جامعه
کودکانی که مردانه کار می‌کنند
در چهارمحال و بختیاری 101 کودک کار شناسایی شده‌اند که از این تعداد ۷۸ کودک پسر و ۲۳ کودک، دختر هستند
کودک کار به کودکانی اطلاق می‌شود که به دور از هیاهوی کودکانه از سنین کودکی سخت کار می‌کنند و نمونه‌های آنها در برخی از خیابان‌ها و اماکن پرتردد شهرها و یا میادین اصلی شهر و پارک‌ها بسیاردیده می‌شوند که به دستفروشی مشغولند.
گروهی از این کودکان نیز بدون توجه به توان پایین جسمی، به پادویی مقابل مغازه‌ها و یا کارهای سخت دیگر مانند کشاورزی می‌پردازند. تاسفانه این روزها با وجود مشکلات اقتصادی فراوان و رسیدن فصل تابستان تعداد کودکان کار در خیابان‌های شهر رو به افزایش است.
کمک خرج خانواده
رضا، کودک کار ۱۲ ساله که نیمی از صورتش را یک ماسک بزرگ پوشانده می‌گوید: به دلیل بیماری تنفسی خود و همچنین وضع اقتصادی نامناسب خانواده مجبور به کار هستم.
وی می‌گوید: پدرم کارگر ساختمانی است و برای کمک به تأمین مخارج زندگی و همچنین تأمین داروهای خود مجبور به کار مقابل مغازه هستم.
رضا که در سر آرزوی مهندس شدن دارد، می‌گوید: امیدوارم بتوانم با کار کردن کمک خرج برای خانواده‌ام باشم و بتوانم از سال تحصیلی آینده با شرکت در کلاس‌های درس بزرگسالان به تحصیل ادامه دهم.
علی، کودک کار دیگری است که یک ترازوی کوچک دیجیتال را مقابل خود قرار داده، او از آرزوی‌های بزرگش می‌گوید که می‌خواهد با استفاده از این ترازوی کوچک به خانواده خود کمک کند و یک وزنه بزرگ را از دوش خانواده بردارد.
پدر علی ۴ سال پیش به دلیل اعتیاد فوت کرده و مادرش نیز برای تأمین مخارج زندگی مجبور به کار کردن در خانه مردم است.
به گفته او، خانواده ۳ نفره‌اش برای تأمین مخارج سنگین زندگی در خانه یک سالمند زندگی می‌کنند تا در قبال نگهداری از وی از پرداخت اجاره خانه معاف باشند و همچنین هزینه زندگی‌شان را تأمین کنند.
علی امیدوار است روزی بتواند برای مادر و تنها خواهرش یک سرپناه تأمین کند تا مادرش نیاز نداشته باشد که یک سالمند را تر و خشک کند.
تفاوت کودک کار با کودک خیابانی
تعدادی از کودکان کار هم که حتی اندک سرمایه‌ای برای تهیه گل، آدامس، ترازو یا فال را ندارند، با جست‌و‌جو در زباله‌ها و رفتن به درِ مغازه‌ها کارتن‌های خالی و ضایعات را جمع‌آوری می‌کنند که این امر یک تهدید برای سلامت آنهاست.
بیشتر کودکان کار به دلیل فقر اقتصادی و اعتیاد خانواده و یا وضع نامناسب اقتصاد خانواده و فقر فرهنگی به‌صورت فصلی یا دائم مشغول کار می‌شوند. کودکان کار، قشری ضعیف و آسیب‌پذیرند که ناچار به کار اجباری هستند و می‌توان با حمایت از آنها زندگی و آینده‌شان را تغییر داد. سرپرست بهزیستی چهارمحال و بختیاری با اشاره به این‌که «کودک کار» و «کودک خیابانی» با هم تفاوت دارند، می‌گوید: کودک خیابانی از خانواده بی‌بهره است و خیابان، محلی زندگی و کارش است، اما کودک کار پس از گذراندن چندین ساعت کار و فعالیت در طول روز، شب هنگام به خانه باز می‌گردد.
«معصومه محمدی» می‌افزاید: در چهارمحال و بختیاری 101 کودک کار شناسایی شده‌اند که از این تعداد، ۷۸ کودک پسر و ۲۳ کودک دختر هستند.
