مسیر هموار برای دیگران

خشایار راد ـ بازیگر سینما و تلویزیون

بعضی‌وقت‌ها در رفت‌و‌آمدها با مردمی روبه‌رو می‌شوم که از سر لطف با من احوالپرسی و چاق‌سلامتی می‌کنند. شده است که جوان‌ترها در چنین مواقعی از من درباره نمایش، تئاتر، فیلم و ایفای نقش بپرسند. به این دوستان جواب‌های متفاوتی داده‌ام، اما بهترین جوابی که خودم می‌پسندم این است که زندگی و ایفای نقش در یک نمایش یا فیلم فرق چندانی با هم ندارند. ایفای نقش یعنی اینکه کارت را طوری انجام دهی و حرفت را طوری بزنی که مسیر برای انجام کار نفر بعدی و صحبت و گفت‌و‌گوی کسان دیگر هموار شود. زندگی هم همین است. بهترین آدم‌ها کسانی هستند که قول و فعل‌شان به درد زندگی بقیه می‌خورد. کردارشان طوری است که کار و بار بقیه هم راه بیفتد و حرف و نقل‌شان به گونه‌ای است که صحبت بقیه هم در امتداد آن ادامه داشته باشد.  همانطور که بازیگر ضعیف، روی بازی و ایفای نقش دیگران تأثیر منفی دارد، آدم‌هایی که خوب زندگی نمی‌کنند هم باعث برهم خوردن زندگی دیگران می‌شوند. به قول شاعری که گفته: «زندگی عرصه یکتای هنرمندی ماست» صحنه زندگی بهترین جا برای ایفای نقش‌های ممتاز و عالی است؛ نقش‌هایی که مثل تار و پود قالی با هم پیوند بگیرد و مرکز و محور زیبایی‌ها باشد. برای همین است که هنرمندانی مثل استاد مرحوم مشایخی که در ایفای نقش یگانه بودند، در زندگی نیز چنان بودند که پس از رفتن‌شان کسی نمی‌تواند جایشان را پر کند.