نخل طلایی برای درد و افتخار

آرش نهاوندی/مترجم

با استقبال منتقدان، به‌نظر می‌رسد که «درد و افتخار» آخرین ساخته پدرو آلمودوار از امیدهای اصلی نخل طلا در کن‌2019 محسوب می‌شود. این فیلم با بازی آنتونیو باندراس در هیأت کارگردانی منزوی و احساساتی نگاهی خلاصه به زندگی پدرو آلمودوار دارد. آلمودوار در طول دوران فعالیت خود ۵ بار بخت دریافت جایزه نخل طلایی فستیوال کن را به دست آورده ، اما هیچ‌گاه موفق به کسب جایزه نشده است. پس از فیلم قانون آرزو (1987) و تربیت بد (2003)، فیلم درد و افتخار را می‌توان ‌در ادامه این فیلم‌ها و سومین فصل تریلوژی دانست که 30سال پیش آغاز شده. فیلم درد و افتخار نگاهی مردانه دارد به آرزو و فیلمسازی‌. آنتونیو باندراس پس از نقش‌آفرینی ماندگار خود در فیلم من رو ببند (1990) به کارگردانی پدرو آلمودوار پس از 28سال دوباره در همکاری مشترک با آلمودوار در نقش سالوادور مالو کارگردانی ظاهر می‌شود که بیمار است و دچار افسردگی شده و در سفری دوباره با افرادی که در گذشته می‌شناخته، روبه‌رو می‌شود. برخی از این دیدارهای مجدد واقعی و برخی فقط در ذهن مالو تداعی می‌شود. در این زمان خاطراتی از نخستین عشق زندگی ذهن مالو را آزار می‌دهد. او که زمانی نوشتن و فیلمسازی‌ را به‌منظور فراموش‌کردن گذشته خود انتخاب کرده، با رجوع دوباره خاطرات به ذهنش و به‌ویژه خاطرات دوران اوج کاری و موفقیتش، دیگر نمی‌تواند به فیلمسازی ادامه دهد و باید دوباره خود را در فضای 30سال قبل قرار دهد تا بتواند راهی برای خروج از این گذشته نافرجام پیدا کند. بخشی از این خط یادآوری خاطرات از عناصر زندگی واقعی الهام گرفته است.
درد و افتخار فیلمی درباره زندگی آلمودوار است. صحنه‌هایی از فیلم در آپارتمانی مشابه آپارتمان آلمودوار می‌گذرد، موی سر بازیگر اصلی به سبک موی سر آلمودوار اصلاح شده و از لباس‌هایی که وی می‌پوشید نیز در فیلم استفاده شده. درد و افتخار در واقع مانند تصویر فوری از آلمودوار به‌صورت شتاب‌زده در دنیایی داستانی، بخشی از گذشته وی را بازسازی کرده و در عین داستانی یا شاید فرا‌داستانی‌بودن به زندگی واقعی نیز وفادار بوده است. 
در کنار آنتونیو باندراس، آیسر اتکسندیا، لئوناردو ساباراگلیا و پنه‌لوپه کروز دیگر ستارگان سینمای اسپانیا نیز در فیلم درد و افتخار ایفای نقش می‌کنند. 

نگاه منتقدان به درد و افتخار

منتقدان در اسپانیا نگاهی عمدتا مثبت به درد و افتخار داشتند. فیلم‌افینیتی، از وب‌سایت‌های انتخاب و معرفی فیلم که نظر منتقدان اسپانیا را در زمینه فیلم‌های روز بازتاب می‌دهد، به درد و افتخار با استناد به‌نظر 1448نفر از منتقدان، امتیاز 7.7 از 10 داده است. فوتوگراماس به این فیلم 5ستاره داده و کار هنرمندانه آلمودوار در ساخت این فیلم را ستوده است. ال‌موندو، نشریه پرتیراژ اسپانیایی درباره فیلم درد و افتخار نوشته است: آلمودوار یکی از عمیق‌ترین و متعادل‌ترین فیلم‌ها را با استادی کامل ساخته است. ال‌پریودیکو، دیگر نشریه اسپانیایی به فیلم آلمودوار 5ستاره داده است. البته آب‌ث، از روزنامه‌های مطرح اسپانیایی به درد و افتخار از 5ستاره 4ستاره داده است. ال‌کنفیدنسیال نیز به این فیلم 3ستاره داده است. 
پیتر برادشاو، منتقد گاردین در نقد درد و افتخار می‌نویسد: در این فیلم زندگی با هنر تلاقی می‌کند. آلمودوار (با ساخت درد و افتخار) الماسی احساسی و عمیقا شخصی را به دنیای سینما اهداکرده است. درد و افتخار فیلمی است که در آن درد بیش از افتخار و شکوه حس می‌شود؛ شکوه و افتخار اگرچه دیرهنگام اما مجالی برای ظهور و بروز در فیلم می‌یابد. 
جفری مک‌ناب در ایندیپندنت می‌نویسد: فیلم درد و افتخار آلمودوار فیلمی احساسی، ملایم و در خود فرو‌برنده‌ای است که تنها کارگردانی که سوابق درخشانی از خود به‌جا گذاشته، می‌تواند بسازد. این فیلم درباره کارگردانی است که نگاهی به گذشته خویش، زندگی و ارتباطاتش دارد. برای شناخت و درک بهتری از این فیلم، درد و افتخار را می‌توانید به‌مثابه نسخه اسپانیایی فیلم‌های برگمن و وودی آلن از عشق و از دست‌دادن تلقی کنید.  پیتر دبروژ در فیلم‌ورایتی می‌نویسد: پدرو آلمودوار، آنتونیو باندراس را در فیلم به‌طور خاص فرا‌داستانی‌اش هدایت می‌کند و از طریق او به مرور احساسات زخم‌خورده‌ای می‌پردازد که ضعف‌های جسمانی‌اش را پوشانده‌اند.
در سایت رسمی جشنواره کن، این فیلم ششمین فیلم آلمودوار است که در فهرست فیلم‌های رقابتی برای کسب جایزه نخل طلای کن2019 قرار گرفته است.
«درد و افتخار» که پیش از این در اسپانیا اکران شده، نقد‌های خوبی دریافت کرده و موفق به جذب 45هزار مخاطب به سالن‌های سینما در اسپانیا شده. این فیلم از زمان اکران در اسپانیا (22مارس، دوم فروردین) به فروشی معادل 5.3میلیون یورو دست یافته که از این نظر پر‌فروش و موفق‌ترین فیلم سال‌2019 اسپانیا در گیشه تلقی می‌شود.