از بودجه‌نویسی مجلس تا نامزدی لاریجانی در 1400

فرزانه آیینی/ رنگار

بهروز نعمتی هرچند از آدرس فهرست امید به بهارستان رسید، اما این روزها آنچنان به علی لاریجانی، رئیس مجلس نزدیک شده که خودش هم اعتراف می‌کند در جرگه اصولگرایان معتدل است. بحث درباره خروج او از لیست امیدی‌ها مجزاست و مفصل، اما نقش‌آفرینی‌اش به‌عنوان یکی از ناظران هیأت رئیسه قابل تامل و تأثیرگذار است. آنچه از آمد و شد او در بین نمایندگان می‌توان دریافت این است که نعمتی گام‌هایش را برای پله‌های تأثیرگذارتر مجلس بلند‌تر برمی‌دارد و خوب می‌داند که چه بگوید و چگونه رفتار کند که نقش اعتدالگرایانه‌اش در بهارستان تثبیت و ضمیمه کارنامه‌اش در عالم سیاست شود. با نعمتی، سخنگو و عضو ناظر هیأت رئیسه مجلس درباره عملکرد هیأت رئیسه مجلس دهم، گمانه‌زنی‌های سیاسیون درباره کاندیداتوری علی لاریجانی در انتخابات 1400 و نقدهای مکرر نمایندگان به عدم‌شفافیت نظام مالی- اداری مجلس در حاشیه یکی از جلسات علنی اخیر بهارستان گفت‌وگو کردیم که در پی می‌آید:

بحث بودجه‌نویسی مجلس و چگونگی تخصیص اعتبارات برای هزینه‌کردها و پروژه‌های بهارستان به‌شدت مورد توجه نمایندگان و رسانه‌هاست. دراین میان اما قریب به اتفاق نمایندگان گلایه می‌کنند که در روند بودجه‌نویسی مجلس نامحرم تلقی می‌شوند و اطلاعات زیادی از چگونگی بسته‌شدن نظام مالی ندارند. روند تعیین بودجه مجلس چگونه است؟

بودجه‌نویسی برای خود مجلس براساس روند مرسوم و قدیمی این قوه انجام می‌شود که آن‌هم در اختیار جمعی مشخص است که از سوی رئیس مجلس و هیأت رئیسه تعیین شده‌اند. این جمع متشکل است از ناظران هیأت رئیسه بهارستان یعنی من، ‌آقایان آشوری و عباسی و علی افراشته معاونت اجرایی رئیس مجلس. این جمع به کمک غلامرضا تاجگردون، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و 4- 5 نفر دیگر از اعضای این کمیسیون درباره هزینه‌کردهای بودجه سالانه بهارستان به جمع‌بندی نهایی می‌رسند.

شما می‌گویید روال بودجه‌بندی مجلس مرسوم و طبق روال ادوار گذشته انجام می‌شود، پس چرا بیشتر نمایندگان این روال را غیرشفاف می‌خوانند و می‌گویند هیأت رئیسه نمایندگان را نامحرم می‌داند؟

من این حرف را قبول ندارم چرا که بودجه مجلس براساس لایحه بودجه کاملا مشخص است و روند اختصاص آن به محل هزینه‌کردهای مجلس چون حقوق نمایندگان، حق دفاتر نمایندگان و غیره بدون کوچک‌ترین پرده‌پوشی انجام می‌شود و اسناد و جداول آنها هم در هیأت رئیسه و هم در کمیسیون برنامه و بودجه مشخص است.

برخی نمایندگان می‌گویند جدا از حقوق و حق دفاتر نمایندگان و هزینه‌های جاری مجلس، مجلس یکسری پروژه‌های عمرانی دارد که هزینه‌ها و خروجی‌های آنها باید مشخص شود.

مجلس هم مثل هر دستگاه دیگر پروژه‌های عمرانی دارد که همگی در حال انجام هستند.

نمایندگان می‌گویند برخی از این پروژه‌ها ازجمله دفاتر نمایندگان قریب به 10سال است در دست احداث است اما تا‌کنون پیشرفت چشمگیری در روند آن صورت نگرفته، دلیل این تأخیرها چیست؟

دلیل‌اش این است که بودجه‌ای که به مجلس اختصاص یافته، حداقل بودجه ممکن است به همین دلیل پروژه‌های عمرانی آن به سرانجامی دچار می‌شوند که برای پروژه‌های عمرانی کشور رخ می‌دهد و تا زمانی که بودجه مناسبی برای آنها درنظر گرفته نشود بهره برداریشان به تعویق خواهد افتاد.

شما از بودجه محدود صحبت می‌کنید اما برخی چون محمدجواد ابطحی نماینده خمینی‌شهر هیأت رئیسه را به ولخرجی در برگزاری اجلاس‌ها و نشست‌هایی که مجلس برگزارکننده آنهاست نقد می‌کنند و می‌گویند در مراسم تحلیف ریاست‌جمهوری آنقدر میوه و شیرینی خریداری شده بود که بیش از نیمی از آنها دور ریخته شد.

برگزاری برخی اجلاس‌ها و نشست‌ها از امور ضروری کشور است که در شرح وظایف مجلس گنجانده شده‌اند و هزینه آنچنانی هم ندارند. من علت نقدها را نمی‌دانم و از این دست اظهارنظر‌ها تعجب می‌کنم.

این نقدها آنقدر جدی است که جمعی چون ابطحی و زاهدی بحث تحقیق و تفحص از مجلس را در دستور کار دارند.

من از این درخواست بی‌اطلاعم و البته مطمئنم که آقای زاهدی چنین طرحی را امضا نکرده است.

