ورود ارتش سوریه به آخرین دژ مخالفان

سرانجام نوبت جنگ به ادلب، آخرین دژ معارضین سوری رسید، آن هم در شرایطی که برخلاف انتظار، نگاه رسانه‌ها دست‌کم تا امروز بر این درگیری‌ها متمرکز نشده است. براساس اطلاعات به‌دست آمده از شمال سوریه، ارتش سوریه طی روزهای گذشته به‌تدریج در محورهای جنوبی و شرقی استان ادلب با حمایت هوایی روسیه پیشروی کرده است.
نکته قابل توجه اما این است که برخی پیشروی‌‌ها در مسیر حضور نیروهای ارتش ترکیه صورت گرفته؛ نیروهایی که برای تضمین آتش‌بس آستانه در مناطق شمالی سوریه موضع‌گیری کرده بودند. در واقع ماموریت نیروهای ترکیه کنترل و سرکوب گروه‌های تندروی معارضین (جبهه تحریر‌الشام و سایر جریانات وابسته به القاعده) بود که طی چند سال گذشته به‌تدریج در نقاط مختلف سوریه شکست خورده و به ادلب پناه برده بودند. حالا به‌نظر می‌رسد عمر آن توافق همچون صبر دولت‌های سوریه و روسیه به سر آمده زمان نبرد بزرگ ادلب فرا رسیده است.
تمام اینها در حالی است که برخلاف گذشته موضع منفی قابل توجهی نسبت به این حملات از سوی ترکیه مشاهده نمی‌شود؛ امری که باعث شده بسیاری از مخالفان نظام سوریه از معامله ترکیه و روسیه بر سر آنها سخن بگویند. روزنامه العربی‌الجدید در این زمینه می‌نویسد: وقایع این روزهای ادلب تأیید‌کننده شایعاتی است که درباره توافق غیرعلنی روسیه و ترکیه منتشر شده بود؛ توافقی که به موجب آن روسیه بر ادلب مسلط شده و در مقابل ترکیه اجازه می‌یابد در منطقه تل‌رفعت به پیشروی‌های خود ادامه دهد؛ منطقه‌ای که در اختیار نیروهای شبه‌نظامی کرد (دمکراتیک سوریه) قرار دارد.
از سوی دیگر پیشروی‌های ارتش سوریه در حاشیه شمالی استان حماه (مجاور ادلب) نیز ادامه دارد؛ پیشروی‌هایی که با تکیه بر روش پیشین سوریه و متحدانش در حلب و غوطه شرقی رخ می‌دهد؛ بمباران‌های هوایی و توپخانه‌ای گسترده اولیه و پیشروی نیروی زمینی بدون درگیری قابل توجه. این تحولات بار دیگر موج مهاجرت گسترده غیرنظامیان از مناطق یادشده را به‌دنبال داشته است؛ به گزارش شبکه الجزیره تنها در یک هفته گذشته 300هزار نفر حواشی ادلب و شمال حماه را به مقصد مناطق شمالی‌تر سوریه ترک کرده‌اند.
 این شهروندان در تحولات پیشین جنگ سوریه سپر انسانی قابل توجهی برای گروه‌های مسلح مخالف دولت به شمار رفته و دائما زیر ذره‌بین رسانه‌های جهانی قرار داشتند؛ اگرچه این بار رد چندانی از آنها در این رسانه‌ها به چشم نمی‌خورد؛ امری که می‌توان آن را نشانه‌ای از معامله ترکیه با روسیه به شمار آورد.
از سوی دیگر و باز هم برخلاف گذشته حتی خبری از مخالفت‌های فراگیر بین‌المللی با پیشروی روسیه و سوریه در ادلب دیده نمی‌شود؛ شورای امنیت سازمان ملل بامداد روز شنبه به فاصله یک هفته از آغاز حملات، نشستی را به دعوت کویت، بلژیک و آلمان در این‌باره برگزار خواهد کرد؛ نشستی که نتیجه آن با توجه به مواضع روسیه و چین قابل پیش‌بینی است.
در مقابل براساس گزارش‌های منتشر شده از سوی منابع محلی، نیروهای ترکیه بعد از آغاز حملات روسیه و سوریه به سرعت مناطق تحت کنترل خود را ترک کرده‌اند و گروه‌های مسلح مستقر در این مناطق نیز بعد از خروج ترک‌ها مقاومت چندانی از خود نشان نداده‌اند؛ به‌عبارت دیگر تحولات نظامی روزهای اخیر در شمال سوریه تنها محدود به بمباران‌های هوایی و توپخانه‌ای بوده و شامل مواجهه نظامی سختی میان طرفین نمی‌شود.
 اگرچه بر این اساس نمی‌توان روند درگیری‌های ادلب را پیش‌بینی کرد چرا که این استان اکنون به بزرگ‌ترین تجمع نیروهای تروریستی در شمال خاورمیانه تبدیل شده که بدون شک درصورت ادامه روند واکنش سختی از خود نشان خواهند داد.



مکث
پایان حمایت‌های خارجی از مخالفان بشار اسد

حمایت قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای از مخالفان مسلح دولت سوریه بخشی انکارناپذیر از بحران 8ساله این کشور به شمار می‌رود. طی تمام این سال‌ها نام کشورهایی همچون عربستان، ترکیه، قطر، اردن، فرانسه و در رأس تمام آنها آمریکا به‌عنوان حامیان مالی و نظامی معارضان مطرح بود. اما این حمایت‌ها به‌تدریج کمتر شده و خاتمه یافت. عربستان سعودی بعد از روی کار آمدن پادشاه جدید، فرانسه بعد از تغییر ریاست‌جمهوری، آمریکا در اواخر دوران اوباما و اردن در هفته‌های منتهی به فتح درعا، هر یک به‌گونه‌ای چتر حمایتی خود را از معارضین برکشیدند. در این میان ترکیه و قطر ازجمله کشورهایی بودند که همچنان به حمایت خود از مخالفان دولت بشار اسد ادامه داده بودند، اگرچه تحولات اخیر نشان می‌دهد این دو پایگاه اسلامگرایان منطقه نیز به‌تدریج پشت معارضان را خالی کرده‌اند، از قطر گرفته که بعد از مذاکرات محرمانه خطوط هوایی خود را به فرودگاه دمشق بازگرداند تا ترکیه که سیاست خود را بر مهار تهدید کردها به جای حمایت از معارضان متمرکز کرده است.