نقد خبر
منع بلوکه سپرده‌ها به شرط وام
خبر: بانک مرکزی در بخشنامه‌ای اعلام کرد: «اقدام به بلوکه کردن بخشی از تسهیلات اعطایی در مقابل انواع سپرده‌ها»، «اخذ تعدادی از اقساط به‌صورت یکجا در ابتدای قرارداد»، «اخذ سود مورد انتظار در زمان اعطای تسهیلات و موارد مشابه دیگر» با اهدافی چون جلوگیری از خروج منابع و مواردی از این دست، تخلف از مقررات وضع‌شده در متن قانون و بخشنامه‌های صادره از سوی بانک مرکزی محسوب و مغایر با مفاهیم قانون عملیات بانکی بدون ربا و ضوابط اجرایی عقود اسلامی بوده و هرگونه اقدامی که منجر به افزایش نرخ مؤثر سود اعطایی و تضییع حقوق تسهیلات گیرندگان شود، ممنوع است.
نقد: سال‌هاست که بانک‌ها از خلأ قانونی به‌نحوی رفتار می‌کنند که با بلوکه کردن بخشی از سپرده‌های مردم به‌خود مردم وام می‌دهند و بانک مرکزی چاره را در این دیده تا با صدور بخشنامه‌ای به ابهام‌ها پاسخ دهد اما روشن نیست که ابزار بانک مرکزی برای نظارت بر بانک‌ها و جلوگیری از تخلفات احتمالی چیست؟ بانک مرکزی می‌گوید البته ممکن است بانکی قبل از اعلام تسهیلات بانکی، از مشتری خود، به‌عنوان وثیقه، سپرده نقدی دریافت کند که این توافق طرفین است و تخلف نیست. بهتر است بانک مرکزی شفاف و صریح اعلام کند که رابطه بین سپرده‌های مردم و وام پرداخت شده به مردم به چه نحوی باید باشد و اگر با بخشنامه جدید بانک‌ها حاضر به پرداخت تسهیلات نباشند - چرا که نگران بازگشت منابع خود هستند- آنگاه تکلیف بانک‌ها و مشتریان چه خواهد شد؟ واقعیت این است که دسترسی به تسهیلات بانکی دشوار شده و بانک‌ها هم ترس عدم‌بازگشت تسهیلات خود را دارند. روی کاغذ می‌شود اعلام کرد که این کار بانک‌ها منع قانونی دارد و با ماهیت عملیات بانکی بدون ربا مغایرت دارد، اما اینکه در عمل چه اتفاقی رخ خواهد داد، سؤالی است که هم بانکداران با آن مواجه هستند و هم مردم.
