زنگ خطر گسترش مصرف مشروبات الکلی

وهاب اصل رحیمی | مدیر گروه سلامت روان، اجتماعی و پیشگیری از اعتیاد مرکز بهداشت آذربایجان شرقی:


گسترش مصرف مشروبات الکلی به‌ویژه از نوع دست‌ساز و تقلبی و خسارات جانی و مالی آن بر جامعه پدیده شومی است که کارشناسان معتقدند مقابله با آن در گرو آسیب‌شناسی، سیاست‌گذاری‌های واقع‌بینانه و اصولی و فرهنگ‌سازی و پرهیز از هر گونه پنهان‌کاری است. 

هر گونه خرید و فروش و مصرف مشروبات الکلی بر مبنای آموزه‌های شرع مقدس و قوانین موضوعه کشورمان حرام و ممنوع است، اما در سال‌های اخیر اخبار متعددی از مرگ و میر و معلولیت ناشی از مصرف مشروبات الکلی تقلبی و دست‌ساز در رسانه‌ها منتشر شده و افکار عمومی را پریشان کرده است. همین چند وقت پیش بود که مسمومیت بیش از 100 نفر بر اثر مشروبات الکلی دست‌ساز و تقلبی در یکی از شهرستان‌های آذربایجان شرقی خبرساز شد و مجموعه نظام درمانی استان را به مدت چندین روز درگیر خود کرد. 

شیوع وابستگی به مصرف مشروبات الکلی در جمعیت عمومی بالای 15 سال جهان حدود 3 /2 درصد است. همچنین الکل عامل مرگ و میر 3 میلیون و 300 هزار نفر در جهان است و در 5 کشور جهان، بیش از 30 درصد مرگ و میرها ناشی از اختلالات مصرف الکل بوده است‌. زیان ناشی از مصرف الکل شامل یک بیماری خاص نیست، بلکه مجموعه‌ای از مشکلات اجتماعی، پزشکی و سلامت، اقتصادی و سوانح و انواع خشونت‌ها را نیز در بر می‌گیرد.

بر اساس شیوع‌شناسی در سال 92، شایع‌ترین سن مصرف الکل در کشور در بازه‌ سنی 18 تا 30 سال بوده و شیوع مصرف مستمر الکل در سال گذشته 830 نفر در هر 100 هزار نفر جمعیت گزارش شده است. هر سال افراد زیادی جان خود را بر اثر مصرف مشروبات الکلی تقلبی و دست‌ساز از دست می‌دهند. 

در پایان سال 97 و در تنها طی یک ماه 141 نفر در شهرستان اهر با متانول مسموم شدند. از این تعداد 65 نفر دیالیز شدند، 4 نفر در کما به سر بردند، 2 نفر فوت کردند و 2 نفر نیز بر اثر مصرف الکل نابینا شدند. بر اساس آمار نوروز 98 هم 330 نفر به دلیل مصرف مشروبات الکلی تقلبی به مراکز سلامت استان مراجعه کردند که از این تعداد 151 نفر دیالیز و 8 نفر دچار عوارض بینایی شدند و 13 نفر فوت کردند. 
به همین دلیل است که می‌توان تاکید کرد زنگ خطر مصرف مشروبات الکلی در آذربایجان شرقی به صدا درآمده است و باید سند پیشگیری مسیر صحیح برای مقابله با این مشکل را ترسیم کرد تا با عمل به آن بتوان نتایج مطلوبی به دست آورد‌. 

افزایش تعامل، همکاری بین‌بخشی، تدوین برنامه‌ راهبردی، بومی‌سازی فعالیت‌ها و تدوین سند پیشگیری از مصرف مشروبات الکلی در استان باید مورد توجه جدی و عملی قرار گیرد. کمیته پیشگیری و مبارزه با مصرف مشروبات الکلی هم باید بستر‌سازی لازم را ایجاد کند، چراکه این کمیته متولی اصلی حوزه‌ پیشگیری و کاهش آسیب‌ها و بازتوانی مصرف الکل است. 

مبارزه با قاچاق، تولید، نگهداری، توزیع، خرید و فروش، مصرف الکل و همچنین درمان اعتیاد به مصرف الکل و اقدام به مداخلات موثر آموزشی، فرهنگی و تبلیغی در آیین‌نامه سند ملی جزء وظایف ذاتی این کمیته بیان شده است و باید برای تحقق عملی این ماموریت خطیر باید گام‌های موثرتری برداریم.