صید صنعتی بلای جان صیادان شد

سیدامیرحسین عظیمی | خبرنگار:


گاه‌گاهی خبر توقیف چند ترال‌‎ را در عمان می‌شنویم. این دست خبرها جدید نیستند و حتی گاهی جنجالی هم می‌شوند؛ جنجال بر سر کشتی‌هایی که صید صنعتی دارند؛ ترال‌هایی که خواب و خوراک را از چشم صیادان محلی ربوده و خون کارشناسان و فعالان محیط زیست را به‌جوش آورده است. 
صید ترال با کشتی‌هایی که به اصطلاح ترالر نامیده می‌شود به صیدی اطلاق می‌شود که در آن تور بزرگی به‌شکل قیفِ برعکس در انتهای کشتی بسته و کشیده می‌شود و هرچه در مسیر هست را جارو می‌کند. این روش صید سال‌هاست نقطه اختلاف و جنجال است. برخی کشورهای صنعتی از ترس فعالان محیط زیست و صیادان سنتی‌ خود این روش صید را ممنوع کرده‌اند، در ایران اما از 3 دهه قبل این روش صید هنوز مرسوم است و همچنان با وجود اعتراضات فراگیر صیادان و فعالان ادامه دارد. 


زیر پا گذاشتن محدودیت‌های صید 

نماینده مردم چابهار و کنارک در مجلس در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: اوایل دهه 70 که برای اولین بار در قامت نماینده مردم چابهار و کنارک به مجلس راه ‌یافتم حداقل 67 ترالر در آب‌های فقط عمان مشغول صید بودند؛ البته از خلیج فارس اطلاعی ندارم.

کشتی‌های ترال که با هدف برداشت حداکثری ماهیان غیرمأکول صنعتی همچون فانوس‌ماهیان و یال‌اسبی که به دلیل ممنوعیت شرعی مورد استفاده مسلمانان نیست، در عمق 200 متری و 10 مایل دورتر از ساحل موظف به صید بودند. اما آن‌ها مرتب قوانین و محدودیت‌های صید را زیر پا می‌گذاشتند، حریص می‌شدند و به آب‌های ساحلی تا 2 یا 3 مایلی محل ارتزاق صیادان محلی می‌آمدند. 

 «عبدالغفور ایران‌نژاد» می‌افزاید: هدف این کشتی‌ها صرفاً برداشت ماهی‌های غیرمأکول در عمق 200 متری بود و نباید به ساحل و ماهی‌های مأکول و خوارکی صنعتی و تجاری تجاوز می‌کردند، ولی این کار را انجام می‌دادند. وی می‌گوید: به‌مرور با شکایت صیادان و کمک شیلات ترالرها توقیف شدند و کم‌کم از دور کنار رفتند. از 67 ترال سال‌های قبل، حالا حدود 16 الی 17 فروند ترال مانده که این‌ها هم به مراتب قرار است از دور خارج شوند. 


مرتب با ترالرها درگیر می‌شویم

محدودیت‌های برای ترالرها مشخص است، اما هیچ وقت رعایت نمی‌شود؛ یک صیاد محلی در اسکله کنارک می‌گوید: هیچ یک از کشتی‌های ترال در دریای عمان با تور میانی صید نمی‌کنند و مرتب هم به خط ساحل تجاوز می‌کنند و ماهیان صیادان محلی را جارو می‌کنند. 

 «یحیی بستام» که به همراه سایر دوستانش در هفته‌های گذشته با اطلاع به دریابانی از تخلفات کشتی‌های ترال موجب توقیف 2 فروند از آن‌ها شد به همشهری می‌گوید: 2 کشتی مذکور که در روزهای پیش توقیف شدند تا خط ساحل آمده بودند و با تور کف‌روب در حال جارو کردن هرچه بود و نبود در دریا بودند. به همراه سایر دوستانم سعی کردیم مانعشان شویم، اما آن‌ها در ابتدا به دریابانی اطلاع دادند که صیادان محلی مزاحم ما شده‌اند؛ سپس دریابانی آمد و در نهایت با هزار مشقت، دریابانی آن‌ها را توقیف کرد. 

