سینمای معاصر فرانسه و مهاجران

آرش نهاوندی /مترجم

فرانسه کشوری است که به دلیل سابقه تاریخی خود در زمینه استعمار کشورهای آفریقایی و برخی از کشورهای آسیای جنوب شرقی، امروز پذیرای تعداد زیادی مهاجر از کشورهای سابق بر این مستعمره خود است.
مشکلات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این مهاجران در فرانسه و به‌ویژه شهرهای بزرگ و مشکلات آنها در انطباق با جامعه فرانسه و در زمینه مورد پذیرش قرار گرفتن از سوی سایر اقشار جامعه فرانسه دستاویز ساخت فیلم‌هایی درباره موضوع مهاجرت و نژادپرستی به‌ویژه طی سال‌هایی که از سده بیست و یکم می‌گذرد، شده است. در سال‌های اخیر کارگردانان مطرح سینما نیز به ساخت فیلم‌هایی با موضوع مهاجران و نژادپرستی در فرانسه روی آورده‌اند و همین امر سبب شده است تا این‌گونه فیلم‌ها نیز در بسیاری از موارد در بخش رقابتی جشنواره کن برای دریافت نخل طلا حضور داشته باشند.فیلم «دیپان» به کارگردانی ژاک اودیار اما ازجمله موفق‌ترین آنهاست که در سال2015 نیز جایزه نخل طلای کن را به‌خود اختصاص داده است.
این فیلم که بخشی از آن الهام گرفته از کتاب نامه‌های پارسی اثر مونتسکیو فیلسوف عصر روشنگری فرانسه است به داستان 3 پناهنده تامیل که به‌دلیل جنگ داخلی از سریلانکا به فرانسه فرار کرده‌اند و امیدوارند زندگی خود را در فرانسه بازسازی کنند، می‌پردازد. فیلم کد ناشناخته (2000) در 19مه2000 برای نخستین بار در جشنواره کن به نمایش درآمد. کد ناشناخته فیلمی آلمانی - فرانسوی درباره موضوعات مرتبط با مهاجران به کارگردانی میشائیل هانکه و با بازیگری ژولیت بینوش و تیری نووک بود. فیلم‌ غیرقابل لمس‌ها (2011) در ژانر ملودرام - کمدی به کارگردانی اولیور ناکاچه و اریک تولدانو نیز از جمله مهم‌ترین فیلم‌هایی بود که با موضوع مهاجرت‌ها و نژاد پرستی در سال‌های اخیر در فرانسه ساخته شدند. فیلم‌های گروه دختران (2014)، به کارگردانی سلین سیاما نیز ازجمله فیلم‌هایی بود که در سال2014 مورد توجه جشنواره کن قرار گرفت و در بخش دو هفته کارگردانان جشنواره کن به نمایش درآمد. فیلم سامبا نیز دیگر فیلم فرانسوی با موضوع مهاجران به کارگردانی مشترک اولیور نارکاچه و اریک تولدانو بود که در سال2014 ساخته شد و برای نخستین بار در جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو در سال2014 به‌نمایش درآمد.