وی اظهار می‌کند: تنها ۸ درصد این کودکان بی‌سرپرست و یا بدسرپرست هستند و پس از شناسایی در مراکز نگهداری شبانه‌روزی و شبه خانواده و مراکز کودکان بی‌سرپرست نگهداری می‌شوند.
وی با تاکید بر این‌که شمار کودکان خیابانی در استان کمتر از انگشتان دست است، اضافه می‌کند: کودکان خیابانی، پس از شناسایی در مراکز نگهداری کودکان بی‌سرپرست پذیرش خواهند شد.
ساماندهی کودکان کار و خیابانی
سرپرست بهزیستی استان با تاکید بر تصویب آیین‌نامه «ساماندهی کودکان کار و خیابانی» مصوب هیئت وزیران در سال ۱۳۸۴ می‌افزاید: برای اجرای این آیین‌نامه و مقابله با کار کودکان، دستگاه‌های اجرایی از جمله بهزیستی، نیروی انتظامی، دادگستری، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بیمه تأمین اجتماعی و سلامت، دانشگاه علوم پزشکی، هلال احمر، آموزش و پرورش، رسانه‌ها مکلف به شناسایی و رسیدگی به این کودکان هستند.
وی از اجرا نشدن کامل این آیین‌نامه از سوی دستگاه‌های متولی انتقاد می‌کند و می‌گوید: کودکان آینده سازان مملکت هستند و باید برای مقابله با کار این کودکان و همچنین تأمین امکانات رفاهی، تفریحی، آموزشی و بهداشتی آنها بیشتر تلاش شود.
محمدی با اشاره به قانون منع کار کودکان زیر ۱۸ سال افزود: تعدادی از کودکان برای کمک به خانواده با آغاز فصل تابستان سر کار می‌روند که این امر نیز یک تهدید برای آنهاست.
وی گفت: برخی از کودکان کار با مشاهده این‌که می‌توانند باری از دوش خانواده بردارند و یا پول توجیبی خود را تأمین کنند در آینده از تحصیل دوری می‌کنند و به کار مشغول می‌شوند که این امر نیاز به فرهنگ‌سازی دارد.
به گفته وی، برخی از کودکان نیز به دلیل حضور در اجتماع زودتر از سنشان دچار آسیب‌های اجتماعی از جمله اعتیاد، مشکلات اخلاقی و یا برخی بیماری‌های واگیردار می‌شوند.
آموزش در مرکز کودک و خانواده
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی چهارمحال و بختیاری می‌گوید: تنها یک مرکز کودک و خانواده در شهرکرد فعال است که در این مرکز کودکان کار و خیابانی شناسایی و از طریق اورژانس اجتماعی بهزیستی و نیروی انتظامی از خدمات تخصصی مددکاری، روان‌شناسی و روان‌پزشکی بهره‌مند می‌شوند.
«جواد نجفی» می‌افزاید: کودکان کار و خیابانی شناسایی شده‌اند و والدین آنها در مراکز کودک و خانواده آموزش‌های لازم در زمینه آسیب‌های اجتماعی را فرا می‌گیرند.
وی اضافه می‌کند: در این مرکز، خانواده این کودکان نیز آموزش‌های لازم در زمینه آسیب‌های اجتماعی و آموزش‌های فنی و حرفه‌ای را به منظور ایجاد اشتغال پایدار فرا می‌گیرند.
نجفی با اشاره به این‌که تنها ۵ درصد این کودکان دوباره در خیابان‌ها مشغول کار می‌شوند، اظهار می‌کند: این کودکان در چهارراه‌ها و معابر مشغول به کار هستند و از آمار کودکان کاری که در کارگاه‌ها و دیگر محیط‌های کاری مشغول فعالیت هستند، آماری در دست نیست.
نجفی به همکاری دستگاه‌های مختلف به‌خصوص آموزش و پرورش و آموزش فنی و حرفه‌ای در زمینه ارائه آموزش به این کودکان تاکید می‌کند.
به گفته وی، سازمان بهزیستی، اورژانس اجتماعی بهزیستی، نیروی انتظامی و شهرداری با مشاهده کودکان کار به جمع‌آوری آنها پرداخته و پس از شناسایی خانواده و مشکلات آنها کودکان را به مرکز تحویل می‌دهند تا خدمات تکمیلی به آنها و خانواده‌هایشان ارائه شود.
در همینه زمینه :
