خودروسازان در مسیر چابهار

سیدامیرحسین عظیمی | خبرنگار: 


9 سال پیش، یعنی در سال 89 وزیر صنعت و معدن دولت دهم از سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) خواست شرایط را برای ایجاد قطب سوم خودروسازی کشور فراهم کند. در آن زمان «علی‌اکبر محرابیان» اعلام کرد «سومین قطب خودروسازی ایران در سال 1390 متولد خواهد شد.» اکنون بعد از سال‌ها چابهار جدی‌ترین و محتمل‌ترین گزینه برای هاب سوم خودروسازی ایران است.  

در طول 8 سال گذشته مکان‌ها و گزینه‌های مختلفی مطرح شده است؛ از اصفهان و سمنان گرفته تا شهر فرودگاهی امام(ره). به گواه کارشناسان، به صرفه نبودن ایجاد خودروسازی در این‌شهرها و صدالبته طولانی شدن روند کار و همچنین برخی مشکلات داخلی و خارجی موجب متوقف شدن روند اجرایی هاب سوم خودروسازی شد.   

«علی‌اکبر ترکان»، دبیر وقت شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، اولین بار سال 93 نام چابهار را به گزینه‌ها اضافه کرد. ترکان خرداد 93 از راه‌اندازی یکی از بزرگ‌ترین سایت‌های تولید خودرو در آسیا در منطقه آزاد چابهار به‌واسطه دسترسی آسان چابهار به بازارهای هدف خبر داد. 


دسترسی آسان چابهار به بازارهای هدف 

دسترسی آسان چابهار به بازارهای هدف و شرایط ویژه و استراتژیک آن و همچنین توسعه سواحل مکران و اقتصادی شدن چابهار، این بندر را یک سر و گردن از دیگر گزینه‌ها بالاتر برده است.   «عبدالرحیم کردی»، مدیرعامل منطقه آزاد چابهار، در اوایل دوره ریاستش، یعنی مهرماه 95، در یک نشست خبری گفت: 400 هکتار زمین برای ایجاد هاب خودروسازی در چابهار در نظر گرفته شده و در حال رایزنی برای مشارکت شرکت‌های خارجی هستیم.  وی با بیان این‌که هدف ما تولید خودروهایی است که در سبد محصولات 2 شرکت خودروسازی نیستند، افزود: 30 درصد این خودروها مصرف بازار داخل هستند و بقیه صادر می‌شوند. 


پسابرجام 

با این حال اما شرایط دشوار‌اقتصادی و تحریم‌ها برای شرکت‌ها موجب شد سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها، تمایلی به حضور در چابهار برای ایجاد یک قطب خودروسازی نداشته باشند.  مدیرعامل منطقه آزاد چابهار در بهمن 96 گفت: مذاکرات زیادی با چندین گروه و شرکت خودروسازی داشتیم، اما هیچ‌یک تمایلی برای شروع فعالیت در چابهار نشان ندادند. 

شرکت‌هایی که در خودروسازی دخیل هستند به دلیل حجم سرمایه‌گذاری که در این صنعت وجود دارد محاسبات دقیقی انجام می‌دهند و سپس شروع به‌ کار می‌کنند.  وی افزود: برای این‌که چابهار بتواند به قطب خودروسازی تبدیل شود باید یک‌سری مزیت رقابتی داشته باشد که در حال حاضر فقط به دلیل نزدیکی به اقیانوس، مزیت دسترسی آسان به بازار را دارد و از دیگر مزیت‌ها که در واقع مزیت‌های اصلی و از ملزومات این صنعت هستند، محروم است. 


شهاب‌خودرو پیگیر و جدی است 

2 سال از صحبت‌های کردی و 8 سال از وعده علی‌اکبر محرابیان می‌گذرد. زمزمه‌ها قوت گرفته و چابهار می‌خواهد به قول ترکان «میزبان یکی‌ از بزرگ‌ترین سایت‌های خودروسازی آسیا» شود، زیرا شرکت خودروسازی شهاب‌خودرو برای حضور در چابهار پیگیر و جدی است.  کسانی که در صنعت خودروسازی دستی بر آتش دارند نام شهاب‌خودرو را به کرات شنیده‌اند. 

شهاب‌خودور تولیدکننده خودروهای سواری نیست. کامیون، اتوبوس و خودروهای خدماتی می‌سازد، شاید نام شهاب‌خودرو متناسب با نظر وزیر صنایع و معادن 9 سال پیش برای سومین برند خودروسازی سواری ایران بعد از ایران‌خودرو و سایپا و رقابت با آن‌ها تامین نشده، اما خود حرکتی رو به جلو است که می‌تواند چابهار را به سایت و هابی همه‌جانبه در تولید، مونتاژ و صدالبته صادرات خودروهای بزرگ تبدیل کند تا عملاً تعداد سایت‌‌های بزرگ ‌خودروسازی ایران را به 3 سایت افزایش دهد.  

شهاب‌خودور که می‌گویند پیشکسوت خودروهای خدماتی است، در سال‌های اخیر وضع خوبی نداشته و خبرهایی از کاهش جالب توجه تولید و تعدیل نیرو در آن منتشر شده است؛ سال 96 برخی منابع از وضعیتی در آستانه ورشکستی در شهاب‌خودرو خبر دادند؛ با این حال، گویا چابهار فرشته نجات شهاب‌خودور شده و شهاب‌خودرو قرار است در چابهار و آن و هم در سال رونق تولید بال و پری جدید بگیرد. 


بی‌رغبتی سرمایه‌گذاران در سال‌های گذشته 

معاون اقتصادی‌سرمایه‌گذاری منطقه آزاد چابهار می‌گوید: ما در سال‌های اخیر به‌دلیل عدم رغبت سرمایه‌گذاران هاب خودروسازی را از دستورکار اول خارج کرده بودیم، اما همچنان به‌دنبال سرمایه‌گذار بودیم.‌  «غلامرضا پناه» در گفت‌وگو با همشهری می‌افزاید: مذاکرات ما با شهاب‌خودرو از حدود یک ‌سال پیش آغاز و اواخر سال گذشته جدی شد تا جایی که قرار بر این شد تفاهم‌نامه و قرارداد اولیه همین اوایل سال 98 و به زودی منعقد شود و شهاب‌خودرو عملاً کار خود را در چابهار آغاز کند. 

معاون اقتصادی‌سرمایه‌گذاری منطقه آزاد چابهار می‌گوید: امیدواریم چابهار بتواند فصلی جدید را برای شهاب‌خودرو باز کند و این شرکت در چابهار با حضوری قوی در سال رونق تولید ظاهر شود و مشکلات گذشته را پشت سر بگذارد.  وی درباره مزیت‌های تکمیلی خودروسازی نیز می‌گوید: تا زمان ایجاد سایت خودروسازی تا حداقل 2 سال آینده، پتروشیمی و فولاد ما وارد مدار تولید می‌‌شوند و عملاً با ایجاد صنایع تکمیلی پایین‌دست و بالادست مزیت رقابتی لازم ایجاد می‌شود.