ترامپ، بولتون را اخراج میکند؟
مجله نشنال اینترست آمریکا در گزارشی از احتمال تغییر جان بولتون از سوی دونالد ترامپ خبر داده است
محمد امین خرمی ـ خبرنگار
«رفتار رژیم ایران تغییر نمیکند، بنابراین تنها گزینه ما تغییر خود رژیم است. تا قبل از 2019، همین جمع، در تهران جشن میگیریم.» این بخشی از سخنان جان بولتون در میان تشویقهای مکرر هواداران گروهک تروریستی مجاهدین خلق در پاریس، چندماه قبل از آن است که بهعنوان مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ وارد کاخ سفید شود. سال 2019کمکم به نیمه راه میرسد اما رؤیای بولتون محقق نشده است. هرچند او توانسته ایران را وارد یک تنش بیسابقه با آمریکا کند.
13ماه حضور جان بولتون در کاخ سفید به تلاش برای تغییر حکومت در کرهشمالی، ایران و ونزوئلا گذشته است. در این میان، او هم در کلام و هم در عمل نشان داده که موضوع دشمنی با ایران برایش فراتر از دیگر مسائل موجود در حوزه امنیت ملی آمریکا اهمیت دارد و به همین دلیل تلاش کرده دونالد ترامپ را نیز به سمت دشمنی بیشتر با ایران سوق دهد.
ترامپ که امضایش را پای حکم خروج از برجام انداخت، جان بولتون نسخهای از آن حکم را بهعنوان نخستین دستاورد حضورش در تیم ترامپ قاب کرد و در اتاق کارش در کاخ سفید نصب کرد. پس از آن، اقدامات مورد نظر بولتون علیه ایران یکی پس از دیگری در قالب فرمانهای دونالد ترامپ اجرا شده و او اکنون ترامپ و آمریکا را در مرز جنگ با ایران قرار داده است.
درست در شرایطی که تصور میشود ترامپ به بازیچه دست بولتون و به ابزاری برای پیشبرد سیاستهای او در خاورمیانه تبدیل شده، مجله «نشنال اینترست» آمریکا در گزارشی از بروز اختلاف در کاخ سفید میان ترامپ و مشاور امنیت ملیاش بر سر ایران خبر میدهد. نخستین نشانه اختلاف نظر میان ترامپ و بولتون هفته گذشته نمایان شد؛ زمانی که ترامپ در مقابل خبرنگاران حاضر شد و در پاسخ به سؤالی در مورد احتمال وقوع جنگ با ایران بهخاطر سیاستهای جان بولتون گفت: «خب من جان را دوست دارم. او مواضعش تند است اما من مهارش میکنم. خب، دیگرانی هم اطراف من هستند که نگاه صلح طلبانهتری دارند.» این هفته نیز او در پاسخ به سؤال خبرنگاران درباره اعزام 120هزار نیروی رزمی آمریکا به خلیجفارس به درخواست بولتون، این خبر را «دروغ» خواند و گفت که او هرگز چنین تصمیمی ندارد.
مجله نشنال اینترست به نقل از یکی از اعضای سابق تیم دونالد ترامپ در کاخ سفید نوشته که ترامپ بهخاطر اختلاف نظر با بولتون بر سر مسائل خاورمیانه، اکنون بهدنبال یافتن جایگزینی برای اوست. این مجله همچنین به نقل از یکی از مسئولان وزارت خارجه آمریکا و یکی از مسئولان ارشد پیشین کاخ سفید نوشته که اختلافات کاخ سفید یک سر دیگر هم دارد و آن مایک پمپئو است. به نوشته این مجله، پومپئو و بولتون «دائما با هم دعوا میکنند». نشنال اینترست به نقل از منبع خود در وزارت خارجه آمریکا نوشته که پمپئو قصدش منزوی کردن ایران است اما هرگز بهدنبال به راه انداختن جنگی دیگر در خاورمیانه نیست و همین موضوع محل اختلاف این دو نفر شده است.
کاهش حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه، خواسته ترامپ و وعده انتخاباتی او هم بوده است و اکنون با بالا گرفتن تنش میان آمریکا و ایران و احتمال وقوع درگیری ناخواسته در منطقه، ترامپ بهدنبال خارج کردن بولتون از مدار قدرت و تصمیمگیریهاست. جان بولتون به تصور تغییر رژیم در ایران، طی یک سال گذشته اعمال شدیدترین فشارهای اقتصادی و اکنون نظامی را در دستور کار خود و دولت ترامپ قرار داده است. اما گویا پیش از عملی شدن این برنامه، نوبت به تغییر خود او رسیده است.
ادعای تهدید از سوی ایران
بولتون طی یک سال گذشته تلاش کرده نشان دهد قدرت ایران در منطقه خاورمیانه بهخصوص در عراق، سوریه و لبنان تهدیدی برای آمریکا و متحدانش است. سخنان بولتون اما جز اسرائیل، عربستان و امارات خریدار دیگری نداشته است. روزنامه نیویورک تایمز دیروز به نقل از مقامهای اطلاعاتی و نظامی در آمریکا نوشت که گزارشهای متعدد اطلاعاتی در آمریکا و اروپا اذعان دارند که «طی یک سال گذشته نه تهران بلکه واشنگتن منبع رفتارهای تهاجمی بوده است». نیویورک تایمز همچنین به نقل از یکی از کارشناسان ارشد اطلاعاتی در آمریکا نوشته که برآوردهای جدید نهادهای اطلاعاتی در آمریکا که در اختیار کاخ سفید قرار گرفته نشان میدهد تهدیدی که جان بولتون به آن استناد میکند، آنقدر جدی نیست که به اعزام نیرو و ادوات نظامی به خلیجفارس نیاز داشته باشد. ادعاهای بولتون در اروپا نیز خریداری نداشته است. نیویورک تایمز به نقل از ژنرال کریس جیکا، از مقامهای نظامی انگلیس نوشته است که کشورش هیچ تهدید تازهای از سوی ایران یا نیروهای نزدیک به آن در منطقه خاورمیانه مشاهده نکرده است.
جانشین احتمالی بولتون
مجله نشنال اینترست از «داگلاس مکگرگور» بهعنوان گزینه مطرح شده بهعنوان جانشین بولتون نام برده است. مکگرگور از فرماندهان بازنشسته ارتش آمریکاست و پیش از ورود بولتون به کاخ سفید نیز جزو گزینههای مطرح برای پست مشاور امنیت ملی ترامپ بوده است؛ با این تفاوت که او طیف مخالف بولتون قرار میگیرد و مخالف تقابل نظامی آمریکا با ایران است. مکگرگور هفته گذشته در مقالهای در وبسایت «اسپکتیتور» ضمن هشدار به ترامپ در مورد روند وقایع در سیاست خارجی دولت آمریکا نوشته بود: «مشکل اصلی جان بولتون است؛ مشاور امنیت ملی ترامپ بسیار خطرناک شده است. خواستههای او به کلی در مسیر مخالف تفکرات ترامپ است.»