کوچ اجباری مستاجران
به گفته فعالان بازار مسکن بندرعباس اگرچه افزایش قیمت در این بازار با شیبی کمتر از قبل ادامه دارد اما معاملات مسکن راکد شده است
کاظم گلخنی | خبرنگار:
اواخر سال 96 بود که خروج تدریجی بازار مسکن از رکود 5 ساله از پایتخت کشور شروع شد و چندان طول نکشید تا تب افزایش قیمت که عدهای آن را رونق این بازار تلقی میکردند به سایر استانها نیز رسید. در این میان افزایش شدید قیمت دلار و سایر کالاها نیز بر این تب افزود تا این بازار نه شاهد رونق، بلکه افزایش لجام گسیخته قیمتها باشد تا جایی که در اواخر سال 97 قیمت مسکن در اکثر استانها نسبت به سال 96 حداقل 2 برابر افزایش یافت تا با حذف تقاضای مصرفکنندگان واقعی مسکن، بازار دلالی در آن شکل بگیرد.
در عین حال این افزایش شدید موجب شد تا از همان اواخر سال 96 باردیگر زمزمههای رکود در این بازار گران شنیده شود. در شرایطی که معاملات مسکن نسبت به اواخر سال 96 و اوایل سال 95 با رکود مواجه شده است اما افزایش قیمتها در این بازار، ادامه دارد تا نشانههای رکود تورمی در آن آشکار شود.
در عین حال مستاجران در این بازار گران با مشکلات عدیدهای مواجه شدهاند. افزایش شدید قیمت رهن و اجارهبها موجب شده است که بسیاری از انها مجبور به کوچ به مناطق پایینتر یا حاشیههای شهر شوند
در این میان ساکنان کلان شهرهایی مانند بندرعباس، تاثیر ببشتری از این موضوع پذیرفتند؛ افزایش شدید قیمت مسکن،افزایش شدید قیمت اجارهبها را در پی داشت به طوری که بسیاری از مستاجران مجبور به مهاجرت به مناطقی پایینتر و حتی شهرهای حاشیهای شدند تا بتوانند به هزینهای پایینتری مسکن مورد نیاز خود را تهیه کنند این درحالی است که این کلانشهر به دلیل وجود صنایع و شرکتهای بزرگ در غرب بندرعباس، فولاد هرمزگان و کاوه، بنادر شهید رجایی و باهنر، آلومینیوم المهدی، همسایگی با کشورهای حاشیه خلیج فارس، انتقال نیروهای ستادی نیروی دریایی از مرکز، مناطق آزاد و مهاجرپذیری، همواره با تقاضای بالا مصرفکنندگان در حوزه تهیه مسکن مواجه بوده است.
کلانشهرهای مهاجرپذیر
به گفته متخصصان حوزه مسکن، مهاجرت به شهرهای بزرگ و صنعتی تاثیر مهمی بر بازار مسکن دارد و این موضوع در بندرعباس به عنوان پایتخت اقتصادی ایران نمود بیشتری دارد. مهاجران بندرعباس اغلب از طبقه کارگر یا کارمندی هستند که با سودای کار وارد این شهر شدهاند. پیدا کردن کار اگرچه برای این قشر ساده است، یافتن سقفی که متناسب با درآمد آنها باشد سخت و دشوار است.
شرایط مبهم بازار مسکن
«فرهاد کنارکی» یکی از فرهنگیان شهر بندرعباس که برای خرید واحد مسکونی به یکی از دفاتر مشاور املاک آمده است، شرایط کنونی بازار مسکن را مبهم و نگرانکننده میداند و میگوید: خانههای خالی زیادی در شهر وجود دارد اما صاحبان ملک تمایلی به فروش ندارند و همین موضوع بیشتر به گرانی مسکن دامن زده است. وی افزود: پس از یک عمر پسانداز کردن و دریافت وام برای خانهدار شدن، امروز متوجه شدم با این روند افزایش قیمت، امیدی به خانهدار شدن ندارم.
«فرزانه حسینزاده» که خود سرپرست خانوار است در اینباره میگوید: ۱۵ سال است اجارهنشین هستم و ماهانه یک میلیون و 200 هزار تومان کرایه خانه میدهم این در حالی است که درآمدم به 2 میلیون در ماه نمیرسد. به گفته صاحبان بنگاههای مسکن طی 2 سال گذشته قیمت زمین یا همان منازل کلنگی در شهر بندرعباس تقریباً 2 برابر شده است.
اجاره در مناطق مختلف شهر
مستاجران این روزها برای اجاره خانه با مشکلات متعددی مواجه هستند. سال قبل نیز سالی پرتنش برای آنها بوده است و امسال نیز به نظر نمیرسد که با شرایط فعلی و افزایش قیمتهای اجارهبهایی که از ابتدای سال، رخ نموده است، امیدی به بهبود وضعیت خود داشته باشند. «ج. رضایی» یکی از بنگاهداران قدیمی املاک در حوالی چهارراه فاطمیه به همشهری با اشاره به افزایش اجاره مسکن در بخش مرکزی شهر میگوید: اجاره یک واحد لوکس 2 خوابه در بخش مرکزی شهر حدود یک میلیون و 700 هزار تومان کرایه با ۵۰ میلیون تومان رهن است.
