سود ناچیز زرشک کاران از فروش زودهنگام

نا‌آگاهی زرشک‌کاران خراسان جنوبی و جای خالی حمایت‌ها، دست واسطه‌ها را به مزارع زرشک خراسان جنوبی باز کرده است. آنها از حاصل دسترنج کشاورزان سود فراوانی می‌برند در حالی که چیز زیادی نصیب خود کشاورزان نمی‌شود. به گزارش تسنیم، استان خراسان جنوبی با توجه به شرایط آب‌و‌هوایی مناسب برای رشد زرشک، رتبه‌های نخست تولید این محصول را به خود اختصاص داده است. 

سالانه بهره‌برداران زیادی به‌ویژه در روستاها از این محصول ارتزاق می‌کنند و زرشکی مطلوب را برای صادرات به آن سوی مرزها تولید می‌کنند و اما چیزی که در این بین بازار خرید فروش زرشک را متلاطم‌ می‌کند، دست‌درازی دلالان به مزارع زرشک بوده که عواقب سوء آن تنها گریبانگیر کشاورزان می‌شود، چراکه عده‌ای از دلالان با دسترنج کشاورزان زحمتکش به تجارت می‌پردازند بی‌آن‌که این قشر را در سود حاصل دخیل کنند. 


بازار واسطه‌گری گرم است

متاسفانه مشکلاتی اعم از عدم حمایت مسئولان در خرید مناسب زرشک، نبود بارگاه زرشک در بسیاری از روستاها و ناآگاهی برخی زرشک‌کاران از اوضاع بازار باعث شده تا بازار دلال‌بازی‌ها گرم‌تر باشد. 

دلالانی که با طمع سود بیشتر، زرشک را با شاخه پیش‌خرید می‌کنند و کشاورزانی هم خواسته یا ناخواسته فریب قیمت‌های ارائه شده از سوی دلال را خورده و دسترنجشان را بر باد می‌دهند. اگر کشاورز بداند مسئول، ارگان یا نهادی در خرید زرشک با قیمت مناسب حمایتش می‌کنند، باز هم پای دلال را به مزارعش باز می‌کند؟ اگر حمایت متولیان برای کشاورزان تنها کود یا آموزش‌هایی کوتاه‌مدت نباشد، آینده‌ای روشن پیش روی این قشر و اقتصاد استان خواهد بود. 


تولید بیش از 14 هزار تن زرشک 

رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان زعفران و زرشک خراسان جنوبی اظهار کرد: از این‌که درآمد حاصل از افزایش زرشک به جیب کشاورز برود، خوشحال می‌شویم. اما این‌که واسطه‌ها بیایند و این محصول کشاورز را ابتدای فصل از آنان به قیمت بسیار ناچیز خریداری و در انبارهای خود نگهداری کنند و پول کشاورزان را یک سال بعد بدهند و سودی که از این آشفته‌بازار به دست می‌آید نیز به جیب آنان برود بسیار ناراحت می‌شویم. 

«علی حسینی» افزود: در خراسان جنوبی حدود 14 تا 15 هزار تن زرشک تولید می‌شود که عمده آنان در روستاها، به‌ویژه روستاهای محرومی تولید می‌شود که با حداقل امکانات زندگی می‌کنند. عده‌ای از این دلالان که متاسفانه خودشان هم از روستاهای استان هستند با هجوم به مزارع باغداران و زرشک‌کاران، با استفاده از ضعف و ناتوانی کشاورزان در برداشت و خشکاندن زرشک، محصول حاصل یک سال زحمت آنها را با قیمت ناچیزی روی درخت خریداری و اقدام به دپوی آن می‌کنند. 


راه‌اندازی تعاونی زرشک‌کاران در استان

رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان زعفران و زرشک خراسان جنوبی گفت: کسی منکر نتیجه مثبت این عمل نیست اما دلالان پول ناچیز فروش محصولات را چندین ماه بعد به کشاورز می‌دهند و کلی هم منت بر سر آنان می‌گذارند و سودهای نجومی بدون سرمایه‌گذاری قابل توجهی کسب می‌کنند، دیناری هم مالیات نمی‌پردازند و به برکت همین درآمدهای باد آورده در شهرها سرمایه‌گذاری می‌کنند، در حالی که کشاورز زحمتکش و ناتوان هنوز به پولش نرسیده و این در نهایت بی‌انصافی است. 

حسینی با بیان این‌که این آشفتگی‌ها باید از یک جایی خاتمه پیدا کند، افزود: جهاد کشاورزی باید حمایت کند چون تعاونی زرشک‌کاران در خراسان جنوبی به وجود آمده است. 
وی بیان کرد: یکی از فلسفه‌ها و ماموریت‌های تعاونی‌ها باید این باشد که سرمایه‌های خرد را جمع‌آوری و امکانات لازم برای دپو کردن محصول را فراهم کنند و برای کشاورزانی که امکانات لازم را ندارند، امکانات جمعی را فراهم کنند تا ناچار نشوند محصول خود را به قیمت‌های ناچیز به دلالان بفروشند. 

رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان زعفران و زرشک خراسان جنوبی یادآور شد: فلسفه تعاونی‌ها همین موارد است اما متاسفانه تعاونی‌ها در حال حاضر به غیر از دادن چندین سبد، کود و سم به کشاورزان کار دیگری انجام نمی‌دهند. 


ضرورت ایجاد تعاونی‌های توانمند 

حسینی با اشاره به این‌که تعاونی‌ها باید یک کار زیربنایی و زیرساخت درست انجام دهند و به داد کشاورزان برسند، گفت: باید خرده‌مالکان را بین خودشان جمع و آنان را سهامدار کنند و به دنبال منافع شخصی نباشند. عده‌ای را جمع و تعاونی‌هایی توانمند و چابک ایجاد کنند که محصول خرده‌مالکی این کشاورزان را به‌موقع برایشان در بارگاه‌ها خشک و نگهداری کنند و هزینه آن را هم از خود محصول بردارند و سپس محصول را بفروشند و سود بیشتر آن را نصیب کشاورز کنند. 

وی با اشاره به این‌که باید تعاونی‌ها و دولت دست کشاورزان واقعی را بگیرد، اظهار کرد: آنان از فروش زرشک چیزی عایدشان نمی‌شود و سود اصلی به جیب دلالان می‌رود. رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان زعفران و زرشک خراسان جنوبی بیان کرد: تا زمانی که اطلاع‌رسانی درستی صورت نگیرد، تعاونی‌ها به وجود نیایند، چابک‌سازی نشوند و امکانات را فراهم نکنند و کشاورزان را زیر بال خود نگیرند اوضاع همین‌گونه است. 


تعاونی‌ها کشاورزان را حمایت کنند

حسینی با بیان این‌که تعاونی‌ها باید به سراغ کشاورزان واقعی که در روستاها هستند و تنها درآمد آنان کشاورزی است بروند و آنان را حمایت کنند، افزود: تشکل‌های مردمی، قدرتمند و تشکل‌هایی که اهدافشان را بر اساس حمایت از کشاورزان کف روستا بگذارند ایجاد شوند چون کشاورزانی که در شهر زندگی می‌کنند قیمت زرشک برایشان مهم نیست. 

وی با اشاره به این‌که گرانی زرشک سبب می‌شود که زرشک از مصرف خانوار حذف شود و این گرانی‌ها به ضرر ما است، گفت: باید در این زمینه نظارت‌ و راهکارهایی ارائه شود و ساماندهی صورت گیرد. 


قیمت‌های افسارگسیخته 

رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان زعفران و زرشک خراسان جنوبی با بیان این‌که بخشی از دود این گرانی‌ها به چشم کشاورزان می‌رود، افزود: قیمت‌های نجومی و قیمت‌های افسارگسیخته باید مهار شود چون به ضرر جامعه کشاورزی است. 
حسینی با اشاره به این‌که کشاورزان نیز باید به هوش باشند و عاقلانه رفتار کنند، اظهار کرد: شرایط فعلی به ضرر کشاورزان تمام می‌شود، در این زمینه باید تا حدودی قیمت‌ها عادلانه پیش برود و سپس مهار شود. 

وی از کشاورزان خواست که خود دست‌به‌کار شوند و اوضاع را رصد کنند و منطقی رفتار کنند و گفت: کشاورزان تعاونی‌هایی تشکیل دهند و حافظ منافع خود باشند و خود کالای خود را بفروشند و تلاش کنند تا این ارزش افزوده به جیب خودشان برود و کاری کنند زرشک از سبد مصرفی خانوار حذف نشود. 


پیش‌بینی افزایش تولید زرشک 

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با اشاره به ورود دلالان در بحث زرشک اظهار کرد: از ماه گذشته بر اساس تصمیم‌گیری در تهران قرار بر این شد که تشکل‌ها را در این زمینه درگیر کنیم تا کشاورزان تسهیلات کم‌بهره را دریافت کنند. 
«مهدی عصمتی‌پور» افزود: در حال حاضر به دلیل این‌که قیمت نهایی زرشک مشخص نیست، حبابی در قیمت زرشک صورت گرفته است که خیلی بالا رفته است و نمی‌توانیم تصمیم‌گیری کنیم. 

وی با اشاره به این‌که امسال میزان برداشت زرشک نسبت به سال گذشته بسیار خوب است، گفت: در فصل برداشت زرشک، برای جلوگیری از سوءاستفاده دلالان، شرکت تعاونی‌ها را درگیر خواهیم کرد تا در صورت این‌که دلالان زرشک را با قیمت بسیار پایین از کشاورزان خریداری می‌کنند شرکت تعاونی‌ها با یک قیمت کارشناسی شده زرشک را خریداری کنند تا کشاورز ضرر نکند. 


کشاورزان محصولات خود را به دلالان نفروشند

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با گلایه از این‌که متاسفانه دلالان با دلال‌بازی قیمت زرشک را به اوج رسانده بیان کرد: در زمان برداشت زرشک، ورود پیدا خواهیم کرد تا قیمت‌ها افت نکند. 

