یک‌بار برای همیشه

عمادالدین قاسمی‌پناه ـ روزنامه‌نگار

مردم از طریق فضای مجازی دسترسی سریع‌تری به اخبار دارند؛ درست. مردم برای روزنامه‌ پول خرج نمی‌کنند؛ بله. اینها خلاصه‌ای از گلایه‌های ما  مطبوعاتی‌ها از اوضاع اسف‌انگیز فروش روزنامه‌ها در این روزهاست. اما ای‌کاش یک‌بار برای همیشه دست از فرافکنی برمی‌داشتیم و به‌خود رجوع می‌کردیم. ما در این کاغذهایی که روی کیوسک می‌فرستیم چه چیزی برای عرضه داریم که تقاضای چشمگیر اواخر سال‌های دهه 70 را انتظار داریم؟ مردم روزنامه نمی‌خرند فقط به یک دلیل؛ آنچه می‌خواهند نیست. اگر فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی با استقبال مردم روبه‌رو شده به‌خاطر این است که این رسانه به آینه نیازها و مطالبات مردم تبدیل شده است. اگر به کسی برنمی‌خورد باید قبول کنیم که مطالب روزنامه‌های زمان حاضر «مسئول‌محور» شده‌اند. روزنامه برای اطلاع‌رسانی به انعکاس نظرات و فعالیت‌های دولتمردان نیاز دارد و دولتمردان هم برای انتقال و به گوش و چشم‌رساندن فعالیت‌های خود به روزنامه‌ها نیاز دارند. از سوی دیگر، مردم هم برای بیان مطالبات خود به روزنامه‌ها نیاز دارند و روزنامه‌ها هم برای ادامه حیات به مردم نیاز دارند. حال کافی است با استفاده از روش تحلیل محتوا بسنجیم که مردم در روزنامه‌ها بیشتر دیده می‌شوند یا حاکمیت. فرضیه نگارنده این است که مسئولان چند برابر مردم در روزنامه‌ها انعکاس دارند. روزنامه‌ها به روابط عمومی سازمان‌ها، دستگاه‌ها و نهادها تبدیل شده‌اند و همین موضوع جذابیت روزنامه‌ها را از بین برده. در ژاپن هیچ محدودیتی برای تکنولوژی رسانه‌ای وجود ندارد اما روزنامه «یومیوری شیمبون» با تیراژی بین 10تا 14میلیون نسخه و چند نوبت در روز منتشر می‌شود که دلیل آن بیان و انعکاس مسائل مردم است. گاهی می‌شنویم که راه برون‌رفت از مشکل روزنامه‌ها در عبور از خط قرمزهاست اما نگارنده بر این باور است که با وضعیت فعلی و تنها با «مردم‌محور»‌شدن مطبوعات نجات این غریق ممکن است. این وظیفه شوراهای سیاستگذاری مطبوعات است که در مورد اصلاح رویکرد روزنامه خود تصمیم بگیرند.