در راسته معروف عینکفروشی تهران چه میگذرد؟
بازار چشمهای شیشهای
نمونه مشابه عینکهایی که در ویترین مغازههای خیابان فلسطین است در نقاط دیگر شهر با نصف قیمت و حتی کمتر پیدا میشود
مائده امینی
قدیمیترها آن را هنوز به کاخ میشناسند؛ خیابانی که از زرتشت تا انقلاب ادامه دارد و سالهاست هرکس عینک بخواهد، سری به آن میزند؛ طبی، آفتابی، فریمهای تابهتا و رنگی... . اینجا دنیای چشمهای شیشهای است. خیلی از مغازههای خیابان فلسطین خود را نمایندگی برندهای معروف عینک در جهان معرفی میکنند و با نخستین تکان قیمت دلار، نرخهایشان جابهجا میشود.
تنوع عینک اینجا آنقدر بالاست که گرانفروشیهای مغازهداران حریف حضور مشتریها نشده و به قول خودشان پاخور کوچه شاهرخ خیابان جمهوری اسلامی از اینجا کمتر است. مغازههای نزدیک خیابان انقلاب، همهجوره قیمت گذاشتهاند؛ از 300هزار تومان تا یک میلیون تومان. همهشان در ظاهر اورجینالند و همه فروشندهها هم میگویند واردکنندهاند اما چین اینجا هم زهر خود را به ما ریختهاست؛ بیشتر این چشمهای شیشهای متنوع هم دستپخت چشم بادامیهاست.
این اورجینالهای نادر
تا همین چند سال پیش بازار عینک ما دست فرانسه و ایتالیا بود؛ تا قبل از دهه 70 آلمان که دلار هنوز جهشهای این سالهای اخیر را تجربه نکرده بود و روابط تجاری ایران با غرب تیره و تار نشده بود. بعد از آن برندهای ژاپنی نخستین عینکهای ساخت شرق بودند که وارد ایران شدند. کرهایها هم بعد از ژاپنیها، بازار را دست گرفتند اما با روی کارآمدن دولتی که تحریمها را کاغذپاره میخواند، همه رفتند و چین آمد و ماند. تا جایی که امروز، بخش بزرگی از عینکهایی که وارد ایران میشود و روی صورت مردم ایران میرود، در چین ساخته شدهاند؛ حقیقتی که فروشندگان منصف این راسته آن را انکار نمیکنند. شاید بتوان گفت تنها 10درصد عینکهای موجود در بازار به شکل رسمی و قانونی وارد میشوند و طراح آنها کمپانی معتبری است.
یکی از مغازهداران راسته عینکفروشان فلسطین میگوید: نه من، هیچکس نمیتواند به شما قول صد در صد بدهد که عینک در مغازهاش، اورجینال اورجینال است. تشخیص نمونه چینی درجه یک از ورژن ایتالیایی آن کار آسانی نیست اما هستند مغازهدارهایی که هر سال به نمایشگاههای عینک بینالمللی که در کشورهای مختلف برگزار میشود، میروند و به اندازه مصرف مغازهشان عینک فرانسوی، ایتالیایی و... تهیه میکنند و برای فروش به ایران میآورند.
اینجا پاساژ عمده فروشهاست
بورس عینک تهران یا حتی ایران اگرچه امروز کنار نام خیابان فلسطین نشسته اما کوچه شاهرخ خیابان جمهوری هم برای خودش بروبیایی دارد. این کوچه هم یکی از مراکز مهم خرید عینک طبی و آفتابی در تهران است که پاساژی با نام مرکز اپتیک ایران در آن واقع شده. مشکل اینجاست که در شاهرخ همه تقریبا عمدهفروشاند. کمتر فروشندهای را پیدا میکنید که حاضر شود برای خرید فردی و تک شما وقت و انرژی مصرف کند.
پا به پای دلار
قیمتها در کمتر از 2سال گذشته 3 و حتی 4برابر شده. عینکی از برند مشهور کارولینا که اواخر سال96، 500هزار تومان در یکی از مغازههای خیابان فلسطین فروخته میشد، حالا به یک میلیون و 700هزار تومان رسیده است. تقریبا هیچ عینک درست و درمانی را زیر 500هزار تومان پیدا نمیکنید و این در حالی است که نمونههای مشابه همین عینکها در مغازههای متفرقه شهر گاهی با نصف قیمت ارائه میشود. تا جایی که بعضی مدلهای پرفروش برندهای معروف در راسته عینکفروشی فلسطین تا 10میلیون تومان هم خرید و فروش میشود.
