تخصصی به نام تربیت معلم

هر دانشگاهی با هدفی تأسیس می‌شود. دانشگاه فرهنگیان نیز از این قاعده کلی تبعیت می‌کند و با هدف و نیتی شکل گرفته است.  این دانشگاه، در حقیقت تداوم همان  مراکز تربیت‌های معلم سابق بوده و به‌نوعی همان اهداف را دنبال می‌کند؛ البته با کمی رویکرد و چشم‌انداز جدید. پای صحبت‌های حسین خنیفر، رئیس دانشگاه فرهنگیان نشسته‌ایم تا درباره این دانشگاه بزرگ  بیشتر بدانیم.

 کمی درباره دانشگاه‌تان توضیح می‌دهید؟

موضوع تربیت معلم از زمان باستان در ایران وجود داشته؛ چرا که ما ملتی هستیم که پیش از میلاد، مدرسه و دانشگاه‌هایی چون جندی‌شاپور داشته‌ایم. حتی موضوع تربیت معلم در ادوار مختلف تاریخی هم مطرح بوده. دارالفنون را داشتیم؛ حتی قبل از آن اعزام معلمان به غرب توسط عباس‌میرزا صورت گرفت. 100سال پیش هم که رسما دارالمعلمین و دارالمعلمات تأسیس شد. 40سال پیش هم که مراکز تربیت معلم توسط شهید رجایی و شهید باهنر، به‌صورت گسترده و در استان‌های کشور شروع به فعالیت کردند تا سال1390. در سال۱۳۹۰ هم دانشگاه فرهنگیان با ۹۸ پردیس و مرکز در ۳۱‌‌استان فعالیت خود را آغاز کرد. در حقیقت امروزه این دانشگاه، تداوم همان تربیت‌های معلم‌های سابق بوده و به نوعی همان اهداف را دنبال می‌کند؛ البته با کمی رویکرد و چشم‌انداز جدید و به روز. به جای کاردانی (فوق‌دیپلم) هم پایه کار را کارشناسی قرار داده و در ۱۰ رشته نیز کارشناسی‌ارشد داریم.

 رویکرد اصلی دانشگاه برای تربیت نیروهای متخصص چیست؟

طبق مفادی که در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش آمده، ازجمله دلایل ایجاد و فعالیت دانشگاه فرهنگیان را باید چنین مواردی بدانیم: آموزش تخصصی و حرفه‌ای معلمان طراز نظام مقدس جمهوری اسلامی، تربیت‌محوری و توانمندسازی معلمان شایسته با همکاری دستگاه‌های مرتبط، طراحی و ارتقای نظام تربیت حرفه‌ای معلمان در آموزش و پرورش با تأکید بر حفظ تعامل مستمر دانشجومعلمان با مدارس و نهادهای علمی و پژوهشی طی این دوره‌ها و البته درنهایت، جلب مشارکت دانشگاه‌های برتر و حوزه‌های علمیه در زمینه تربیت تخصصی و حرفه‌ای و دینی معلمان و کارشناسان و مدیران.

 شما قرار است در این دانشگاه صرفاً آموزش و پژوهش را داشته باشید یا برنامه‌هایی دیگر هم در جهت گسترش مفاهیم آموزشی دارید؟

یکی از کارهای مهمی که در این دانشگاه در پی انجامش هستیم، بسط استفاده از دیدگاه صاحب‌نظران تعلیم و تربیت و نیز آشنایی با تجربیات امروز و دیروز در حوزه تربیت معلم در سطوح بین‌المللی و تجربیات معلمان امروز و گذشته است. ما معتقدیم که تربیت معلم، یک کار کاملاً تخصصی است و به همین دلیل، هر چه دانستنی در این زمینه است باید جمع‌آوری و تبیین شود، زیرا ما وارث پیشینه غنی تربیت معلم موفق در سده‌های قبل و ادوار تاریخی بوده‌ایم. حتی در سیاستگذاری‌های ما، جمع‌آوری مستندات و مدارک و سابقه تربیت معلم که دال بر به اشتراک‌گذاری تجربیات گذشته است، درنظر گرفته شده. پس صرفاً رویکرد ما آموزش و پژوهش نیست.

پس در این سیر ثبت و ضبط و تدوین و تبیین تجربیات موفق، نگاهی هم  به خارج کشور دارید؟

ما پروژه مطالعه تطبیقی تربیت معلم در 15کشور را تدارک دیده‌ایم تا از تجربیات کشورهای پیشرو در این حوزه نهایت بهره‌برداری را داشته باشیم. مجموعه 15مقاله علمی و تخصصی با این موضوع را هم در مراسم نکوداشت یکصد سالگی سیستم تربیت‌معلم در اردیبهشت امسال رونمایی خواهیم کرد.

 بسیار می‌شنویم که بعضی از معلمان این دوره و زمانه، از شاگردان خود عقب‌تر هستند؛ مخصوصاً در حوزه تکنولوژی و سواد رسانه‌ای. فکری برای این فاصله دارید؟

البته با شما هم‌عقیده نیستم ولی به‌هرحال دانشگاه فرهنگیان، دانشگاهی بزرگ و گسترده در همه کشور است و به همین دلیل ابتدا مدیریت امور و ارتباطات دانشگاه مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) را در اولویت قرار داده‌ایم؛ ضمن اینکه برای آموزش این مواردی که اشاره کردید «کارگروه توسعه سواد فاوای دانشجومعلمان» شکل گرفته و سندی در این زمینه تدوین شده. البته تلاش مضاعفی هم داریم که در کنار ترمیم کمیت مورد نیاز آموزش و پرورش، در موضوع معلمین مورد نیاز به کیفیت هم بپردازیم و مسئله کیفیت امری بسیار مهم و حیاتی است که بخشی از آن را سواد رسانه‌ای تشکیل می‌دهد. به‌هرحال ما در عصر پرتلاطم و سریع تغییر به سر می‌بریم و فاصله بین نسل حاضر و معلم ناظر و تحولات متواتر، خلأهایی حتی در دانشگاه‌های طراز‌اول ایجاد کرده که به‌راحتی ترمیم‌پذیر است.