آسیا
کابوس تکرار تیان‌آنمن
دولت چین، در آستانه سی‌امین سالگرد کشتار میدان تیان‌آنمن، بسیاری از فعالان مدنی را دستگیر کرده است
چند روز دیگر، دقیقا 30 سال از کشتار جوانان آزادی‌طلب چینی در میان تیان‌آنمن می‌گذرد اما دولت چین، همچنان از زمزمه آزادی وحشت دارد و با قدرت و جدیت بیشتری تلاش می‌کند صدای آزادیخواهان را قطع کند.
چهارم ماه می1989، ارتش چین به دانشجویان معترضی که در میدان تیان‌آنمن و اطراف آن در اعتراضی کاملا صلح‌جویانه بست نشسته بودند حمله کرد و هزاران نفر از آنها را قتل عام کرد. در تاریخ رسمی چین، چنین رویدادی عملا حذف شده است و هرگونه اشاره به آن توسط آزادیخواهان این کشور هم به‌شدت سرکوب می‌شود. سختگیری بر فعالان سیاسی و مدنی در آستانه سالگرد این کشتار، سنتی دولتی در چین است اما امسال در آستانه سی‌امین سالگرد کشتار تیان‌آنمن، سختگیری‌ها و بازداشت‌ها بسیار شدیدتر شده است.
به‌گزارش گاردین، سازمان مدافعان حقوق بشر چین که در کالیفرنیای آمریکا مستقر است گفته که چین سرکوب‌های پیشگیرانه خود برای مقابله با هرگونه فعالیت در سی‌امین سالگرد کشتار تیان‌آنمن را از ابتدای ماه می (یک ماه گذشته) شروع کرده است. در بیانیه این سازمان آمده است که تلاش‌های دولت چین «برای حذف خاطره و بازنویسی تاریخ سرکوب نظامی خونبار اعتراض‌های صلح‌آمیز و غیرمسلح در پکن و دیگر شهرها در روزهای سوم و چهارم ژوئن1989» امسال به‌شدت سختگیرانه‌تر بوده است و موج وسیعی از دستگیری‌ها را به همراه داشته است.
یاکین وانگ یکی از متخصصان چین در سازمان دیده‌بان حقوق بشر هم به این مسئله اشاره کرده است که میزان سختگیری‌ها، با سال‌های گذشته قابل مقایسه نیست؛ «معمولا این‌طور بود که فعالان را اذیت می‌کردند اما امسال به این صورت است که افراد بازداشت می‌شوند.»
به‌گزارش گروه‌های حقوق بشری، مقامات چینی اخیرا هو جیا، یکی از فعالان سرشناس چینی را، همراه با چند نگهبان، به تعطیلاتی اجباری به جایی 200مایل دورتر از پکن - شهر محل زندگی‌اش - فرستاده‌اند. دولت چین، همچنین تعدادی از مادران تیان‌آنمن را در حصر خانگی قرار داده و برای تعداد دیگری از آنها محدودیت‌های جا به جایی و ارتباطی اعمال کرده است. مادران تیان‌آنمن، افراد عموما کهنسالی هستند که فرزندانشان در فاجعه تیان‌آنمن کشته شده است. برخی از این زنان، بالای 80سال سن دارند. گزارش‌های بسیار دیگری هم از بازداشت فعالان و هنرمندان در هفته‌های اخیر منتشر شده است. دولت چین، حساسیت زیادی به این واقعه تاریخی دارد و همچنان آن را یکی از موضوعات اصلی سانسور سیستماتیک می‌داند. با همین نگاه، 3200کلیدواژه و هزاران عکس مربوط به این کشتار در اینترنت سانسور شده‌اند.
اما افزایش سختگیری‌ها، عزم هنرمندان و آزادیخواهان چینی برای زنده نگه داشتن یاد این کشتار را هم افزایش می‌دهد. یاکین وانگ در این‌باره می‌گوید: «تطهیر تیان‌آنمن و افزایش سرکوب در سراسر چین عزم فعالان برای مبارزه در راه حقوق بشر را زیادتر کرده است.»
یک دلیل افزایش سختگیری دولت چین در آستانه سالگرد این کشتار، به گفته لویزا لیم، کارشناس مسائل چین در استرالیا، حضور شی جین‌پینگ در رأس قدرت است. او معتقد است که دولت فعلی چین، نسبت به کنترل هر چیزی «عقده» دارد.
دریچه‌ای نو بر کشتار دانشجویان
تلاش برای حذف خاطره کشتار تیان‌آنمن در حالی در چین با سرکوب بیشتری پیگیری می‌شود که در دیگر سوی دنیا، اسنادی تصویری از این جنایت عظیم منتشر شده است. جیان لیو که در هنگام فاجعه تیان‌آنمن 20ساله بوده است، ماه گذشته 60حلقه فیلم از عکس‌هایی که از میدان تیان‌آنمن گرفته بود را برای نخستین بار منتشر کرده است. به گزارش نیویورک تایمز، جیان لیو برای 3 دهه قصد چاپ این عکس‌ها را نداشته اما بعد از آنکه به آمریکا مهاجرت کرده، این عکس‌ها را منتشر کرده است. او به نیویورک تایمز گفته است بعد از آن درباره چاپ عکس‌ها مصمم شد که دختر نوجوانش که تا همین 3سال پیش در چین درس می‌خوانده، هیچ اطلاعی از فاجعه تیان‌آنمن نداشته است؛ «حزب کمونیست چین یک دولت را بر پایه یک دروغ تشکیل می‌دهد. احتمال اینکه افراد بیشتری حقیقت را بدانند بسیار کم شده است. بنابراین تصمیم گرفتم این عکس‌ها را منتشر کنم.»
در همینه زمینه :