درآمد
لایحه‌ای برای وابستگی مالی شهرداری!
لایحه مالیات بر ارزش افزوده در کمیسیون اقتصادی درحال بررسی است
هفته پیش لایحه مالیات بر ارزش افزوده که نقش تعیین کننده‌ای در درآمدهای شهرداری‌ها دارد، بعد از بحث‌های فراوان در صحن علنی مجلس مطرح شد. کلیات این لایحه با 118رأی موافق، 58رأی مخالف و 5رأی ممتنع به تصویب رسید اما به‌دلیل وجود انتقادات و ابهامات برای بررسی بیشتر به کمیسیون اقتصادی مجلس ارجاع داده شد تا بعد از بررسی برای تصویب نهایی به صحن علنی مجلس بیاید. بخشی از این انتقادات شامل بخش‌هایی از لایحه است که درآمدهای شهرداری‌ها را به‌شدت کاهش می‌دهد و حتی بخشی از درآمد آنها که قبلا از محل عوارض شهری تامین می‌شد را در چارچوب مالیات‌های دولتی قرار می‌دهد تا شهرداری‌ها برای دریافت سهم خود نیازمند تأیید دولت باشند. در شرایط کنونی که درآمدهای شهرداری‌ها به‌دلیل کاهش ساخت‌وساز کمتر از قبل شده است این لایحه می‌تواند شهرداری و شورای شهر را از مسیر تامین بودجه به دولت وابسته سازد و استقلال آنها را کاهش دهد. محمد رضا کلایی، شهردار مشهد در این‌باره در صفحه توییتر خودنوشته است: «به‌نظر می‌رسید پس از رایزنی و مذاکراتی که با برخی از نمایندگان محترم مجلس داشتیم؛ با بررسی و حمایت نمایندگان، اختلافات در لایحه مالیات بر ارزش افزوده حل شده و نگرانی مدیران حوزه شهری درخصوص تأثیر این لایحه بر کاهش درآمد شهرداری‌ها در کمیسیون اقتصادی رفع خواهد شد.»
تجمیع عوارض در خزانه
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در واکنش به لایحه عوارض مالیات بر ارزش افزوده تأکید کرد: درآمدهای شهرداری صرف خدمات رسانی به شهروندان می‌شود و با هرگونه دخل و تصرف در درآمدهای شهرداری‌ها و یا تجمیع عوارض در خزانه دولت مخالفم. علاءالدین بروجردی با اشاره به وضعیت نامناسب شهرداری‌ها در موضوع درآمدهای پایدار گفت: هر گامی در جهت تقلیل درآمدهای شهرداری‌ها، تنها شهروندان را متضرر خواهد کرد. او با تأکید بر اینکه باید منافع مردم در هر لایحه‌ای که از سوی نمایندگان ملت به تصویب می‌رسد مورد توجه قرار گیرد، تصریح کرد: بی‌تردید با تصویب این لایحه درصد قابل توجهی از درآمد شهرداری‌ها به‌ویژه در شهرهای متوسط از بین می‌رود که تبعات اقتصادی بسیاری را در پی خواهد داشت.
کاهش رونق دهیاری‌ها
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در واکنش به لایحه عوارض مالیات بر ارزش افزوده تصریح کرد: با موانعی که نه‌تنها تسهیل‌گر نیست بلکه مانع خدمات رسانی هم می‌شود، مخالفم.
عبدالرضا هاشم‌زایی افزود: در ابتدای فعالیت این دوره از مجلس از طریق درآمد حاصل از ارزش افزوده در این حوزه به‌خصوص در دهیاری‌ها رونق ایجاد شده بود، اما اگر بخواهیم نحوه توزیع آن را تغییر دهیم، تمام برنامه‌ریزی‌ها و تلاش‌هایی که در این رابطه براساس مفاد قانون برنامه ششم توسعه صورت گرفته از بین می‌رود. او گفت: با ایجاد یک حساب متمرکز که همان خزانه دولت است؛ هر زمان دولت کسری در جایی داشته باشد از این منابع هزینه خواهد کرد و در نهایت شهرداری‌ها و دهیاری‌ها بی‌نصیب خواهند ماند.
