آماده‌باش مقابله با ملخ‌های بومی

جواد افتخاری|  خراسان رضوی ـ خبرنگار:



بعد از سیلاب‌های فروردین‌ماه آژیر حمله ملخ‌های غیربومی یا به اصطلاح صحرایی و دریایی در کشور به صدا درآمد. ملخ‌هایی که در چشم به هم زدنی می‌توانند صد درصد یک مزرعه یا باغ را نابود کنند و به گفته کارشناسان در نوع خود خطرناک‌ترین ملخ‌ها به حساب می‌آیند. در خراسان رضوی نیز این هشدار به طور جدی به 2 شهرستان سرخس و درگز در شمال شرق این استان داده شد، به دلیل این‌که در نزدیکی کانون‌های ملخ افغانستان و ترکمنستان قرار دارند و بیشتر از دیگر مناطق در معرض تهدید آفت هستند. 


مبارزه با ملخ‌ها در سرخس

مدیر جهاد کشاورزی سرخس با بیان این‌که این شهرستان‌ یکی از کانون‌های مهم مبارزه با ملخ استان است، می‌گوید: هر سال یک‌سوم سطح مبارزه استان مربوط به شهرستان سرخس است. «محمدعلی رهنما» بیان می‌کند: ملخ این شهرستان از گونه مراکشی و بومی همین منطقه است و هر سال در این منطقه زندگی می‌کند، اما در سال‌هایی که بارندگی بهتر و مرتع علف مناسبی برای تغذیه این نوع حشره داشته باشد سطح مبارزه کمتر است. 

وی با بیان این‌که هر سال از اسفندماه پایش کانون‌های شهرستان آغاز می‌شود، می‌افزاید: اکنون 12 نقطه کانونی درجه یک و با اهمیت در 2 بخش مرکزی و مرزداران داریم که وضعیتشان از اسفندماه پایش و بررسی می‌شود. مدیر جهاد کشاورزی سرخس توضیح می‌دهد: امسال به دلیل 330 میلی‌متر بارندگی که در شهرستان داشته‌ایم و مرتع که از رویش و علف بسیار مناسبی برخوردار بوده و همچنین سردی هوا دوره رشد ملخ‌ها 15 روز عقب افتاده است و اکنون در پوره سن یک و دو قرار دارند و کاملا تحت کنترل هستند. 

رهنما با اعلام این‌که هرروز کارشناسان جهاد کشاورزی از کانون‌ها بازدید می‌کنند، می‌گوید: خوشبختانه هیچ‌گونه نگرانی برای کشاورزان شهرستان سرخس نیست. وی با بیان این‌که اکیپ‌های مبارزه از اسفندماه آماده شده و 3 دستگاه سمپاش مختلف و نیروهایی که باید مبارزه کنند در آماده‌باش کامل به سر می‌برند، تصریح می‌کند: اگر وضعیت به همین منوال باشد هیچ مرحله بحرانی در شهرستان نخواهیم داشت. 

مدیر جهاد کشاورزی سرخس با اشاره به این‌که پیش‌بینی می‌شود امسال سطح مبارزه با ملخ‌ها کمتر باشد، ادامه می‌دهد: در سال‌های گذشته بیش از 3800 تا 4 هزار هکتار مبارزه صورت می‌گرفته که امسال پیش‌بینی می‌شود کمتر باشد. باز هم منتظر هستیم ببینیم بعد از پایان سن ملخ که تا 60 روز است چه شرایطی پیش می‌آید. 
رهنما یادآور می‌شود: چون جزو شهرستان‌های گرمسیر هستیم به همین دلیل از اوایل خردادماه علمیات برداشت گندم در منطقه انجام می‌شود و پس از برداشت هیچ‌گونه خسارتی نداریم. طی چند سال اخیر به دلیل وجود ملخ‌ها هیچ‌گونه خسارتی نداشته‌ایم. 

وی سطح زیر کشت اراضی دیم شهرستان را حدود 40 هزار هکتار و اراضی آبی را 5500 هکتار اعلام می‌کند و می‌افزاید: پیش‌بینی می‌شود هیچ‌گونه مشکلی برای مبارزه با ملخ در سال جاری نداشته باشیم. این مقام مسئول با اعلام این‌که تنها مشکل در مبارزه با ملخ‌ها پراکندگی کانون‌ها در شهرستان است، ادامه می‌دهد: باید همه دستگاه‌های دولتی به ملخ به عنوان بحران نگاه کنند که در همین زمینه تاکنون کارگروه‌های مختلفی در شهرستان تشکیل شده است. 

رهنما با بیان این‌که شهرستان سرخس رتبه پنجم تولید گندم و در سایر محصولات رتبه یک تا سوم استان را به خود اختصاص داده است، می‌گوید: اکنون هر 2 بخش مرکزی و مرزداران درگیر مبارزه با ملخ هستند. 
وی با اشاره به این‌که در شرایط فعلی هیچ‌گونه نگرانی برای وجود ملخ‌ها نداریم و آنچه موجود است مربوط به ملخ‌های بومی شهرستان است، می‌افزاید: هنوز به مرحله مبارزه نرسیده‌اند که بخواهیم از ابتدای امسال مبارزه‌ای داشته باشیم. 