آزاده که برای خرید عینک آمده و بهنظر از قیمتها عصبانی است، میگوید: قشنگ پول فلسطینبودنشان را از ما میخواهند. من آمده بودم اینجا سری به عینکها بزنم اما در همین حد هم اشتباه کردم!
پلیس و ریبن و شنل
«برندهای معتبر همیشه مشتری خودشان را دارند.»؛ این را مغازهداری میگوید که تقریبا پایینتر از زرتشت عینکفروشی بزرگی دارد. در این واحد، مدلهای مختلف عینک پلیس بین 2تا 7میلیون تومان قیمتگذاری شدهاند. ریبنها اما حتی مدل 350هزار تومانی هم دارند. یک باور عمومی میگوید که فریم ریبن خریدن بهخاطر زیاد بودن نمونههای تقلبی در بازار کار اشتباهی است.
مغازهدار توضیح میدهد: بعد از ریبن و پلیس که مردم همیشه بهدنبال خریدشان هستند، آناهیکمن برند تازه به ایران رسیدهای است که خانمها آن را خیلی دوست دارند. قیمت فریمهای طبی و آفتابی آناهیکمن در راسته فلسطین بین 500هزار تا چند میلیون تومان است.
او شنل را برند محبوب دیگری میداند که با وجود اینکه همواره از میانگین قیمتها در بازار، گرانتر است، مشتریها آن را دوست دارند.
باز هم همان حکایت همیشگی
نظارت؛ خلأ نظارت؛ یک ترکیب تکراری که بارها و بارها شنیدهایم. در بازار عینک هم این خلأ نظارت کار دست خریداران داده است. واقعیت این است که هیچ نظارت دقیقی بر واردات عینک از سوی هیچ نهادی صورت نمیگیرد، نه تست کیفیتی در کار است و نه ارزیابی قیمت انجام میشود و نه کسی میتواند ارزش واقعی عینکها را تعیین کند.
چند سال پیش، حمید ثابت قدم، رئیس اتحادیه فروشندگان و سازندگان عینک تهران، از واردات و ترخیص عینکهای بیکیفیت با یک دسته به کشور خبر داده و گفته بود: عینکهای بیکیفیت و تقلبی به بازار میرسد که روی یکی از دستههای آن جمله made in Italy حک شده. برخی فروشندهها، آن دسته را برداشته و در ساک سفری به کشور وارد میکنند تا از این دسته روی کالای دیگر یا بهعنوان قطعه اصلی در خدمات پس از فروش استفاده کنند.
بررسیهای همشهری نشان میدهد که در برخی از فصول سال مثل اوایل پاییز و یا ابتدای تابستان، محمولههای عینک از مرزهای آبی جنوبی و مرزهای کوهستانی غربی در حجم زیاد به داخل کشور قاچاق میشود. در این محمولهها انواع مختلف عینک وجود دارد، درجه یک، 2 و3. بسیاری از عینکهای این محمولهها، تقلبی هستند که میتوانید نمونههای آن را در بساط دستفروشان کنار خیابان پیدا کنید؛ عینکهای آفتابی که درجه حفاظتی (یو وی) ندارند. (حداقل درجه برای محافظت چشم از اشعههای مضر 385یو وی است). بسیاری از این عینکها بهخاطر لایه لایه نبودن به بینایی افراد آسیب میرسانند و آنها را در آینده دچار مشکل میکنند.
براساس آمار گمرک در 11ماه منتهی به بهمنماه سال96، قریب به هزار و 37تن عینک آفتابی، به ارزش دلاری 1میلیون و 673هزارو 479و ارزش ریالی 51 میلیاردو 305 میلیون و 327هزارو 845 وارد کشور شده است. کشور چین با صادرکردن بیش از 18تن عینک آفتابی، به ارزش دلاری 550 هزار و 496 و ارزش ریالی 16میلیاردو813میلیون و935هزارو 761و همچنین کشور ایتالیا با صادرات بیش از 3تن عینک آفتابی، با ارزش دلاری 346هزارو 363و ارزش ریالی 10 میلیاردو727میلیون و 235هزارو 760جزو کشورهایی هستند که در صدر صادرات این محصول به ایران قرار دارند.