سهم شهرداری‌ها در خزانه
رئیس فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی و اداری مجلس دهم هم با انتقاد از لایحه عوارض مالیات بر ارزش افزوده تصریح کرد: با تصویب این لایحه شهرداری‌ها در ارائه خدمات به شهروندان با چالش منابع مالی مواجه خواهند شد. امیر خجسته گفت: لایحه‌ای که دولت به مجلس ارسال کرده تا مالیات بر ارزش افزوده ساماندهی شود، می‌تواند شهرداری‌ها را در اداره امور با مشکلات جدی روبه‌رو کند. عضو هیأت رئیسه کمیسیون اصل نودم قانون اساسی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اگر لایحه جدید تصویب شود، قطعا شهرداری‌ها به‌خصوص کلانشهرها با مشکلات جدی در اداره شهرشان روبه‌رو می‌شوند، گفت: براساس لایحه دولت تمام مالیات‌ها باید به خزانه دولت ریخته شود و از آنجا سهم هر سازمانی تخصیص داده شود که واریز مالیات به خزانه دولت و همچنین مسیر پر فراز و نشیب تخصیص و چگونگی بازگرداندن سهم شهرداری‌ها به آنها نیز جاری است. نماینده مردم همدان در مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: با تصویب این لایحه، جنگی میان شهرداری‌ها و دولت در تخصیص عوارض‌ها به‌وجود می‌آید و در عمل تنها شهروندان و شهرداری‌ها متضرر خواهند شد.
انتظار شورا از مجلس
محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران:
از مجلــس شـــورای اســلامی به دلیــل بازگرداندن این لایحه پس از تصویب کلیات آن به کمیسیون اقتصادی جهت اصلاح بخشی از لایحه که تضعیف‌کننده منابع مالی و استقلال مدیریت شهری است، تشکر می‌کنم و امیدواریم با توجه ویژه‌ای که اعضای محترم کمیسیون اقتصادی، رئیس کمیسیون و رئیس مجلس شورای اسلامی به این موضوع دارند، مشکلات فعلی لایحه رفع شود. زمانی که بخشی از وظایف اجرایی ازجمله نگهداشت شهر، جمع‌آوری پسماند و توسعه زیرساخت‌های شهری به‌عهده شهرداری گذاشته می‌شود باید به‌صورت متناسب منابع لازم آن‌که در قالب تعیین عوارض در قانون پیش‌بینی شده، درنظر گرفته شود و تبدیل این عوارض به مالیات و واریز آن به خزانه دولت ضربه مهلکی به ساختار مالی مدیریت شهری وارد آورده که تشدید شهرفروشی و تکیه بر درآمدهای ناپایدار را به همراه خواهد داشت.
محدودیت اختیارات شورا
مشاور پارلمانی شهرداری تهران، کاهش منابع مالی شهرداری‌ها در پی تبدیل عوارض به مالیات و سلب استقلال شوراها را از نقایص شکل کنونی لایحه مالیات بر ارزش افزوده دانست که بازنگری آن را امری ضروری کرده است.
داریوش قنبری گفت: چند ایراد اساسی به این لایحه وارد بوده که یکی در بخش تعاریفی است که از عوارض صورت گرفته که در پی آن سهم شهرداری‌ها به‌عنوان مالیات تلقی شده است. وقتی عوارض به‌عنوان مالیات تعریف شود به‌طور قطع تبعاتی را به همراه دارد.
او ادامه داد: دیگر مشکل این لایحه به ماده 49آن برمی‌گردد که اختیار وضع عوارض را از شوراهای اسلامی شهر و روستا سلب کرده و آن را به وزارت کشور محول کرده است، و این در حالی است که شوراها به‌عنوان مجالس محلی در قانون اساسی جایگاهی دارند که باید محفوظ باقی بماند و اگر این جایگاه از بین برود در عمل شوراها به نهادی بی‌خاصیت تبدیل خواهند شد.
قنبری اظهار کرد: هم‌اکنون نیز محدودیت‌هایی برای تصمیم‌گیری شوراها وجود دارد، کما اینکه تصمیمات آنها باید به تأیید فرمانداران برسد، ولی در شکل کنونی لایحه مالیات بر ارزش افزوده، محدودیت‌ها بیشتر شده است، چراکه در پی تصویب آن باید وزارت کشور دستورالعملی را تدوین کرده و به شوراها بدهد که براساس آن تصمیم‌گیری کنند که این روش در عمل استقلال شوراها را از بین می‌برد.