ابطحی مکرر ازعدم‌اعلام وصول تحقیق و تفحص ازمجلس توسط هیأت رئیسه انتقاد می‌کند و معتقد است که هیأت رئیسه از به سرانجام رسیدن آن ممانعت می‌کند؟

انتقاد و سؤال از هیأت رئیسه حق نمایندگان است اما اینکه گلایه‌مند باشند که هیأت رئیسه مانع درخواست آنها می‌شود، منصفانه نیست. باید در نظر بگیرند که طرح تحقیق و تفحص شرایط ویژه و مبتنی بر قانونی دارد که باید در آن چارچوب مهیا شده باشد. تا الان که من با شما صحبت می‌کنم خدا می‌داند که طرح تحقیق و تفحص از مجلس به هیأت رئیسه نیامده است.

در کنار بحث تحقیق و تفحص از مجلس جمع30نفره دیگری از نمایندگان چون محمد قمی، ‌احمد مازنی، پروانه سلحشوری و پروانه مافی، فاطمه سعیدی و... در نامه‌ای که به‌دست علی مطهری نایب‌رئیس مجلس رسانده‌اند، از هیأت رئیسه خواسته‌اند برای شفافیت در بودجه مجلس و اطلاع نمایندگان از آن جلسه‌ای غیرعلنی برگزار کند، سرانجام این نامه به کجا رسیده است؟

اطلاعی از این نامه ندارم.

انتقاد دیگری که نمایندگان به هیأت رئیسه وارد می‌کنند این است که هیأت رئیسه با به تأخیر انداختن زمان اعلام وصول برخی طرح‌ها، سؤال یا استیضاح از وزرا و حتی رئیس‌جمهور سبب ناکارآمدی اهرم‌های نظارتی مجلس شده‌اند. چه چیزی باعث می‌شود هیأت رئیسه در برخی موارد به‌جای مجلس جانب دولت را بگیرد؟

واقعا هیأت رئیسه جانبدار دولت نیست اما حجم سؤالات نمایندگان از وزرا به میزانی است که اصلا فرصت نمی‌شود در دستور کار مجلس قرار بگیرد. شما فرض کنید هر نماینده از 5نفر از وزرا سؤال داشته باشد. با توجه به جمعیت 290نماینده مجلس برای در دستور کار قرار گرفتن سؤال یک نماینده از یک وزیر حداقل 2‌ماه زمان نیاز است و این امر شدنی نیست.

شما ازجمله نمایندگانی هستید که گفته می‌شود ارتباط نزدیکی با علی لاریجانی رئیس مجلس دارید، ارزیابی شما از ریاست لاریجانی بر بهارستان چیست و نقاط ضعف و قوت مدیریتی او را در چه می‌دانید؟

لاریجانی همچون هر مدیر دیگری نقاط ضعف و قوت متعددی دارد و از این بحث مستثنی نیست، با همه اینها من معتقدم که کارنامه مدیریتی ایشان در مجلس کارنامه قابل دفاعی است و او را می‌توان یکی از رؤسای موفق مجلس دانست. ازجمله نقاط مثبت او در مدیریت بهارستان این است که در خیلی از موضوعات و اداره صحن بهارستان دمکراتیک عمل می‌کند مثلا در جلسات هفتگی هیأت رئیسه همیشه همه نظرات را می‌شنوند و آنقدر مباحث را چکش‌کاری می‌کنند تا مورد تأیید همه اعضا قرار گیرد.

کاستی روند مدیریتی لاریجانی در مجلس را چه می‌دانید؟

من فکر می‌کنم فضای اقتصادی کشور فضای سنگینی شده و نیازمند ورود جدی مسئولان و مدیران ارشد اجرایی کشور است. در همین راستا هم پیشنهادم این است که هیأت رئیسه مجلس بیشتر به سمت حل مشکلات اقتصادی مردم برود و طرح‌های اقتصادی را ساماندهی کند تا گره‌ای از مشکلات اقتصادی کشور و مردم را باز کند. به همین دلیل سرعت بخشیدن به حل مباحث اقتصادی در قالب طرح‌ها و لوایح مجلس می‌تواند بیشتر مورد توجه ریاست مجلس و هیأت رئیسه قرار بگیرد.

این روزها بحث کاندیداتوری علی لاریجانی در انتخابات سیزدهمین دوره ریاست‌جمهوری مکررا در رسانه‌ها مطرح می‌شود، ارزیابی شما از این گمانه‌زنی‌ها چیست؟

من شخصا تاکنون چندین بار درباره انتخابات ریاست‌جمهوری با علی لاریجانی گفت‌وگو کرده‌ام اما او تا‌کنون کوچک‌ترین اشاره‌ای به‌احتمال کـانـدیـداتـوری‌اش در انتخـابات 1400نکرده است. هرچند من شخصا او را یک کاندیدای بالقوه می‌دانم و فکر می‌کنم می‌تواند مورد حمایت برخی از گروه‌های سیاسی هم قرار بگیرد. من معتقدم با توجه به سابقه مدیریتی لاریجانی در مجلس، شورای‌عالی امنیت ملی و صدا و سیما و جریان‌های سیاسی بسیار می‌توانند حول شخصیت او به تفاهم برسند.

گفتید که چندین بار بحث انتخابات را مطرح کرده‌اید. پاسخ او به ایده کاندیداتوری‌اش در انتخابات 1400چه بوده است؟

صادقانه می‌گویم که تا‌کنون علی لاریجانی یک کلمه هم در این‌باره با من وارد بحث نشده و هر بار من این ایده را مطرح کرده‌ام، او با جدیت گفته که کشور آنقدر مشکلات دارد که باید به آنها فکر کرده و مشکلات را حل کنیم.