تبدیل میشود و فعالیت استحصال نمک از این منطقه در جریان است.
به علت شوری دریاچه نمک سیرجان پوشش گیاهی و جانوری چندانی در آن مشاهده نمیشود، اما در حاشیه آن کشاورزی و برداشت محصول انجام میشود. عبور جاده ترانزیتی سیرجان به شیراز از کنار این دریاچه نمکی فرصت بسیار خوبی برای بازدید علاقهمندان و گردشگران از این جاذبه طبیعی استان است.
دریاچهها؛ فرصتی برای گردشگری
دریاچههای استان کرمان علاوه بر منبعی برای تغذیه محیط زیست و اقتصاد پیرامون خود، فرصت بسیار بینظیری برای گردشگری استان فراهم آوردهاند تا گردشگران در کنار سایر جاذبههای استان از محیط کمنظیر دریاچهها نیز استفاده کنند.
لازم است مسئولان و فعالان گردشگری استان با معرفی و شناساندن این جاذبههای خدادادی، ضمن افزایش ظرفیتهای گردشگری استان کرمان، برای ایجاد زیرساختها و امکانات در اطراف دریاچهها اقدام کنند.