مگسها
ماریانو آسوئلا، نویسنده «مگسها» نخستین داستاننویس انقلاب مکزیک، سال 1873 در لاگوس ده مورهنو (ایالت خالیسکو)ی مکزیک به دنیا آمد. در مرکز ایالت درس پزشکی خواند و پس از بازگشت به لاگوس در 1909 به این حرفه پرداخت. آسوئلا نیز مانند بیشتر جوانان لیبرال، هوادار قیام فرانسیسکو مادهرو بود که رژیم دیکتاتوری پورفیرریودیاس را سرنگون کرد. او در 1911 به مدیریت اداره آموزش و پرورش ایالت خالیسکو گمارده شد و پس از قتل مادهرو، بهعنوان پزشک به ارتش پانچورییا پیوست و بدینسان شناخت دست اولی از انقلاب کشورش به دست آورد. آسوئلا دو داستان «اربابها» و «مگسها» را بر اساس واقعیتهای زنده سالهای انقلاب نوشت. آرتوروتوس – ریوسهکو درباره مگسها مینویسد: «در مگسها طنز آسوئلا به کاملترین شکل بیانیاش میرسد... او به جای اینکه نبردها را توصیف کند، به نشاندادن اثرات انقلاب مکزیک بر فرصتطلبان ترسو و بیشرم بسنده میکند. بزدلان و میخوارهها، درگیر و دار وحشت مرگبار فرار، به هر دستی اسلحه سربازان «کارانسا» را میبینند یا در برابر «دورادو»های «پانچووییا» به زبونی دولا و راست میشوند. بیآرمانند؛ ضد انقلابیون سوداگری هستند که زمانی به دیاس، سپس به مادهرو، بعد به اوئرتا و سرانجام به وییا خدمت میکنند و فردا به صفوف کارانسا، او برهگن یا کایس خواهند پیوست. تفاوتی ندارد. مهم آن است که زنده بمانند، خوب بپوشند، خوب بخورند و از زندگی لذت ببرند.» مگسها را وازریک درساهاکیان به فارسی برگردانده و نشر نو این کتاب 152 صفحهای را با شمارگان هزار و 100 نسخه به بهای 22هزار تومان منتشر کرده است.