در این منطقه کمترین کرایه خانه حدود۵۰۰ هزار تومان کرایه با ۱۰ میلیون تومان رهن است که البته چنین خانهای احتمالاً باید کلنگی باشد. رضایی به جزئیات برخی کرایهخانههای مرکز شهر اشاره میکند و میگوید: بیشترین مراجعان ما زوجهای جوانی هستند که با داشتن ۱۰ تا ۱۵ میلیون پول رهن نمیتوانند بیشتر از ۸۰۰ هزار تومان کرایه خانه پرداخت کنند. آپارتمانهای یکخوابهای که با شرایط این افراد متناسب باشد در این منطقه کم است. این عده به ناچار به نقل مکان به مناطق پایین شهر هستند.
«هادی ضمیری» از املاکیهای اطراف چهارراه قدس میگوید: مراجعهکننده برای خرید و کرایه مسکن زیاد است منتها قدرت خرید مردم هیچ تناسبی با افزایش قیمتها ندارد. ارزانترین کرایه خانه در اطراف بلوار شهید حقانی با ۱۵ میلیون تومان پول رهن حدود ۱ میلیون تومان است. ضمیری با اشاره به وامهای ۱۲۰ میلیون تومانی خرید مسکن میگوید: 2 سال پیش، مردم بهراحتی میتوانستند با این وام مسکن صاحبخانه شوند.
این در حالی است که ارزانترین 2 خوابه در این محله ۲۳۰ میلیون تومان قیمتگذاری شده است. ما بیشتر مراجعان خود برای خرید را با این وام به سمت آپارتمانهای مسکن مهر و شهرک پیامبر اعظم(ص) هدایت میکنیم هرچند قیمت آپارتمان 2خوابه در آنجا نیز به ۱۷۰ میلیون تومان رسیده است.
افزایش2 برابری قیمت مسکن در سال 97
مشاور استاندار در امور شهروندی با اشاره به تفاوت قیمت مسکن در شهر بندرعباس نسبت به سایر شهرهای کشور اظهار کرد: اگر بخواهیم شهر شیراز را که فاصله زیادی با شهر بندرعباس ندارد مقایسه کنیم، متوجه میشویم در بهترین نقاط شهر شیراز که از امکانات رفاهی و خدماتی خوبی برخوردار است قیمت مسکن بسیار ارزانتر از بندرعباس است. «محمدجواد سلطانزاده» ادامه میدهد: با توجه به رکود نسبی در بازار مسکن که به دلیل گرانی دلار روی داده است، قیمت مسکن در بندرعباس در سال 97 نسبت به سال 96 حداقل 2 برابر شده است.
سلطانزاده که در ابتدای دهه ۹۰ سکان شهرداری بندرعباس را در دست داشت، میافزاید: در ابتدای دهه90 سالانه 50هزار متر مربع ساختوساز مسکن در شهر اتفاق میافتاد. با توجه به جمعیت ۶۸۰ هزار و ۳۶۶ نفری بندرعباس، پیشبینی میشود با توجه به نرخ رشد سالانه و افزایش جمعیت در بخش شهری بندرعباس طی یک دوره ۱۰ ساله، نیاز به تامین ۴۰ هزار و ۲۰۰ واحد مسکونی باشد.
نایبرئیس اول اتحادیه املاک، اتومبیل و پارکینگداران بندرعباس نیز از افزایش 20 تا 30 درصدی قیمت مسکن تنها در سال جاری خبر می دهد. به گفه «عبدالمجید ضعیفی»، قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در پایینترین نقاط شهر که پارسال ۲ میلیون تومان خرید و فروش میشد، هماکنون بیش از ۲ میلیون و 600 هزار تومان محاسبه میشود. این افزایش قیمت بر بازار اجاره مسکن هم تاثیر زیادی داشته است.
وی با اشاره به بالارفتن قیمت مصالح ساختمانی، افزایش تقاضا را به عنوان مهمترین دلیل افزایش قیمت مسکن مطرح کرده ومیافزاید: اکنون وضعیت خرید و فروش مسکن در بندرعباس هم مانند تهران و سایر استان ها راکد است. البته این موضوع در بازار اجارهبها اثر عکس دارد؛ چون بسیاری از مالکان به جای فروش برای اجاره ملک خود اقدام میکنند و بسیاری که برنامه خرید داشتهاند، مجبور به ادامه اجارهنشینی هستند. از طرفی صاحبان ملک مایلاند سود سرمایه راکد خود را از نیز بازار اجاره تامین کنند.
۷۰ هزار خانه خالی در هرمزگان
مدیر مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی هرمزگان، در ماههای پایانی سال 97 گفت: ۷۰ هزار خانه خالی در این استان وجود دارد که استفاده از این واحدها میتواند در تعادلبخشی به قیمت مسکن موثر باشد. «روحالله محسنزاده» افزود: افزایش ناگهانی قیمت مصالح ساختمانی، بالا بودن هزینههای پروانه ساخت و خدمات نظام مهندسی در کنار افزایش تقاضا و کاهش عرضه از جمله دلایل افزایش قیمت مسکن در هرمزگان است.