«معامله قرن» بدون کشور فلسطین

جرد کوشنر، داماد و مشاور ارشد رئیس‌جمهور آمریکا روز پنجشنبه در جریان سخنرانی در مؤسسه واشنگتن برای خاور نزدیک، جزئیات تازه‌ای را درباره طرح مشهور به معامله قرن بیان کرد؛ جزئیاتی که شاید مهم‌ترین آنها، عدم‌ذکر راه‌حل دو کشوری (به رسمیت شناختن کشورهای مستقل فلسطین و اسرائیل) در طرح مذکور است. پیش‌بینی می‌شود طرح معامله قرن تا پایان ماه رمضان به‌طور کامل در اختیار رسانه‌های جهان قرار بگیرد؛ طرحی که توسط دولت فعلی آمریکا تدوین شده و براساس گزارش‌های متعدد، جانبداری بی‌سابقه‌ای از جریان راستگرای اسرائیلی در آن به چشم می‌خورد. بارزترین نشانه این جانبداری بی‌سابقه، علاوه بر به رسمیت شناختن قدس به‌عنوان پایتخت رژیم اسرائیل، خودداری از طرح راه‌حل دوکشوری است (به این معنا که آمریکا نه‌تنها اشغال اراضی فلسطینی را به رسمیت شناخته بلکه اصولا حق تأسیس کشور برای فلسطینی‌ها قائل نیست)؛ سیاستی که با موضع تمام دولت‌های آمریکا طی دهه‌های گذشته نیز متفاوت است.
کوشنر اگرچه از بیان جزئیات بیشتر خودداری کرده اما وعده داد این طرح، تکلیف نزاع فلسطین و اسرائیل را برای همیشه مشخص خواهد کرد. از سوی دیگر، تشکیلات خودگردان فلسطین که برخلاف سایر گروه‌های مقاومت همواره با سیاست دولت‌های آمریکا همسو بوده با صدور بیانیه‌ای ضمن تکرار مخالفت خود با طرح معامله قرن تأکید کرد از سیاست‌های دولت انجلیک-صهیونیست آمریکا که هیچ خط قرمزی برای دفاع از منافع حکومت اشغالگر عبری ندارد حمایت نخواهد کرد

ناهماهنگی آمریکا و اسرائیل!
اگرچه تأکید کوشنر بر مسئله قدس و عدم به‌رسمیت شناختن کشوری برای فلسطینی‌ها در معامله قرن به‌طور چشمگیری مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته، اما سخنان او شامل بخش‌های مهم دیگری نیز بود؛ ازجمله درخواست از اسرائیل برای خودداری از هرگونه اقدام یکجانبه در سرزمین‌های اشغالی تا پیش از رونمایی از معامله قرن. او گفت: امنیت رژیم صهیونیستی برای ما مهم است و بر همین اساس باید در حل این بحران همکاری کند، معامله قرن تهدیدهای امنیتی علیه موجودیت اسرائیلی را خاتمه می‌دهد، از این رژیم انتظار داریم تا پیش از اعلام کامل طرح از اقدام یکجانبه خودداری کند.به‌نظر می‌رسد اشاره کوشنر به برنامه نخست‌وزیر اسرائیل برای اعمال حاکمیت این رژیم بر کرانه غربی است، اقدامی که تیر آخر بر موجودیت تشکیلات خودگردان فلسطینی به شمال می‌رود. نتانیاهو در جریان مبارزات انتخاباتی و در شرایطی که به‌شدت محتاج آرای جریان راست جامعه رژیم صهیونیستی بود، اعلام کرد در صورت پیروزی، کرانه غربی را همچون ارتفاعات جولان به اسرائیل اضافه خواهد کرد! این ادعای غیرقانونی به اندازه‌ای عجیب بود که حتی انتقادات حامیان سنتی اسرائیل در حزب دمکرات آمریکا را هم به‌دنبال داشت. با این حال کوشنر در پاسخ به انتقادات گفته برای طرف اسرائیلی هم عقب‌نشینی‌هایی تعریف شده و معامله به شکل عادلانه‌ای اجرا خواهد شد. مشاور ارشد ترامپ همچنین خبر داده برخی تجار فلسطینی بعد از اطلاع از جزئیات بیشتر درباره معامله قرن به‌شدت از آن استقبال کرده‌اند.تمام اینها در حالی است که رایزنی‌های جداگانه کوشنر به نیابت از دولت آمریکا با رهبران کشورهای عربی برای تامین مالی معامله قرن ادامه دارد. او در سخنان خود در مؤسسه واشنگتن برای خاور نزدیک گفت: برخلاف استقبال منطقی بخش عمده رهبران منطقه از این طرح، نسبت به رفتار مسئولان تشکیلات خودگردان تعجب می‌کنم. تهاجم آنها به معامله قرن نشان می‌دهد اهمیت چندانی برای آینده مردم خود قائل نیستند.
به نوشته روزنامه العربی الجدید، نظام‌های سعودی، امارات، بحرین و مصر ازجمله حامیان اصلی معامله قرن در خاورمیانه به شمار می‌روند درحالی‌که مواضع مراکش، اردن، ایران و ترکیه با این طرح همسویی ندارد. از سوی دیگر، سازمان اخوان‌المسلمین، جنبش حماس و حزب‌الله لبنان ازجمله مهم‌ترین گروه‌های معارض سیاست ترامپ برای فلسطین به‌شمار می‌روند، گروه‌هایی که هریک به گونه‌ای تحریم شده و یا در معرض فشارهای بی‌سابقه سیاسی قرار گرفته‌اند.


مکث
از غزه برای جولان

همزمان با افزایش فشارهای آمریکا و اسرائیل برای اجرای طرح معامله قرن، راهپیمایی‌های بازگشت شهروندان فلسطینی در نواز غزه با هدف رساندن صدای خود به جهانیان ادامه دارد. جالب آنکه عنوان پنجاه‌وهفتمین راهپیمایی بازگشت که روز گذشته در مرز میان غزه و سرزمین‌های اشغالی برگزار شد «جولان عربی و سوری» بود. شهروندان فلسطینی به این ترتیب شعارهایی در حمایت از حق حاکمیت سوریه بر جولان و مخالفت با معامله قرن سر دادند. عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه رأی‌الیوم در واکنش به این رخداد نوشت: همانطور که انتظار می‌رفت، معامله قرن ملت‌های عرب و مسلمان را بیش از هر زمان دیگری متحد خواهد کرد.