وی افزود: زرشک محصولی است که در یک مقطعی برداشت آن آغاز می‌شود که با برداشت گل زعفران مصادف می‌شود و به همین دلیل کشاورز به دلیل بارندگی، کمبود نیروی کارگری و تازه‌فروشی محصول خود را به دلال می‌فروشد. 


سوءاستفاده از وضعیت بازار

یکی از تولیدکنندگان زرشک در خراسان جنوبی اظهار کرد: شخصا محصول زرشکی را که تولید کرده برداشت می‌کنم و آن را به دلالان نمی‌فروشم زیرا خود جایگاه نگهداری آن را دارم. «حسین براتی» افزود: کشاورزانی که از نظر مالی مشکل داشته یا جایگاهی برای نگهداری زرشک ندارند مجبور می‌شوند محصول خود را همان ابتدا در سردرخت به دلالان بفروشند.

 وی بیان کرد: با تورمی که در حال حاضر وجود دارد همه کشاورزان زرشک کافی ندارند و بیشتر خرده‌مالک بوده و به فکر درآمدی برای رفع نیازمندی‌های زندگی خودشان هستند. این تولیدکننده زرشک در استان تصریح کرد: سود اصلی را دلالان می‌برند و محصول را از کشاورزان با قیمت پایین خریداری کرده و سپس دو یا سه برابر قیمت خریداری شده می‌‌فروشند. براتی یادآور شد: اگر تعزیرات قرار است برای قیمت زرشک ورود پیدا کند باید برای همه محصولات اعم از خرما، پسته و غیره ورود پیدا کرده و نوسان قیمت را مدیریت کند. وی با بیان این‌که استاندار پشتیبان کشاورزان است و اعلام کرده که زرشک با نرخ واقعی خود به فروش خواهد رسید، خاطرنشان کرد: با تورم موجود اگر قرار است زرشک با قیمت واقعی خود به فروش برسد باید کیلویی 100 هزار تومان باشد. 


حمایت مسئولان از کشاورزان

«عبداللطیف آبدار» یکی دیگر از زرشک‌کاران خراسان جنوبی نیز اظهار کرد: محصول زرشک خود را به دلالان می‌فروشم چون نگهداری و فروش زرشک نیروی انسانی، وسیله، بازاریابی و محل فروش می‌خواهد که از عهده کشاورز خارج است. 

وی با بیان این‌که قیمت در زمین مشخص است و هم خریدار اصلی، هم دلال و هم کارخانه زرشک را به یک قیمت از ما خریداری می‌کنند، گفت: با فروش زرشک در سردرخت، طبعا به قیمتی که در آخر توسط دلال به فروش می‌رسد نمی‌رسیم اما اگر دلال نباشد زرشک روی دست کشاورزان می‌ماند چون هیچ‌کس نمی‌تواند فروشنده آخر باشد. 


تسهیلات کم‌بهره برای کشاورزان

«قاسم پیر کرشک» یکی دیگر از کشاورزان زرشک‌کار استان گفت: زرشک خود را در ابتدای برداشت به دلالان نمی‌فروشم چون خود جایگاهی برای نگهداری و خشک کردن زرشک دارم و هر زمان که اوضاع بازار خوب بود محصول را می‌فروشم. 
وی خاطرنشان کرد: علت این‌که برخی از کشاورزان محصولات زرشک خود را همان ابتدای برداشت بر سردرخت می‌فروشند این است که حمایت نمی‌شوند و توانایی ساخت انبار را ندارند، بنابراین برای دادن قرض و فراهم کردن مایحتاج خود مجبورند محصول خود را به دلالان بدهند. 

پیر کرشک یادآور شد: در این میان دلالان از فرصت استفاده می‌کنند و محصول را با قیمت پایین از کشاورزان خریداری می‌کنند و سپس با سود بسیار زیاد در بازار می‌فروشند. وی افزود: مسئولان امر باید کشاورزان را حمایت کند و تسهیلات کم‌بهره در اختیار آنان قرار دهند تا بتوانند محصول خود را نگهداری کند.

 این کشاورز با اشاره به این‌که باید جایگاهی در اختیار کشاورزان قرار گیرد تا محصولشان را جمع‌آوری و خشک کنند، خاطرنشان کرد: مسئولان امر به‌خصوص جهاد کشاورزی باید همت کرده و اجازه ندهند کشاورزی ضعیف بماند و باید او را حمایت کنند تا بتواند محصولاتش را به قیمت خوب به فروش برساند. پیر کرشک تصریح کرد: جهاد کشاورزی باید تعاونی تشکیل دهد و زرشک را از کشاورزان خریداری و راه و چاره‌ای برای صادرات زرشک در نظر بگیرد. از صحبت‌های زرشک‌کاران و شرایط کنونی بازار زرشک می‌توان به این نتیجه رسید که اگر حمایت متولیان برای کشاورزان تنها کود یا آموزش‌هایی کوتاه‌مدت نباشد آینده‌ای روشن پیش روی این قشر و اقتصاد استان خواهد بود.