تنور داغ رقابت برای خرید سهام خودرو سازان

بهزادرنجبر/روزنامه‌نگار

اگرچه هنوز نسبت به جدی بودن عزم دولت برای فروش سهام خودروسازان تردید فراوان وجود دارد اما تنور رقابت بر سر خرید بلوک‌های سهام ایران خودرو و سایپا داغ شده و 3گروه عمده یعنی کنسرسیومی‌از قطعه سازان‌، یک شرکت قطعه سازی و یک شرکت تولید کننده فولاد از مشتری‌های احتمالی سهام ایران خودرو تلقی می‌شوند.
به گزارش همشهری،4 خرداد امسال هیات عالی واگذاری مصوبه ای را به سازمان خصوصی سازی ابلاغ کرد که بر اساس آن قرار است سهم دولت در 18 شرکت به ارزش 52 هزار میلیارد تومان فروخته شود. 2 شرکت از این 18 شرکت ایران خودرو و سایپا هستند که همیشه جنجال‌های فراوانی برای فروش سهام آنها وجود داشته است. براساس این مصوبه ، دولت باید 14درصد از سهامش را در ایران خودرو و 17.5 درصد از سهامش را در سایپا بفروشد.
اکنون 2 هفته بعد از مصوبه هیات عالی و اگذاری تنور رقابت و لابی برای خرید سهام شرکت ایران خودرو داغ شده و پیگیری‌های همشهری نشان می‌دهد که 3 گروه عمده یعنی یک شرکت تولید کننده فولاد، کنسرسیومی‌از شرکت‌های قطعه‌ساز  و یک شرکت بزرگ قطعه‌ساز که همین حالا مالک بخشی از سهام شرکت‌های خودروساز است از مشتری‌های اصلی خرید سهام سایپا و ایران خودرو هستند. قبلا گمانه‌زنی‌هایی در مورد حضور سازمان صنایع دفاع در شرکت‌های خودرو‌ساز مطرح شده بود که مشخص نیست این موضوع تا چه حد زمینه اجرایی و قانونی دارد اما برخی شنیده‌ها حاکی از این است که شاید سازمان صنایع دفاع در یکی از کنسرسیوم‌هایی که برای خرید سهام خودرو سازان تشکیل می‌شود‌، مشارکت کند. بر اساس محاسبات همشهری نامزدهای خرید سهام خودروسازان باید 1500میلیارد تومان برای خرید بلوک سهام ایران خودرو و 1300 میلیارد تومان برای بلوک 17درصدی سایپا بپردازد.

تقاضای فولاد سازان
شایعه دیگری که این روزها مطرح شده ‎نگاه ویژه شرکت‌های تولید کننده فولاد به سهام خودروسازان است. فولادسازان در 7 سال گذشته با خرید سهام شرکت‌های تولید کننده سنگ آهن و تجمیع واحدهای تولیدکننده فولاد زیر یک چتر عملا فرایند ادغام را آغاز کرده اند، خودروسازان از مهم ترین مشتریان ورق‌های فولادی هستند و همین موضوع می‌تواند انگیزه‌ای برای فولادسازان برای تکمیل زنجیره تولید فولاد به شمار آید. پیش‌تر یک شرکت بزرگ خودروسازی کره‌ای تلاش کرده بود همزمان با حضور در ایران و ایجاد خط تولید سهام شرکت‌های فولادسازی ایرانی را هم تملک کند تا زنجیره کاملی از تولید خودرو را در ایران به وجود آورد. این طرح در همان زمان با مقاومت مدیران دولتی شکست خورد .حالا به شکلی معکوس فولادسازان قصد دارند این ایده را اجرایی کنند. هرچند این مورد در حد گمانه‌زنی مطرح شده، اما یک فعال صنعت فولاد در این زمینه به رسانه‌ها گفته است: بحث احتمال مشارکت برخی شرکت‌های فولادی در جریان عرضه سهام شرکت‌های خودروساز نه تکذیب و نه تایید می‌شود. این فعال صنعت فولاد تاکید کرده است:شاید اگر بحث تحریم‌ها پیش نمی‌آمد و صادرات محصولات معدنی و فولادی با چالش همراه نمی‌شد، تمایل به خرید سهام خودروسازی‌ها بسیار بیشتر می‌شد.

تشکیل کنسرسیوم قطعه سازان
گروه دیگر متقاضی خرید سهام ایران‌خودرو،کنسرسیومی‌از شرکت‌های قطعه ساز هستند که احتمالا در روز رقابت برای خرید سهام ایران خودرو وارد رقابت خواهند شد. احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان در این باره می‌گوید: اگر یک کنسرسیوم از قطعه‌سازان برای این کار تشکیل شود، بسیار مناسب خواهد بود. به هر حال چه‌کسی بهتر از قطعه‌سازان برای خرید سهام خودروسازان وجود دارد. او افزود: دربحث خرید سهام باقی‎مانده سازمان گسترش و نوسازی در خودروسازی‌ها، هم اهلیت خریدار اهمیت دارد و هم قیمتی که می‌خواهند بابت سهام پرداخت کنند.
نعمت بخش ادامه داد:به نظرمن هیچ منعی برای خرید سهام خودروسازان توسط قطعه‌سازان وجود ندارد.کسانی که در این صنعت مو سپید کرده‌اند، در صورت خرید سهام بهتر می‌توانند این صنعت را اداره کنند. دبیر انجمن خودروسازان در پاسخ به این پرسش که فروش سهام سایپا و ایران خودرو به قطعه‌سازان چه تاثیری بر صنعت خودرو خواهد گذاشت، گفت:این در تمام دنیا ثابت شده که دولت‌ها بنگاه‌دارهای خوبی نیستند. اگر کل خودروسازی خصوصی بود، دست این صنعت برای دور زدن تحریم‌ها بازتر بود.


   خریدار چقدر باید پول پرداخت کند؟

محاسبات نشان می‌دهد متقاضیان خرید سهام شرکت‌های خودرو ساز باید نزدیک به 3 هزار میلیارد تومان پول پرداخت کنند. به طور کلی مطابق قوانین‌، قیمت فروش بلوکی سهام شرکت‌ها می‌تواند تا 20 درصد بالاتر از تابلوی بورس باشد.درحال حاضر ارزش سهام شرکت ایران خودرو در بورس 8300 میلیارد تومان است بنابر این ارزیابی می‌شود متقاضی خرید سهام ایران خودرو باید دست کم 1500 میلیارد تومان بابت بلوک 14درصدی ایران خودرو پرداخت کند و با توجه به اینکه مطابق قوانین خصوصی‌سازی این مقدار سهام به صورت 30 درصد نقد و بقیه به صورت اقساط پرداخت می‌شود متقاضی خرید ایران خودرو باید 450 میلیارد تومان از این میزان را نقدا پرداخت کند. ارزش سهام شرکت سایپا هم در حال حاضر در بورس 6500 میلیارد تومان است یعنی متقاضی احتمالی باید 1360 میلیارد تومان(20 درصد بالاتر از نرخ تابلوی بورس) پرداخت کند و ازاین مقدار باید 400 میلیارد تومان را به صورت نقد به حساب دولت واریز کند.