آتش اس -400 روسی در رابطه آمریکا وترکیه
در روزگاری که فروپاشی نظم سیاسی سنتی در جهان به امری متعارف و قابل پیشبینی تبدیل شده، شنیدن اخبار بحرانهای بیپایان میان واشنگتن و آنکارا اتفاق چندان عجیبی بهنظر نمیرسد. 2کشوری که یکی از مهمترین ائتلافهای سیاسی-نظامی مقابل بلوک شرق را تشکیل داده بودند، حالا در پروندهها و موضوعات متعددی در مقابل یکدیگر قرار گرفتهاند؛ از بحران سوریه و مسئله کردها گرفته تا ماجرای خرید موشکهای اس-400 و شاید از همه مهمتر، چرخش سیاستهای فرهنگی دولت ترکیه.
در آخرین تحول مرتبط با این 2کشور، شرکت صنایع تسلیحاتی روستک سرانجام اعلام کرد ساخت موشکهای اس-400 ویژه ترکیه به پایان رسیده و این سامانه پدافندی نهایتا ظرف 2ماه آینده در اختیار ارتش این کشور قرار خواهد گرفت. سرگئی چیمیزوف همچنین گفته بعد از ورود سامانهاس-400 به ترکیه، فرایند آموزش نیروهای ارتش این کشور توسط تکنیسینهای روسی آغاز میشود. این در حالی است که دولت آمریکا بارها نسبت به تبعات ورود این سامانه موشکی به خاک ترکیه هشدار داده است.
تحریم ترکیه؟!
به فاصله دقایقی بعد از انتشار مصاحبه مدیر شرکت روستک در پایگاه اینترنتی اینترفکس روسیه، پاتریک شاناهان، سرپرست وزارت دفاع آمریکا در پیامی به همتای ترکیه خود اعلام کرد نهایی شدن قرارداداس-400 به معنای حذف ترکیه از پروژه جنگندهاف-35 است. وی در عین حال تأکید کرد همچنان بر ضرورت گفتوگو با ترکیه بهمنظور حل این بحران آگاه است و برای مذاکره بر سر فروش سامانه موشکی پاتریوت به این کشور آمادگی دارد. سرپرست وزارت دفاع روز گذشته در مصاحبه با شبکه CNN نیز اعلام کرد در میان هر دو حزب دمکرات و جمهوریخواه کنگره بر سر تحریم ترکیه درصورت ورود سامانهاس-400 به این کشور اجماع وجود دارد.
از سوی دیگر برخی منابع رسانهای آمریکا مدعی شدند روند آموزش خلبانهای ترکیه برای جنگندههای اف-35 متوقف شده است. روزنامه واشنگتنپست در این زمینه نوشت: پیش از آنکه سامانهاس-400 وارد خاک ترکیه شود آمریکا نخستین اقدام هشدارآمیز و تنبیهی را با تعلیق مشارکت خلبانان ترکی در آموزشهای اف-35 آغاز کرده است؛ اقدامی که نشان میدهد از دید واشنگتن، تصمیم آنکارا برای خریداس-400 جدی است.
پیش از این برخی منابع رسانهای ازجمله رویترز مدعی حل بحران اس-400 میان ترکیه و آمریکا از طریق مذاکره مستقیم روسای جمهور 2کشور شده بودند. براساس گزارش رویترز، ترامپ در مکالمه تلفنی با اردوغان وعده داده در صورت صرفنظر قطعی آنکارا از خرید اس-400، حجم مبادلات مالی میان 2کشور را از 25میلیارد دلار در سال به 70میلیارد دلار خواهد رساند. این خبر اما به فاصله چند روز در جریان مصاحبه رجب طیب اردوغان با یک شبکه تلویزیونی در ترکیه تکذیب شد. او گفت: هیچ تغییری در موضع ترکیه برای خریداس-400 ایجاد نشده و براساس مذاکرات صورتگرفته با روسیه برای خرید این سامانه مصمم هستیم. وی همچنین در پاسخ به سؤالی درباره پیشنهاد آمریکا برای خرید سامانه موشکی پاترویت گفت: برنامهای در این زمینه نداریم، چراکه پیشنهاد آمریکا اصلا رقابتی نبوده است.
چرا آمریکا از ورود اس-400 به ترکیه نگران است؟
حساسیت شدید آمریکا نسبت به ورود سامانه موشکیاس-400 به ترکیه یا سایر پایگاههای این کشور در خاورمیانه تا حد زیادی توجه رسانهها را به خود جلب کرده است. شبکه الجزیره در اینباره مینویسد: نگرانی آمریکا از ورود اس-400 به داخل ترکیه، علاوه بر نقش منفیای که این تحول بر عضویت ترکیه در پیمان نظامی ناتو خواهد داشت به خطر افشای اسرار نظامی-تکنولوژیک جنگنده اف-35 و سایر تجهیزات نظامی پیشرفته آمریکا در خاک ترکیه برمیگردد. از دید آمریکا، عملیاتی شدن سامانهاس-400 امکان دسترسی به اطلاعات نظامی اف-35 را در اختیار روسها قرار میدهد، حتی اگر ترکیه 2سامانه دفاعی ناتو و روسیه را با یکدیگر بهکار نگیرد.