دستشویی‌های گمشده

جمشید کاردان


همه‌چیز با یک سؤال شروع می‌شود: اگر به هر دلیلی، نیاز به سرویس بهداشتی داشته باشید و در مترو هم باشید، چه باید بکنید؟ البته پاسخ دادن به این سؤال چندان ساده نیست. شاید اگر وضعیت در حال عبور از خط قرمز باشد، کارمندان مترو شما را حتی به سمت‌وسوی سرویس‌های بهداشتی مورد استفاده خودشان راهنمایی کنند اما حقیقت اینجاست که به این منظور، برنامه‌ای مشخص درنظر گرفته نشده و اکثریت ایستگاه‌ها، فاقد سرویس بهداشتی هستند.

چرا دستشویی نیست؟
در توضیحات سایت مترو، درباره عدم‌وجود سرویس بهداشتی در همه ایستگاه‌ها، چنین آمده: «شرکت مترو از ابتدای راه‌اندازی ایستگاه‌ها اقدام به احداث سرویس‌های بهداشتی در ایستگاه‌هایی کرد که دارای فضای باز و محوطه بیرونی، غیر از فضای اصلی ایستگاه بوده‌اند؛ مانند ایستگاه‌های تهران (صادقیه)، اکباتان، چیتگر، ایران‌خودرو، وردآورد، اتمسفر، کرج، گلشهر، علی‌آباد، شهید بخارایی، شهرری، جوانمرد قصاب، دانشگاه علم و صنعت و شهید حقانی. ضمن اینکه در کنار ایستگاه‌های شهید بهشتی، شهدای هفتم‌تیر، حرم مطهر امام‌خمینی (ره)، شهرداری‌های مناطق مربوطه سرویس‌های بهداشتی عمومی احداث کرده‌اند که در حال بهره‌برداری هستند، اما در سایر ایستگاه‌ها به دلایل مشکلات بهداشتی و امنیتی امکان استفاده عمومی از سرویس‌های بهداشتی موجود که برای پرسنل پیش‌بینی شده، وجود ندارد، مگر در شرایط اضطرار که مسافران می‌توانند با مراجعه و هماهنگی با مسئولان ایستگاه‌ها از سرویس‌های مخصوص پرسنل استفاده کنند».

هنوز قابل‌قبول نیست
پس به‌این‌ترتیب، 14 ایستگاه از میان 115 ایستگاه مترو (ایستگاه‌های ترکیبی را یک مورد حساب کرده‌ایم) و3 ایستگاه دیگر، دسترسی به سرویس بهداشتی دارند. ضمن اینکه در مواقع اضطرار، می‌توانید مشکل خودتان را مطرح کرده و از سرویس کارکنان استفاده کنید. دلیل عدم‌ایجاد سرویس‌های بهداشتی هم از سوی مترو چنین اعلام شده: شبکه معابری که ایستگاه‌ها در آن وجود دارند، فاقد سیستم فاضلاب شهری است که تأسیس این سرویس‌ها را در آنها سخت می‌کند؛ درصورت تکمیل و راه‌اندازی این سیستم، تأسیس سرویس‌های بهداشتی هم امکان‌پذیر خواهد بود. البته متولیان مترو گفته‌اند تمام ایستگاه‌ها‌ی جدیدی که مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند، سرویس بهداشتی عمومی هم خواهند داشت؛ ضمن اینکه در کنار برخی از ایستگاه‌ها نیز امکان جانمایی آن موجود است.

سرویس‌های بهداشتی پولی
نکته بعدی، پولی‌شدن بخشی از این سرویس‌های بهداشتی است که توسط شهروندان مطرح شده. در این مورد نیز مترویی‌ها، چنین توضیح داده‌اند که سرویس‌های بهداشتی خارج از سازه‌های مترو، چون به بخش خصوصی واگذار شده، پس طبیعی است که پول هم بگیرند. سرویس‌های بهداشتی داخل سازه‌ها هم همچنان تحت مدیریت مترو باقی خواهند ماند که البته تعداد این سرویس‌های داخل سازه به‌شدت کم است. باز هم طبیعی است که مترو، مسئولیتی درباره هزینه دریافت شده در سرویس‌های بهداشتی پولی شده نخواهد داشت. اما با وجود همه این توضیحات، عدم‌وجود سرویس بهداشتی را باید جزو مشکلات همیشگی متروی تهران و حومه دانست؛ چیزی که حتی شورای شهری‌ها را هم به واکنش کشاند تا از نبود این سرویس‌ها در مترو و بوستان‌ها و... گلایه کنند. اما به هر حال، اگر وضع‌تان به خط قرمز و فراتر از آن رسید، می‌توانید از کارمندان مترو کمک بگیرید و به سرویس کارکنان بروید؛ هرچند که این امکان، توجیه کمبود در این حوزه نیست.