سال‌هاست درگیر ملخ‌ها هستیم

مدیر جهاد کشاورزی درگز با بیان این‌که سال‌هاست درگیر مبارزه با ملخ‌ها هستیم، می‌گوید: ملخ‌های موجود از نوع بومی‌اند و هر سال با این مساله مواجهیم. «مهدی خالقی» با اشاره به این‌که سال گذشته با ملخ‌های بومی در برخی بخش‌ها مبارزه شد، می‌افزاید: در سال‌های مختلف با توجه به شرایط اقلیمی میزان مبارزه متفاوت است. 
وی با بیان این‌که از ابتدای امسال کانون‌ها و نقاط مرزی تحت کنترل هستند و سموم مورد نیاز به موقع تامین شده است، توضیح می‌دهد: تاکنون اجازه ورود ملخ‌ها به مزارع داده نشده و در همان مرتع مبارزه صورت گرفته است. 

مدیر جهاد کشاورزی درگز با تاکید بر این‌که اگر مبارزه به موقع انجام نشود و ملخ‌ها وارد مزارع شوند در مبارزه با مشکل مواجه خواهیم شد، عنوان می‌کند: در شهرستان 2 کانون عمده داریم که در بخش لطف‌آباد مرز ترکمنستان و برخی سال‌ها در روستای زیندانلو هستند اما عمده آن در بخش لطف‌آباد است. خوشبختانه امکانات مورد نیاز برای مبارزه با ملخ به موقع تهیه می‌شود و مشکلی وجود ندارد. 


پایش مستمر محیط زیست

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی می‌گوید: آنچه هر سال در استان بررسی و پایش می‌شود ملخ‌های بومی خود استان خراسان رضوی هستند. «فاطمه حلاج‌نیا» با بیان این‌که به طور عادی حدود 50 درصد مبارزه ملخ کشور در استان خراسان رضوی انجام می‌شود، بیان می‌کند: کانون‌های ملخ‌های بومی مشخص است و هر سال پایش و به موقع در کانون با آنها مبارزه می‌شود. 
وی با اشاره به این‌که تاکنون اجازه داده نشده است کانون ملخ‌ها توسعه پیدا کنند و مزارع و باغ‌های کشاورزان را تهدید کنند، می‌افزاید: آنچه این روزها در مورد آن بحث می‌شود بیشتر در خصوص ملخ‌های صحرایی و دریایی است که در جنوب کشور درگیر آنها هستند. 

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با اعلام این‌که تاکنون گزارشی از هجوم ملخ‌های صحرایی و دریایی در استان خراسان نداشته‌ایم و ملخ‌های موجود بومی منطقه‌اند، توضیح می‌دهد: اگر برای شهرستانی هم هشدار صادر شده است برای مبارزه به موقع با ملخ‌های بومی بوده و مربوط به ملخ‌های صحرایی و دریایی نیست. حلاج‌نیا با بیان این‌که کانون‌های این نوع ملخ‌ها در کشورهای عربستان و پاکستان هستند که هرچند سال یک بار ممکن است مهاجرت کنند و به ایران بیاند، می‌گوید: سازمان حفظ نباتات نواری را که در جنوب کشور آلوده می‌شود به موقع سمپاشی می‌کند و اجازه توسعه ملخ‌ها را نمی‌دهد. 

وی با اشاره به این‌که با اقدامات صورت‌گرفته امیدواریم ملخ‌های صحرایی و دریایی وارد سایر استان‌های کشور نشوند، می‌افزاید: آمادگاه‌های پایش ملخ را در استان داریم که کاملا تجهیز شده‌‌اند و در آماده‌باش هستند. مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی از تامین سم مورد نیاز برای مبارزه با ملخ‌ها خبر می‌دهد و اظهار می‌کند: تاکنون اجازه داده نشده است ملخ‌ها از سطح کانون گسترش پیدا کنند و به سمت مزارع و باغ‌ها بروند. حلاج‌نیا با اعلام این‌که طی سال گذشته حدود 20 هزار هکتار مبارزه انجام شده است، ادامه می‌دهد: اگر مبارزه در کانون انجام شود نه تنها سم کمتری مصرف خواهد شد، بلکه آفت به مزارع و باغ‌ها نیز وارد نمی‌شود. 

وی با بیان این‌که از جمله کانون‌های اصلی ملخ در استان خراسان رضوی مربوط به شهرستان‌های سرخس و درگز هستند و در شهرستان‌های تایباد، تربت جام و برخی شهرستان‌های دیگر به صورت لکه‌ای دیده می‌شوند، می‌گوید: ملخ‌های دریایی خوراک و جمعیت بسیار بالایی دارند و پروازشان عمیق است. از ابتدای امسال فقط حدود 120 هکتار در منطقه فریمان سمپاشی داشته‌ایم.  این مقام مسئول با اشاره به این‌که ملخ‌های بومی استان همانند ملخ‌های صحرایی و دریایی چالاک و سریع نیستند و قابل کنترل هستند، می‌افزاید: ورود ملخ‌های صحرایی به هر مزرعه موجب از بین رفتن صد درصدی آن خواهد شد.

 حلاج‌نیا با اعلام این‌که تاکنون در استان خراسان گزارشی مبنی بر حمله ملخ‌ها و بر جای گذاشتن خسارت به باغ‌ها و مزارع نداشته‌ایم، تصریح می‌کند: آنچه ما از کشاورزان، دامداران و عشایر توقع داریم این‌ است که چون کانون‌های ملخ در عرصه منابع طبیعی وجود دارد، اگر در جایی شروع فعالیت ملخ‌ها را دیدند به موقع اطلاع دهند تا در همان نقطه شروع فعالیت آنها را از بین ببریم و نگذاریم سطح گسترش پیدا کند. وی با اعلام این‌که با توجه به بارش‌های امسال امکان دارد برخی از کانون‌هایی که قبلا فعال نبودند فعال شوند، توضیح می‌دهد: اغلب پایش‌ها در 5 تا 6 ماه ابتدای سال با حجم فشرده‌تری صورت می‌گیرد.