میراث فرهنگی
پرونده ثبت ملی 180اثر تاریخی اهواز خاک می‌خورد
250بنای تاریخی در اهواز شناسایی شده که حفاظت از آنها بدون ورود مدیریت شهری به موضوع بناهای تاریخی غیرممکن است
محمد باریکانی _ خبر‌نگار
250اثر تاریخی مشتمل بر بناها، محوطه‌های تاریخی و آثار تاریخی در شهر اهواز، مرکز استان خوزستان شناسایی شده است که به گفته غلامرضا جلیلی‌نیا، رئیس اداره میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهر اهواز، پرونده ثبت ملی 180اثر از این تعداد، مدت‌هاست به سازمان میراث‌فرهنگی ارسال شده ولی هنوز ثبت ملی آنها اعلام نشده است. شهر اهواز اکنون به‌رغم برخورداری از 250اثر تاریخی شناسایی شده برای ثبت ملی تنها 40اثر ثبت ملی شده دارد که 10اثر از آنها متعلق به خانه‌های تاریخی این شهر است.
مدیریت شهری اهواز به حفاظت از آثار تاریخی ورود نمی‌کند
غلامرضا جلیلی‌نیا، رئیس اداره میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهر اهواز اما درباره تخریب وسیع بناهای تاریخی در شهر اهواز به همشهری می‌گوید: تفاوت شهر اهواز با دیگر کلانشهرهای کشور در این موضوع است که مدیریت شهری اهواز برخلاف مدیریت شهری کلانشهرهای دیگر به حفاظت و مرمت آثار تاریخی این شهر ورود نمی‌کند و اداره کل میراث فرهنگی شهر اهواز نیز به‌دلیل محدودیت اعتبار و بودجه سالانه که رقم آن حدود یک میلیارد تومان است نمی‌تواند به‌تنهایی به حفاظت از آثار تاریخی اهواز بپردازد.
به همین دلیل است که خانه‌های تاریخی شهر اهواز حالا یکی پس از دیگری و در سوداگری قیمت زمین و مسکن و تجاری‌سازی تخریب می‌شوند و نمونه آخر آن نیز بلایی است که بر سر خانه قاجاری قدوسی در شهر اهواز آمده است و مالک، خود در حال تخریب پنهانی بناست. با همین نگاه، اهواز تبدیل به شهری به هم ریخته، با ساخت‌وسازهای ناهمگون و غیرمتعارف شده است. مالکان خانه‌های تاریخی ترجیح می‌دهند بناهای شهر را از درون تخریب کرده و با نگاه داشتن ظاهر بنا اقدام به سوداگری پنهان کنند تا با از بین بردن ماهیت بناهای تاریخی، مسیر فروش بناها با قیمت تجاری هموار شود. همین وضعیت به‌تدریج در حال تبدیل شهر اهواز به شهری بدون هویت تاریخی و مراکز فرهنگی است.
شهرداری می‌گوید رفع مشکل فاضلاب اهواز مهم‌تر از حفظ آثار تاریخی است
رئیس اداره میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهر اهواز در همین ارتباط به همشهری می‌گوید: 3سال پیش جلسه‌ای با برخی شهرداران محلات واقع در بافت تاریخی اهواز برگزار شد و قرار شد شهرداری‌ها پیش از صدور مجوز ساخت‌وساز و تخریب بناها از میراث فرهنگی استعلام بگیرند. البته الان در ظاهر این اتفاق می‌افتد ولی متأسفانه برخی مالکان خانه‌های تاریخی معتقدند که تخریب خانه‌های تاریخی برایشان با انتفاع مالی همراه است و نگاه تجاری به بافت و بناهای تاریخی شهر اهواز دارند. همین نگاه هم میراث فرهنگی و شهرداری اهواز را در حفاظت از خانه‌های تاریخی این شهر گرفتار کرده است.
آنطور که رئیس اداره میراث‌فرهنگی شهر اهواز به همشهری خبر داده است، تنها 2 نیروی یگان حفاظت میراث فرهنگی در این کلانشهر کشور وجود دارد که آنها هم در نبود کارشناس میراث‌فرهنگی در شهر اهواز در حال انجام ماموریت برای حفظ آثار تاریخی شهر هستند.
غلامرضا جلیلی‌نیا، رئیس اداره میراث‌فرهنگی شهر اهواز می‌افزاید: حفاظت از بناهای تاریخی شهر اهواز نیازمند یک اقدام جهادی است و در این دیدگاه مدیریت شهری باید همچون کلانشهرهای دیگر کشور به حفاظت و مرمت آثار تاریخی اهواز ورود کند.
او می‌گوید: به‌دلیل فشار انجمن‌های میراث فرهنگی در شهر اهواز و بازخواست آنها از مدیریت شهری و میراث فرهنگی این شهر توافق‌هایی برای حفظ آثار تاریخی شهر اهواز به عمل آمد اما وقتی این توافقات به مرحله عمل می‌رسد، مدیریت شهری اعلام می‌کند که کارهای واجب‌تر از حفظ آثار تاریخی در شهر اهواز دارد و باید به موضوعات دیگر همچون فاضلاب شهر و... رسیدگی کند؛ درحالی‌که حفظ بناهای تاریخی و تغییر کاربری آنها به امر گردشگری موجب نشاط مردم و حفاظت هویت تاریخی شهرمی‌شود.
جلیلی‌نیا، علاقه سرمایه‌گذاران را نیز در شهر اهواز برای مرمت آثار تاریخی اندک می‌داند. به گفته او، سرمایه‌گذاران در بخش گردشگری در شهر اهواز علاقه بیشتری برای ورود به این بخش دارند چون بازدهی سرمایه سریع‌تر است اما وقتی پای مرمت و احیای آثار تاریخی به میان می‌آید، حضور سرمایه‌گذاران به‌دلیل هزینه‌بر بودن و طولانی شدن روند بازگشت سرمایه نیز کمتر می‌شود؛ بنابراین آنها ترجیح می‌دهند به جای سرمایه‌گذاری برای حفظ آثار تاریخی تنها به سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری بسنده کنند.