این صیاد می‌گوید: هنوز هم کشتی‌های ترال هستند. معمولاً از اردیبهشت‌ماه می‌آیند و برخی تا مردادماه می‌مانند و برخی دیگر هم تا آذرماه ماندگارند. ما صیادان محلی دیگر نمی‌توانیم سکوت کنیم. به همه دوستان صیادمان در خط ساحل مکران اطلاع دادیم به محض آن‌که آن‌ها را دیدند اطلاع دهند تا مانع صیدشان شویم. فعلاً با توقیف این 2 فروند ترسیده‌اند و بازنگشته‌اند، اما حتماً به همین زودی‌ها پیدایشان می‌شود. 

وی تاکید می‌کند: بارها شده وقتی می‌رویم به نوع صیدشان اعتراض می‌کنیم به ما پیشنهاد رشوه می‌دهند که قضیه را جدی نگیریم. ولی ما می‌گوییم این‌جا دریای ماست. مثل این می‌ماند که شما بیایید از ما دزدی کنید و بعد بگویید نصف پول دزدی را به تو برمی‌گردانیم! 


یکی از صیادان محلی اسکله ماهیگیری هفت‌تیر 

بندر چابهار می‌گوید: مدتی پیش ترالری را دیدم که تا آب‌‌های 5 مایل ساحل آمده بود. زمانی که به خدمه کشتی که ایرانی و اهل بوشهر بودند اعتراض کردیم، با ما درگیر شدند و اشیایی را از کشتی به سمت ما پرت کردند که نزدیک بود سر یکی از ماهیگیران قایق ما بشکند. 
«محمدحنیف بلوچ‌شهرکی» تاکید می‌کند: این‌که می‌گویند تور ترالرها تور میانی است، درست نیست. من با چشم خودم دیدم با تورهای کف صید می‌کردند. همگی هم از بندر بوشهر به این‌جا می‌آیند. 


ترالرها مجوز دارند 

 در حالی که صیادان تاکید می‌کنند ترالرها هیچ یک از محدودیت‌های صید را رعایت نمی‌کنند و به خط ساحل می‌آیند و هرچه هست و نیست را جارو می‌کنند، شیلات تاکید می‌کند تمامی ترالرهای عمان مجوز دارند، محدودیت‌های صید را رعایت می‌کنند و برای افزایش بهره‌وری از ماهیانی که مورد استفاده صیادان محلی نیستند و مرتب توسط کشورهای دیگر صید می‌شوند، حضور دارند.  دیر کل شیلات سیستان و بلوچستان می‌گوید: تمام کشتی‌های ترال فعلی با تور میانی و در عمق 200 متر و فاصله 10 مایل از ساحل مشغول فعالیت هستند و موضوعاتی را که صیادان می‌گویند درست نیست. 

«هدایت‌الله میرمرادزهی» به همشهری می‌افزاید: کشتی‌های صید ترال مجوز برداشت از عمق 200 متر و فاصله 10 مایل به بالا را دارند و تورهایشان هم میانی است. 2 ترالری هم که هفته‌های پیش توقیف شدند تمام مجوزها را داشتند و در حال پیگیری برای رفع توقیفی آن‌ها هستیم. 

وی تاکید می‌کند: کشتی‌های صید صنعتی ترال برای برداشت ماهی‌های غیرمأکول مانند فانوس‌ماهیان و یال‌اسبی می‌آیند که اگر این‌ماهی‌ها به روش صنعتی برداشت نشوند، مورد استفاده دیگر کشورها قرار می‌گیرند و ایران از برداشت صنعتی آن‌ها عقب می‌ماند. 
مدیر کل شیلات سیستان و بلوچستان می‌گوید: منکر این نیستیم که کشتی‌های ترال تخلف هم می‌کنند و گاهی به آب‌های ساحلی می‌آیند، اما هر وقت آمدند، با شکایت صیادان، دریابانی و یگان حفاظت شیلات با آن‌ها برخورد شده است.


شرایط صید ترال‌ها

 «عبدالغفور ایران‌نژاد»، نماینده مردم چابهار و کنارک در مجلس، می‌گوید: ترالرهای فعلی موظف هستند با تور میانی و نه کف، آن هم در عمق 200 متری از خط 10 مایل به بعد به صید بپردازند و صید هدفشان هم به طور مشخص صید فانوس‌ماهیان و گاهی دیگر ماهیان غیرمأکولی است که به‌دلیل ممنوعیت شرعی مورد استفاده نیستند و بیشتر در صنایع پودرسازی و خوراک دام و طیور استفاده و به کشورهای جنوب شرق آسیا و چین صادر می‌شوند.