صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری در مسیر شکوفایی

صنایع دستی استان چهارمحال و بختیاری از جمله جاذبه های مهم فرهنگی این منطقه بوده و محصولات تولیدی تبلور روحیه هنری و اصالت فرهنگی مردم این دیار است.

به گزارش ایرنا، صنایع دستی استان چهارمحال و بختیاری به سه دسته صنایع شهری، روستایی و عشایری تقسیم می کنیم. متنوع ترین و بیش ترین صنایع دستی در این استان توسط عشایر بختیاری تهیه می شوند ولی مرغوب ترین آن ها توسط صنعت کاران شهری ساخته و عرضه می شوند.  مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری می‌گوید: صدور کارت شناسایی برای هنرمندان صنایع‌دستی این استان در سال گذشته ۱۷۰ درصد رشد داشته است. 

«مهرداد جوادی» تأکید می‌کند: این اداره کل در سال گذشته صدور کارت شناسایی صنایع‌دستی برای ۴۵۰ هنرمند را تعهد کرده بود، این در حالی است که در این سال برای یک‌هزار و ۳۴۱ هنرمند کارت شناسایی صنایع‌دستی صادر شد. وی تصریح می‌کند: تعهد اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری برای صدور پروانه تولید انفرادی در سال گذشته ۵۰۶ فقره بوده که این تعهد با ۱۵۰ درصد رشد برای ۷۶۲ نفر محقق شده است. جوادی ادامه می‌دهد: این اداره کل در سال گذشته تعهد ایجاد اشتغال برای ۷۹۰ نفر در بخش صنایع‌دستی را داشته که با تلاش‌های صورت گرفته در این مدت برای یک هزار و ۵۲ نفر برابر ۱۳۳ درصد اشتغال‌زایی شد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری اضافه می‌کند: تعهد این اداره کل برای برگزاری بازارچه موقت در سال گذشته ۲۱ مورد بود که با ۱۱۹ درصد تحقق، ۲۵ بازارچه صنایع دستی طی این سال برگزار شد. 

جوادی همچنین می‌گوید: تمامی تعهدات اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری برای ثبت 2 نشان جغرافیایی صنایع‌ دستی شامل چوغابافی منطقه بازفت و سنگ‌تراشی هفشجان، صدور ۳۴۰ مجوز مشاغل خانگی، 8 فقره پروانه تولید کارگاهی، ایجاد ۶۷۲ شغل در بخش خانگی، پرداخت ۴۲ میلیارد و ۷۷۰ میلیون ریال تسهیلات در حوزه مشاغل خانگی، پرداخت ۵۳ میلیارد و ۸۷ میلیون ریال تسهیلات در طرح اشتغال پایدار در مناطق روستایی و عشایری از محل منابع صندوق توسعه ملی، صدور ۳۳ اعلامیه تاسیس کارگاه، دریافت ۴۵ فقره گواهی کیفیت کارگاه و محصولات صنایع دستی، باززنده‌سازی یک رشته در حال فراموشی، تهیه و تدوین یک مورد استاندارد تولید محصولات صنایع‌دستی و معرفی ۲۶۴ هنرمند برای بیمه روستاییان و عشایر، امضای 5 تفاهم‌نامه بین دستگاهی، برگزاری همایش «شهرکرد، شهر ملی نمد»، تجلیل از ۲۳ پیشکسوت صنایع دستی، ۷ مورد مشارکت در جشنواره‌های آیینی استانی و کشوری، ۳ مورد شرکت در نمایشگاه‌های خارجی کشورهای تایلند، قطر و ترکیه، افتتاح یک کارگاه صنایع‌دستی در راستای اقتصاد مقاومتی و تشکیل یک کارگروه تخصصی با مشارکت بنیاد نخبگان استان در سال ۱۳۹۷ به طور کامل و ۱۰۰ درصدی تحقق یافت.


برگزاری دوره‌های آموزشی

جوادی اظهار می‌کند: در سال گذشته دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت برای یک‌هزار و ۳۵ نفر از فعالان صنایع‌دستی شهرستان‌های ۹گانه چهارمحال و بختیاری برگزار شد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری بیان می‌کند: سال گذشته دوره آموزشی مبانی و اصول تحقیقات بازار نیز به مدت ۲۴ ساعت در شهرستان شهرکرد و همچنین دوره آموزشی آشنایی با اصول تجاری‌سازی محصولات و خدمات به‌مدت ۱۶ ساعت در شهرستان‌های شهرکرد و بروجن برگزار شد.

وی یادآور می‌شود: اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری سال گذشته در بخش استانداردسازی آئین و ویژگی‌های محصولات صنایع‌دستی توانست استانداردسازی رشته گلیم را انجام دهد. همچنین طی این سال ۸۳ هنرمند صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری در نمایشگاه‌های کشوری استان‌های سیستان و بلوچستان، کردستان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، مرکزی، اردبیل، زنجان، خراسان شمالی، همدان، اصفهان، تهران، خراسان رضوی، گلستان، یزد، خراسان جنوبی، هرمزگان، بوشهر، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، مازندران و فارس شرکت کردند. 

