کشاورزی
نگرانی کلزاکاران گلستانی از واردات بی‌رویه
یک کارشناس کشاورزی: چندین کارخانه روغن‌کشی در استان گلستان وجود دارد، اما کمتر از یک‌سوم آنها فعالند
الهام رئوفی‌فر | گرگان - خبرنگار:
زراعت کلزا به عنوان یک محصول راهبردی در راستای پایداری کشت گندم در استان اهمیت دارد. حدود 2 هفته از آغاز برداشت کلزا در گلستان به‌ویژه مزارع شرقی استان می‌گذرد و همزمان با شروع برداشت، خرید تضمینی آن نیز در حال انجام است، اما کشاورزان با مشکلاتی در این زمینه دست و پنجه نرم می‌کنند. یکی از مشکلات کشاورزان پایین بودن قیمت جهانی کلزا در مقایسه با قیمت خرید تضمینی آن است. برای همین کارخانه‌داران تمایل دارند دانه‌های روغنی را وارد کنند که این کار به ضرر کشاورزان تمام می‌شود.
رئیس سازمان جهادکشاورزی گلستان می‌گوید: از ابتدای خرید تضمینی دانه روغنی کلزا تاکنون 16 هزار تن از این محصول به مراکز خرید استان تحویل داده شده است.«مختار مهاجر» ادامه می‌دهد: پیش‌بینی می‌شود از 77 هزار هکتار سطح قابل برداشت کشتزارهای کلزا در گلستان نزدیک به 150 هزار تن محصول داشته باشیم. امسال قیمت خرید تضمینی هر کیلوگرم کلزا 34 هزار و 398 ریال تعیین شده است.
وی بیان می‌کند: برداشت کلزا در گلستان از 20 اردیبهشت به طور رسمی آغاز شد و از آن زمان به مدت یک ماه ادامه خواهد داشت. مدیرکل شرکت غله و خدمات بازرگانی گلستان نیز در این خصوص می‌گوید: امسال برای خرید تضمینی کلزا در استان، 65 مرکز فعال شده و بیشترین خرید این محصول از کشاورزان شهرستان‌های علی‌آباد، گرگان و کردکوی بوده است.
«حمیدرضا علی‌محمدی» ادامه می‌دهد: امسال نرخ تضمینی خرید کلزا از سوی شورای اقتصاد با درنظر گرفتن افت 2 درصدی غیر مفید و 10 درصد رطوبت تعیین شده است. وی می‌گوید: زراعت کلزا به عنوان یک محصول راهبردی در راستای پایداری کشت گندم و تحقق اقتصاد مقاومتی و تضمین امنیت غذایی کشور است که نظارت در زمان داشت، مدیریت آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز این محصول اهمیت زیادی دارد.
علی‌محمدی اضافه می‌کند: کشت کلزا علاوه بر این‌که در تولید روغن خوراکی مورد نیاز کشور اهمیت دارد، بهترین محصول برای تناوب کشت گندم و جو است، زیرا این کار علاوه بر افزایش تولید سال آینده این محصولات، آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز را کاهش می‌دهد. این مسئول بیان می‌کند: گلستان در تولید دانه روغنی کلزا 2 سال مداوم رتبه نخست کشور را به خود اختصاص داد. سال زراعی گذشته کشاورزان گلستان در 57 هزار هکتار کلزا کشت کردند که از این سطح 112 هزار و 500 تن محصول برداشت و به صورت تضمینی به دولت فروخته شد.
ضرورت اختصاص ادوات زراعی
با توجه به این‌که کشت دانه‌های روغنی از جمله کلزا در استان گلستان 5 دهه سابقه دارد، بنابراین این محصول برای توسعه نیازمند اختصاص ادوات زراعی است. یک کارشناس کشاورزی می‌گوید: یکی از عواملی که منجر به ناپایداری سطح کشت می‌شود، مسائل بازرگانی همچون ثبات نداشتن قیمت دانه‌های روغنی از جمله کلزا و سویاست.
«محمد عبدی» ادامه می‌دهد: هر 2 حالت خرید تضمینی و توافقی، پروسه تجارت این محصول را دستخوش تغییر می‌کند و عوامل سودجو از این فرصت سوءاستفاده می‌کنند. به دلیل پایین بودن قیمت جهانی این محصولات در مقایسه با قیمت خرید تضمینی آن، کارخانه‌داران راغب هستند این دانه روغنی را با استفاده از تسهیلات ارزی از خارج وارد کنند. در حال حاضر نیز بخش بزرگی از دانه‌های روغنی مورد نیاز کشور یا به صورت خام یا محصول نهایی وارد می‌شود.
وی اضافه می‌کند: کیفیت دانه روغنی عامل تاثیرگذار دیگری بر تجارت این محصول است. به طوری که وقتی رطوبت دانه 11 درصد و قیمت خارجی آن نیز کمتر از داخل است، کارخانه‌دار سعی می‌کند دانه را به صورت کنجاله و برای خوراک دام و طیور، از خارج وارد کند. از سویی شرایط آب و هوایی و نحوه مدیریت نیز میزان تولید این محصول را دچار تغییراتی می‌کند که حتی با نگاه خوشبینانه هم مورد پسند کشاورز نیست.
عبدی می‌گوید: دولت با ارائه بذر خوب و کود به اندازه مورد نیاز و خرید با قیمت مناسب می‌تواند به چرخه تولید ثبات بدهد و کشت این محصول را برای کشاورز مقرون به صرفه کند. همچنین می‌تواند با اعطای تسهیلات کم‌بهره به مباشر خرید و شخصی که متخصص کار است به درستی از تجارت و خرید و فروش محصول حمایت کند. وی ادامه می‌دهد: برنامه‌‌ریزی برای زراعت و پرداخت به موقع وجه به کشاورز یکی دیگر از راهکارها برای تشویق آنان به کشت دانه‌های روغنی است.
مبارزه بیولوژیک برای کنترل خسارت آفات
یکی از کارشناسان کشاورزی استان کمبود ادوات و ماشین‌آلات خاص برای زراعت دانه‌های روغنی را از موانع توسعه کشت این محصولات می‌داند. « ریاحی موحد» می‌گوید: اکنون چندین کارخانه روغن‌کشی در استان گلستان وجود دارد که کمتر از یک‌سوم ظرفیت آنها فعال است. موحد ادامه می‌دهد: کشور به طور متوسط بین 10 تا 13 درصد نیاز روغن خود را از دانه‌های روغنی تولید داخل تهیه می‌کند و بقیه به شکل دانه‌های روغنی یا روغن تصفیه شده و همچنین کنجاله مورد نیاز دام و طیور از خارج وارد می‌شود. وی می‌افزاید: مبارزه بیولوژیک برای کنترل خسارت آفات و حمایت از بهره‌برداران در دستور کار قرار گرفته، اما نیاز به گسترش دارد.
ریاحی موحد می‌گوید: بازدیدهای میدانی و ارائه توصیه‌های فنی برای کنترل خسارت علف‌های هرز و مبارزه با آفات و بیماری‌ها از خدماتی است که توسط کلینیک‌های گیاه‌پزشکی و کارشناسان مستقر در مراکز جهاد کشاورزی با هدف نظارت بر مزارع بهره‌برداران صورت می‌گیرد. وی ادامه می‌دهد: امسال همه بدهی‌ها به کلینیک‌های گیاه‌پزشکی از سوی دولت پرداخت شد، بنابراین این کلینیک‌ها همکاری بیشتری خواهند داشت. اگر مجموعه این عوامل اجرایی شود می‌توان به توسعه این کشت مقرون به صرفه در استان امیدوار بود.