جوادی اظهار می‌کند: سومین نمایشگاه منطقه‌ای صنایع‌ دستی و گردشگری با حضور استان‌های اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، مرکزی، لرستان، خوزستان، یزد، قم و فارس سال گذشته با همکاری بخش خصوصی در شهرکرد برگزار شد و ۱۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون ریال انواع صنایع‌دستی شامل خاتم، صنایع چوب، گلیم، جاجیم، نمد، مینا و کاشی به فروش رسید. در این مدت همچنین بیش از ۲۰ نمایشگاه صنایع‌دستی و هنرهای سنتی در نقاط مختلف چهارمحال و بختیاری برپا شد. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری در زمینه صادرات صنایع دستی استان می‌گوید: براساس گزارش سایت گمرک جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۹۷ صادرات نمد استان ۱۱۴ هزار و ۹۷۵ هزار دلار به کشورهای آمریکا، عراق، سوئد و افغانستان بوده است.

 وی بیان می‌کند: در این مدت کمیته‌ای متشکل از کارشناس صنایع دستی، فرمانده یگان حفاظت اداره کل، کارشناس تعزیرات حکومتی و بازرس سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری به منظور کنترل بازار محصولات صنایع‌دستی و جلوگیری از عرضه محصولات غیرصنایع دستی از فروشگاه‌ها و بازارچه‌های صنایع‌دستی استان بازدید داشته‌اند. 


   نمدمالی؛ میراث ناملموس استان

در سال‌های ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۶ حدود یک‌میلیون و ۲۵۰ هزار دلار محصولات نمدی از چهارمحال و بختیاری به خارج از کشور صادر شد که نشان می‌دهد این محصول می‌تواند یکی از مهم‌ترین کالاهای صادراتی استان باشد. هم اینک ۵۰۰ هنرمند نمدمال در ۱۵ کارگاه بزرگ تولیدی چهارمحال و بختیاری فعالیت دارند که از این تعداد ۴۰۰ نفر در شهرکرد و ۱۰۰ نفر در بروجن هستند. تاکنون ۲۵۰ فقره مجوز صنایع‌دستی برای این رشته صادر شده و ۴ شرکت فعال در تولید و صادرات نمد در چهارمحال و بختیاری فعالیت دارند. نمدمالی چهارمحال و بختیاری در خرداد ۱۳۹۰ جزو میراث ناملموس ملی به ثبت رسید. این محصول در صنایع گردشگری، خودروسازی، دفاع و ورزش قابلیت استفاده و کاربرد زیادی دارد. تولید محصولات نمدی چهارمحال و بختیاری به دو روش سنتی و نوین صورت می‌گیرد که امروزه در بخش تولید نمدهای نوین به علت نوآوری و کاربردهای مختلف افزون بر ۴۰ نوع محصول نمد تولید و روانه بازار مصرف می‌شود.


برنامه‌هایی برای ترویج صنایع دستی

معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری می‌گوید: برگزاری نمایشگاه تولیدات صنایع‌دستی در روستای پیربلوط، تخفیف ویژه فروش در بازارچه‌ها و فروشگاه‌های صنایع‌دستی مرتبط با این اداره کل، برگزاری نمایشگاه مشارکتی صنایع‌دستی درشهرستان بروجن، استفاده از شعار «صنایع دستی؛ اشتغال زا، هویت ساز، ارزآور» در تبلیغات محیطی رسانه‌ای و مکاتبات اداری و افتتاح بازارچه صنایع‌دستی شهرستان کوهرنگ از مهم‌ترین برنامه‌های این اداره کل بوده است.

وی بیان می‌کند: ثبت مالکیت معنوی کیسه‌بافی، آموزش ۱۶۰ نفر از شاغلان صنایع دستی، 2 مورد استاندارد‌سازی آموزشی رشته‌های صنایع دستی، یک مورد احیای رشته در حال فراموشی سفره‌بافی، یک مورد تهیه فیلم‌های ترویجی صنایع‌دستی رشته گلیم، یک مورد ثبت جغرافیایی رشته نمد با اعتبار ۶۵۰ میلیارد ریال اعتبار، از برنامه‌های حوزه توسعه و ترویج معاونت صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری است. «مهرداد رئیسی» یادآور می‌شود: ایجاد 2 بازارچه دائمی در شهرستان‌های شهرکرد و بروجن، ایجاد ۲۵ بازارچه فصلی در شهرستان‌های ۹‌گانه، حضور در ۱۵ نمایشگاه ملی و 2 نمایشگاه خارجی، برگزاری یک نمایشگاه ملی و طراحی، تولید و بسته‌بندی 4 محصول صنایع‌دستی جزو برنامه‌های حوزه بازرگانی معاونت صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان در سال جاری است. رئیسی عنوان می‌کند: صدور 2 هزار فقره کارت شناسایی، ۵۰۰ فقره پروانه تولید انفرادی، ۸ فقره جواز تاسیس کارگاه، 8 فقره پروانه تولید کارگاهی، ۳۰۰ فقره مجوز مشاغل خانگی، ارائه آموزش رشته‌های مزیت‌دار صنایع‌دستی به 2 هزار و ۴۹۰ نفر، ایجاد ۸۳۰ شغل براساس سند برنامه ششم توسعه صنایع‌دستی در 2 روستا، از برنامه‌های حوزه حمایت از تولید معاونت صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری در سال جاری است. وی اظهار می‌کند: هم اینک ۵۲ رشته صنایع‌دستی شهری، روستایی و عشایری در چهارمحال و بختیاری وجود دارد که بافته‌های داری مانند فرش، گلیم، قالی و همچنین چوخابافی، نمدمالی، گیوه‌دوزی، خورجین‌بافی، گلیم‌بافی، بافت سیاه‌چادر، جاجیم‌بافی، قفل‌سازی، خاتم و مشتقات آنها از مهم‌ترین صنایع‌دستی شهری، روستایی و عشایری این استان است.